Każdy, nawet najmniejszy zakład podlegać będzie nowemu obowiązkowi prowadzenia dokumentacji, który już zdążył wzbudzić falę krytyki. Osobny kontener na płytki, cegły, a jeszcze inny na beton i pozostałe rodzaje odpadów – tak w przyszłości będzie wyglądać prawie każda budowa. Przewiduje to reforma rozporządzenia o odpadach przemysłowych, która weszła w życie 1 sierpnia br. Nowe zasady dotyczą jednak nie tylko przemysłu budowlanego. Dokładna segregacja odpadów przemysłowych stanie się obowiązkiem każdego przedsiębiorstwa. W rzeczywistości najistotniejsze zmiany będą jednak natury wyłącznie biurokratycznej– konieczne będzie sporządzanie obszernej dokumentacji, co już teraz złości przedsiębiorców.
Zwiększenie poziomu recyklingu
Jeśli wytwarzana jest jedynie niewielka ilość danej frakcji odpadów, również zreformowana wersja rozporządzenia o odpadach przemysłowych nie przewiduje konieczności ich segregacji. Dzięki temu przynajmniej małe firmy i mikroprzedsiębiorstwa z branży rzemieślniczej będą mogły usuwać swoje odpady tak samo jak dotychczas. „Niewielka ilość” oznacza przy tym 50 kilogramów danej frakcji odpadów tygodniowo. Wspomniana wyżej „niewielka ilość” nie ma jednak wpływu na nowy obowiązek prowadzenia dokumentacji, który wszedł w życie wraz z reformą. Głównym celem zreformowanego rozporządzenia o odpadach przemysłowych jest zwiększenie poziomu recyklingu przy jednoczesnym zmniejszeniu ilości odpadów, podlegających spalaniu lub składowaniu. Takie podejście do kwestii odpadów przemysłowych ma być też krokiem w kierunku tzw. gospodarki o obiegu zamkniętym. Nowe rozporządzenie całkowicie uchyla dotychczasowe uregulowania z 2002 roku.
Dlaczego konieczna była reforma rozporządzenia o odpadach przemysłowych?
Zasadniczo rząd federalny poprzez tzw. ustawę o gospodarce obiegu zamkniętego chciałby usystematyzować wszelkie strumienie odpadów w pięciostopniowej hierarchii. Pierwszy stopień to przede wszystkim unikanie jakichkolwiek odpadów, drugi – ponowne ich wykorzystanie, trzeci – recykling. Jeśli nie jest to możliwe, kolejny stopień stanowi energetyczne wykorzystanie odpadów. Dopiero ostatecznym wyjściem jest ich usuwanie. Zgodnie z opinią Federalnego Ministerstwa Środowiska hierarchia ta obejmuje wszystkie rodzaje odpadów, wymaga jednak skonkretyzowania kwestii poszczególnych strumieni odpadów za pomocą odrębnych przepisów, co ma zapewnić bezpieczeństwo prawne i inwestycyjne. Ponieważ kwestia odpadów przemysłowych dotychczas nie została skonkretyzowana, ustawodawca zdecydował się na nadrobienie zaległości poprzez nowelizację rozporządzenia o odpadach przemysłowych. Według danych Federalnego Urzędu Ochrony Środowiska reforma rozporządzenia o odpadach przemysłowych była konieczna, gdyż obowiązujące dotychczas uregulowania bazowały na ustawie o odpadach z 1994 roku, zakładając równorzędność pomiędzy energetycznym i materiałowym wykorzystaniem odpadów. Celem nowelizacji jest więc w szczególności dopasowanie zasad do nowej, pięciostopniowej hierarchii odpadów.
Jakie zmiany dla zakładów rzemieślniczych niesie za sobą nowe rozporządzenie?
Nowe uregulowania wynikające z rozporządzenia o odpadach przemysłowych dotyczą zarówno odpadów komunalnych, powstałych w toku prowadzenia działalności gospodarczej, jak i wszelkich odpadów z budowy i rozbiórki. Najważniejszą zmianą, obejmującą wszystkie przedsiębiorstwa od 1 sierpnia 2017, jest selektywne zbieranie odpadów bezpośrednio w miejscu ich wytwarzania. Dodatkowo nastąpiła zmiana w zakresie kategoryzacji odpadów. W przypadku odpadów komunalnych z działalności gospodarczej drewno i tekstylia uznane zostały za grupy materiałów, które należy zbierać osobno. Obecnie możemy więc wyróżnić następujące kategorie:
– papier, papa i karton z wyjątkiem papieru toaletowego
– szkło
– tworzywa sztuczne
– metale
– odpady organiczne zgodnie z par. 3 ustawy o gospodarce obiegu zamkniętego
– nowość: tekstylia
– nowość: drewno
Według Centralnego Związku Rzemiosła Niemieckiego obligatoryjne jest także oddzielne zbieranie pozostałych rodzajów odpadów przemysłowych, które nie zostały wymienione w rozporządzeniu, a jednocześnie nie podlegają usunięciu przez publicznoprawne jednostki zajmujące się usuwaniem odpadów. Przykładem mogą być chociażby wiadra po farbie czy ścinki skór. Wytyczne w tym zakresie określane są przez poszczególne gminy.
Jakie wyjątki obowiązują w przypadku selektywnej zbiórki odpadów?
Nowe rozporządzenie przewiduje również wyjątki od selektywnego zbierania odpadów, jeśli jest ono niewykonalne ze względów technicznych bądź ekonomicznych. Jednak również wtedy ma zastosowanie obowiązek prowadzenia szczegółowej dokumentacji. Niewykonalność z przyczyn technicznych ma miejsce wtedy, gdy nie ma możliwości zagwarantowania selektywnej zbiórki odpadów. Dotyczy to przykładowo sytuacji, w których zlokalizowane w ogólnodostępnych miejscach kontenery na odpady napełniane są przez dużą liczbę użytkowników. Innym przykładem niewykonalności z przyczyn technicznych może być też brak wystarczającego miejsca na rozstawienie kontenerów. Z niewykonalnością z przyczyn ekonomicznych mamy do czynienia wtedy, gdy z powodu bardzo niewielkich ilości odpadów lub wysokiego stopnia zabrudzenia koszty selektywnej zbiórki znacznie przewyższają koszty nieselektywnego zbierania i późniejszego przetwarzania odpadów. Miarą „niewielkiej ilości” może być przy tym wspomniane już wcześniej 50 kilogramów danej frakcji odpadów tygodniowo. Zbierane w sposób nieselektywny odpady komunalne pochodzące z działalności gospodarczej, jak również odpady z budowy i rozbiórki należy dostarczyć do odpowiednich miejsc, w których podlegać one będą wstępnej obróbce. Dodatkowo – tak jak dotychczas – istnieje możliwość usuwania niewielkich ilości odpadów komunalnych z działalności gospodarczej wraz z odpadami z prywatnego gospodarstwa domowego. Z tego uregulowania mogą jednakże skorzystać wyłącznie te zakłady, które – tak jak gospodarstwa domowe – wytwarzają jedynie bardzo niewielkie ilości odpadów.
