Jak postępować, by otrzymać „wynagrodzenie” mimo niezdolności do pracy?
Długotrwała niezdolność do pracy spowodowana chorobą? Co w takim przypadku dalej z wynagrodzeniem? Takie pytanie zadają sobie osoby zatrudnione w Niemczech, które zachorowały i przebywają na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. Zasiłek chorobowy z niemieckich kas chorych (Krankenkasse) wypłacany jest celem zapewnienia miesięcznych dochodów pomimo długotrwałej niezdolności do pracy, a zasada otrzymywania tego zasiłku jest w zasadzie prosta.
Pierwsze sześć tygodni choroby (42 dni) płaci z reguły pracodawca. Po tym okresie nabywa się prawa do zasiłku chorobowego niemieckiej państwowej kasy chorych, do której należy pracownik (Krankenkasse). Według kodeksu niemieckiego prawa socjalnego (Sozialgesetzbuch) osoby ubezpieczone mają prawo do zasiłku chorobowego, jeśli choroba sprawia, że stają się niezdolni do pracy na dłuższy okres lub jeżeli pozostają w szpitalu bądź placówkach rehabilitacji. Zasady te dotyczą osób, które wskutek choroby, a nie przez wypadek przy pracy są niezdolne do podjęcia i wykonywania pracy. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy pracownik zachoruje w pierwszych czterech tygodniach zatrudnienia. Wtedy całość od początku choroby płaci kasa chorych. Pracodawca nie odpowiada za zasiłek chorobowy.
Kiedy i jakie warunki trzeba spełnić, by móc otrzymać zasiłek chorobowy?
Podstawą do korzystania z zasiłku chorobowego jest albo trwały stosunek pracy, dzięki któremu wpłacane są przez pracodawcę składki na państwowe ubezpieczenia zdrowotne, lub przebywanie na zasiłku dla bezrobotnych. Gdy lekarz stwierdzi niezdolność do pracy wskutek choroby, już następnego dnia przysługuje zasiłek chorobowy. Pracodawca z reguły wypłaca wynagrodzenie przez pierwsze 6 tygodni od dnia wydania orzeczenia przez lekarza. Czas ten to okres, w którym możemy się starać o zasiłek chorobowy, ponieważ nie mamy wówczas podstaw do otrzymania zasiłku chorobowego z kasy chorych. Po upływie 6 tygodni kasa chorych wysyła pracodawcy do wypełnienia zaświadczenie, na podstawie, którego zostanie obliczona wysokość zasiłku chorobowego. Pracownik otrzymuje natomiast tzw. „Zaświadczenie o niezdolności do pracy”, którą lekarz powinien potwierdzić. O każdym ewentualnym przedłużeniu czasu niezdolności do pracy kasa chorych powinna być poinformowana jak najszybciej, gdyż na podstawie każdego nowego przedłożonego „Zaświadczenia o niezdolności do pracy” zostanie przedłużony okres wypłacania zasiłku. Kasy chorych akceptują zarówno zwolnienia lekarskie wystawione w Niemczech, jak i zwolnienia wystawione w Polsce na drukach ZUS – ZLA. Należy pamiętać, że Krankenkasse jest instytucją uprawnioną do uzyskania w ZUS wszelkich informacji potwierdzających prawdziwość doręczonego zwolnienia oraz ma prawo do zlecenia przebadania ubezpieczonego w celu potwierdzenia diagnozy.
Przez jaki okres obowiązuje zasiłek chorobowy wypłacany z kasy chorych? Jak liczone są dni niezdolności do pracy, w których przysługuje nam zasiłek chorobowy?
Jeżeli jest się niezdolnym do pracy cały miesiąc kalendarzowy, wynoszący np. 31 dni, to zasiłek wypłacany jest właśnie za te dni, licząc też soboty i niedziele. Pod uwagę brane są dni kalendarzowe, a nie dni robocze. Należy dodać, że ubezpieczony otrzyma zasiłek chorobowy bez ograniczeń czasowych w przypadku niezdolności do pracy z powodu tej samej choroby, ale nie dłużej niż 78 tygodni w ciągu trzech lat od daty rozpoczęcia niezdolności. Prościej: zasiłek chorobowy przyznawany jest przez 78 tygodni na każde trzy lata po orzeczeniu niezdolności do pracy. Po upływie trzech lat ubezpieczony zyskuje prawo do zasiłku chorobowego, gdy spełnia następujące wymagania:
– przez 6 miesięcy po upływie tych 3 lat nie może być niezdolnym do pracy z powodu tej samej choroby;
– w ciągu tych 3 lat musi być przynajmniej przez 6 miesięcy czynny zawodowo.
Jaka jest wysokość zasiłku chorobowego?
Wysokość zasiłku chorobowego wynosi 70% ostatniego wynagrodzenia brutto i nie więcej niż 90% wynagrodzenia netto. Do wynagrodzenia netto należy jednak doliczyć jednorazowe dodatkowe płatności pracodawcy (Weihnachtsgeld, Urlaubsgeld) z ostatnich 12 miesięcy. Należy podkreślić, że zasiłek chorobowy nie może być większy niż 100% wynagrodzenia netto, nie wliczając w to wyżej wymienionych jednorazowych płatności pracodawcy. Wypłacanie zasiłku chorobowego w zamian za wynagrodzenie nie zwalnia jednak ubezpieczonego z obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie rentowe i pielęgnacyjne (Renten-, Pflegeversicherung), które zasadniczo wynosi 0,975% zasiłku. W przypadku braku dzieci wartość ta wzrasta o świadczenia pielęgnacyjne (Pflegezuschlag) wynoszące 0,25%.
Różnica pomiędzy Krankengeld a Verletztengeld
Przypadki zachorowań wśród pracowników są różne – niezdolność może być spowodowana chorobą, jak również wypadkiem przy pracy. W obu sytuacjach pierwsze 6 tygodni niezdolności opłaca pracodawca. W razie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej koszty leczenia pokrywane są nie z ubezpieczenia zdrowotnego, lecz z ubezpieczenia wypadkowego. W Niemczech istnieje wiele podmiotów świadczących ubezpieczenia wypadkowe. W zależności od tego, gdzie w służbie publicznej lub w której branży Państwo pracują, właściwe są różne kasy wypadkowe lub ubezpieczenia branżowe. Wypadki w drodze do pracy lub z pracy do domu podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu, a nie zdrowotnemu lub ubezpieczeniu od niezdolności do pracy. Zasiłek wypadkowy (Verletztengeld) w czasie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową i w czasie trwania rehabilitacji medycznej wynosi 80% utraconego regularnego wynagrodzenia brutto z odliczeniem opłacanych części składek ubezpieczenia emerytalno-rentowego i od utraty pracy. Wypłacany jest z reguły przez kasy chorych, z tą jednak różnicą, że za poleceniem „Berufsgenossenschaft”, czyli stowarzyszeń branżowych dla ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków lub kas wypadkowych.
Choć różnice są niewielkie, to jednak należy w obu przypadkach pamiętać, by dostarczać regularnie zwolnienia lekarskie i zaświadczenia o niezdolności do pracy do odpowiednich kas chorych, by zachować ciągłość w wypłacanym zasiłku chorobowym bądź zasiłku wypadkowym. Kasy chorych i kasy wypadkowe mają prawo zbadania prawidłowości zwolnień i zaświadczeń. Należy więc odpisywać na listy i odbierać wszelką korespondencję otrzymaną od kas chorych.
