To, czy dana czynność wykonywana poza siedzibą zakładu pracy podlega specjalnym przepisom dotyczącym telepracy, zależy od kilku kryteriów. Oto co ma znaczenie dla pracownika z punktu widzenia prawa pracy oraz kiedy działa ubezpieczenie od wypadków.
Jaka jest różnica między telepracą a home office w Austrii?
Nowe prawo nie mówi już o pracy z domu, ale wyłącznie o telepracy (niem. Telearbeit). Obejmuje więc wszystkie formy pracy niezwiązanej z konkretną lokalizacją.
Dotychczasowe przepisy, które stosowały się wyłącznie do home office, będą więc obowiązywać również w odniesieniu do telepracy.
Uwaga!
Jeżeli pracownik tylko okazjonalnie pracuje poza zakładem pracy (tzw. „jednodniowy przypadek”), to nie mieści się to w definicji telepracy. Wtedy nie stosuje się specjalnych regulacji dotyczących tego rodzaju pracy, lecz ogólne prawo pracy.
Zasady zawierania i zmiany umów o telepracę
Dotychczasowe umowy dotyczące pracy zdalnej z domu pozostają w mocy w takiej treści, w jakiej zostały zawarte. Jednak jeśli pracownik chce wykonywać obowiązki nie tylko w domu, lecz także w innych miejscach w ramach telepracy, musi wówczas odpowiednio zmienić i uzupełnić dotychczasową umowę.
Telepraca nie przysługuje każdemu automatycznie – zawsze wymaga ustalenia i nie można jej narzucić jednostronnie. A zatem pracodawca nie może zmusić pracownika do pracy w tym trybie. Umowę o telepracę zawiera się w formie pisemnej między pracownikiem a pracodawcą. Przy czym w firmach z radą zakładową można dodatkowo ustalić ogólne zasady w formie zbiorowego układu pracy. Zapewnia to jasność i jednolite warunki dla wszystkich zatrudnionych.
Umowa może obowiązywać także przez określony czas. Zawieranie takich umów jest konieczne, ponieważ większość umów o pracę określa stałe miejsce wykonywania obowiązków. Zmiana tego miejsca, np. przejście na home office lub telepracę, wymaga pisemnego potwierdzenia. Umowę o telepracę można cofnąć jednostronnie tylko z ważnego powodu. Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą ją wypowiedzieć z miesięcznym okresem wypowiedzenia na koniec miesiąca. A za ważny powód uznaje się np. istotne zmiany w zakładzie pracy lub w sytuacji mieszkaniowej pracownika, które uniemożliwiają wykonywanie obowiązków zdalnie. Umowa może dodatkowo określać własny katalog takich „ważnych powodów”.
Czy pracownik musi poinformować szefa, gdzie pracuje?
Pracownik musi poinformować swojego przełożonego, gdzie pracuje a w zasadzie skąd wykonuje obowiązki, ponieważ w umowie o telepracę trzeba wskazać konkretne miejsca pracy. Można pracować także z zagranicy, jednak zawsze należy to wcześniej uzgodnić z pracodawcą.
Telepraca a ubezpieczenie od wypadków w Austrii
Od stycznia 2025 przepisy rozróżniają telepracę w węższym i szerszym znaczeniu. Pełna ochrona ubezpieczeniowa obejmuje pracę w mieszkaniu. W tych przypadkach pracownik musi mieć zameldowanie stałe lub tymczasowe. Ochrona dotyczy także pracy w mieszkaniu bliskich krewnych, takich jak dzieci, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, małżonek czy partner, a także w wynajętej przestrzeni coworkingowej.
Ubezpieczenie działa zarówno podczas wykonywania obowiązków, jak i w drodze do miejsca pracy oraz z powrotem. Ponadto obejmuje również drogę do szkoły dziecka czy po posiłek. Trzeba jednak pamiętać, że ochrona nie dotyczy wypadków w drodze. Dzieje się to, jeśli praca odbywa się w mieszkaniu krewnego, w którym pracownik nie jest zameldowany, lub w coworkingu oddalonym od miejsca zamieszkania czy zwykłej trasy do pracy.
Natomiast telepraca w szerszym znaczeniu, czyli wykonywana w innych miejscach, takich jak kawiarnia, park czy dom wakacyjny, daje ochronę ubezpieczeniową wyłącznie podczas samej pracy. Jednak już nie w drodze do takiego miejsca ani w drodze powrotnej.
Kto musi zapewnić narzędzia pracy przy telepracy?
Pracodawca musi dostarczyć potrzebny sprzęt cyfrowy (np. laptop, monitor, drukarka, oprogramowanie, łącze internetowe, telefon służbowy). Jeśli obie strony uzgodnią korzystanie z prywatnego sprzętu pracownika, to pracodawca musi zwrócić związane z tym koszty.
Podczas telepracy pracownik odpowiada za szkody w sprzęcie służbowym, na przykład w laptopie, zgodnie z zasadami ustawy o odpowiedzialności pracowników. Oznacza to, że im mniejsza wina, tym mniejsza odpowiedzialność, a w przypadku drobnych błędów obowiązek naprawienia szkody może całkowicie zniknąć. Takie same zasady obowiązują również wtedy, gdy uszkodzenia sprzętu w trakcie telepracy spowoduje ktoś z domowników pracownika.
Ochrona pracowników, czas pracy i ewidencja przy telepracy
Przepisy o ochronie pracowników obejmują również telepracę. Dlatego obowiązują m.in. zasady dotyczące oceny stanowiska pracy. Jeżeli pracodawca zapewnia sprzęt lub meble, to musi dopilnować, by były ergonomiczne i spełniały standardy techniczne. Również prawo o czasie pracy i o odpoczynku stosuje się w telepracy tak samo jak w zakładzie. Dotychczasowy rozkład godzin obowiązuje, chyba że umowa przewiduje inne rozwiązania. W takim przypadku trzeba przestrzegać kodeksu pracy, układów zbiorowych oraz regulaminów zakładowych. Dodatkowo należy prowadzić ewidencję czasu pracy. Przy czym jeśli większość obowiązków wykonuje się zdalnie, strony mogą ustalić, że zapisuje się wyłącznie łączny czas pracy w ciągu dnia. Nie trzeba podawać dokładnej godziny rozpoczęcia i zakończenia.
Źródło: arbeiterkammer
Foto: Freepik
