Klienci przy kasach supermarketów w Niemczech coraz rzadziej używają gotówki, jednak wartość banknotów i monet w obiegu stale rośnie. Według danych Europejskiego Banku Centralnego w marcu w strefie euro w obiegu znajdowało się łącznie 1,564 biliona euro w gotówce. Było to prawie 30 miliardów więcej niż wiosną 2022 roku i nawet 300 miliardów euro więcej niż na początku pandemii koronawirusa.

Wzrost gotówki

Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest najwyraźniej niepewność. Wielu Niemców gromadzi duże ilości gotówki – pomimo wysokiej inflacji w ostatnich latach. Według danych Banku Federalnego udział banknotów przechowywanych w Niemczech w celu „zachowania wartości” wynosi około 42 procent. Jest to prawie dwa i pół raza więcej niż w 2013 roku. Według szacunków Banku pod koniec 2024 roku w niemieckich gospodarstwach domowych przechowywano 395 miliardów euro.

Od 2022 r. wzrost zasobów gotówki znacznie zwolnił, ale ilość pieniądza w obiegu nadal rośnie, a nie maleje. W Banku Federalnym zjawisko to nazywa się „paradoksem banknotów”. „Obserwuje się je od wielu lat w wielu krajach”, mówi rzeczniczka Banku we Frankfurcie nad Menem. 

Płatności kartą oszczędzają czas

Wielu detalistów preferuje obecnie płatności elektroniczne, zwłaszcza bezdotykowe, w których klienci nie muszą wprowadzać kodu PIN. „Jest to nawet siedem razy szybsze niż płatność gotówką”, mówi Bernd Ohlmann, rzecznik Stowarzyszenia Handlowego Bawarii. Według Bundesbanku w 2023 r. połowa wszystkich transakcji płatniczych w niemieckich kasach realizowano gotówką. Stanowiło to jednak zaledwie nieco ponad jedną czwartą całkowitego obrotu. 

Ale dlaczego w obiegu jest więcej gotówki, skoro coraz mniej osób korzysta z niej na co dzień? „Euro jest bardzo silnie gromadzone”, mówi Ralf Wintergerst, prezes zarządu monachijskiego producenta banknotów i technologii zabezpieczeń Giesecke+Devrient, który ma wśród swoich klientów ponad 150 banków centralnych na całym świecie. „Czynnikiem napędzającym jest niepewność”.

W konsekwencji, według Banku Federalnego, podczas pandemii koronawirusa udział gotówki przechowywanej w celu zachowania wartości osiągnął najwyższy poziom 43 procent. Wynikało to głównie z trwających miesiącami lockdownów w pierwszej fazie pandemii. „Wzrost obiegu banknotów w czasach kryzysu – nie tylko podczas pandemii koronawirusa – spowodowany towarzyszącą mu niepewnością jest często obserwowanym zjawiskiem”, mówi rzeczniczka Bundesbanku. 

Przestępcy potrzebują gotówki

Johannes Gärtner, ekspert ds. płatności w firmie konsultingowej Strategy&, wskazuje na dwa dodatkowe czynniki, które prawdopodobnie przyczyniają się do wzrostu obiegu gotówki. „Zasadniczo wzrost ilości gotówki nie wynika z klasycznych transakcji płatniczych” , mówi ekspert finansowy. „Przyczyny leżą raczej w połączeniu zjawisk takich jak gromadzenie, szara strefa i rola gotówki jako waluty rezerwowej za granicą”.  

“Szara strefa” oznacza działalność gospodarczą poza prawem i przepisami, czy to pracę na czarno, uchylanie się od podatków, czy inne przestępcze działania. Przykład? Niedawna akcja policji na autostradzie A3 w Bawarii. Podczas kontroli policja trafiła na ogromne sumy gotówki.

Źródło: spiegel

Zdjęcie: freepik