Wiadomości wpadają obecnie do wielu szwajcarskich skrzynek pocztowych i skrzynek mailowych: firmy w tajemniczych słowach deklarują, że dostosowały swoje przepisy dotyczące ochrony danych. Dzieje się tak dlatego, że 1 września w Szwajcarii weszło w życie nowe prawo o ochronie danych. Co się zmienia i co oznacza dla osób prywatnych i firm? Najważniejsze pytania i odpowiedzi.
Co się zmieniło?
W Szwajcarii od 1992 roku obowiązuje ustawa o ochronie danych. Ale od tego czasu wiele się zmieniło. Dlatego też Parlament zdecydował, że należy bardziej rygorystycznie podchodzić do ochrony danych. Oto najważniejsze zmiany, które obowiązują wraz z nowym prawem:
- Użytkownicy muszą być teraz z odpowiednim wyprzedzeniem informowani o każdym gromadzeniu danych osobowych. Wcześniej dotyczyło to wyłącznie danych szczególnie wrażliwych, takich jak dane dotyczące zdrowia czy informacje o poglądach politycznych.
- Dane genetyczne i biometryczne zostały ostatnio uznane za szczególnie wrażliwe i zasługujące na ochronę.
- Należy gromadzić jedynie minimalną ilość danych. Mają tu zastosowanie dwie nowe zasady: Z jednej strony firmy muszą uwzględniać ochronę danych już przy planowaniu ofert cyfrowych („Privacy by Design”). Z drugiej strony, maksymalna ochrona danych musi być teraz uwzględniona jako standard („Privacy by Default”).
- Jeżeli decyzję podejmuje algorytm lub sztuczna inteligencja, należy poinformować zainteresowane osoby. Można także poprosić o wyjaśnienie, na czym opiera się decyzja, i poprosić o sprawdzenie jej przez inną osobę.
- Jeżeli przetwarzanie danych jest szczególnie ryzykowne – na przykład, jeśli obszary publiczne, takie jak hala dworca kolejowego, mają być monitorowane lub jeśli dotyczy dużej ilości szczególnie wrażliwych danych – osoby odpowiedzialne muszą przeprowadzić ocenę skutków dla ochrony danych.
Co to oznacza, gdy surfuje się po internecie?
Jak obiecuje Federalny Urząd Sprawiedliwości (Bundesamt für Justiz), ustawa ma na celu wzmocnienie samostanowienia o danych osobowych i lepszą ochronę prywatności. Internauci mają zatem więcej praw w zakresie swoich danych.
Zawsze można na przykład zażądać od firmy bezpłatnego udostępnienia swojego zbioru danych. Ma się również prawo do zmiany, poprawienia lub usunięcia swoich danych, jeśli się o to poprosi. Zanim dane będą mogły zostać wykorzystane, należy uzyskać wyraźną i jednoznaczną zgodę.
Jednak prawo nie pomoże, jeśli ktoś nieostrożnie obchodzi się ze swoimi danymi. Wątpliwe jest również to, jak bardzo wrażliwość na to wzrośnie wraz z nowym prawem.
Co to oznacza dla szwajcarskich operatorów stron internetowych?
Firmy, stowarzyszenia i osoby prywatne gromadzące dane osobowe będą ponosić większą odpowiedzialność. Każdy, kto prowadzi stronę internetową, ma obowiązek sporządzić oświadczenie o ochronie danych. Musi zawierać co najmniej następujące informacje: cel przetwarzania; Tożsamość i dane kontaktowe odpowiedzialnego organu lub osoby; komu ujawniane są dane osobowe; Wszelkie kraje, do których dane będą przekazywane.
Ponadto dane osobowe muszą zostać zniszczone lub zanonimizowane, gdy tylko nie będą już potrzebne do celów przetwarzania. Wiele firm siedziało na górach danych, które zebrały w przeszłości i które musiały uporządkować. Nowe prawo powinno wejść w życie już rok temu. Termin został jednak przesunięty, aby dać firmom okres przejściowy.
Międzynarodowe firmy technologiczne, takie jak Google czy Meta, spółka matka Facebooka, również zostaną pociągnięte do większej odpowiedzialności. Powinny one ustanowić w Szwajcarii przedstawiciela ds. ochrony danych, z którym osoby, których dane dotyczą, mogą się bezpośrednio kontaktować.
Czy prawo ma również skutki karne?
Aktualnie rozszerza się przepisy karne i zaostrza możliwe kary. Jak dotąd możliwe były kary pieniężne w wysokości do 10.000 franków. Obecnie możliwe są kary w wysokości do 250.000 franków.
Rozszerzone zostaną także uprawnienia Federalnej Agencji Ochrony Danych (eidgenössischer Datenschützer – Edöb). Otrzyma ona własny budżet i dzięki temu będzie bardziej niezależna. Jeśli stwierdzi naruszenie, może teraz wydać nie tylko zalecenie, ale także zaskarżalne postanowienie. Może na przykład nakazać przerwanie przetwarzania danych lub usunięcie zbioru danych. Zasadniczo za ściganie naruszeń odpowiadają kantony.
Co to wszystko ma wspólnego z UE?
Prawo zapewnia zgodność z przepisami europejskimi. Jest to ważne, aby Unia Europejska w dalszym ciągu uznawała Szwajcarię za kraj o odpowiednim poziomie ochrony danych. W przeciwnym razie swobodny przepływ danych z UE byłby ograniczony. Według Sekretariatu Stanu ds. Gospodarczych (Staatssekretariat für Wirtschaft – Seco) spowodowałoby to zmniejszenie konkurencyjności szwajcarskiej gospodarki.
Czy Szwajcaria jest obecnie liderem pod względem ochrony danych?
Przeważa pogląd, że nowe prawo stanowi poprawę status quo. Ale dla wielu to wciąż za mało. Na przykład w przypadku społeczeństwa cyfrowego, które angażuje się w ochronę obywateli i konsumentów w Internecie. Jak na swojej stronie internetowej pisze klub, „niezbędne usprawnienia poszły na marne”. Nowe prawo przewiduje wiele wyjątków. Sankcje wobec przedsiębiorstw możliwe są jedynie w wyjątkowych przypadkach. Członkowie i pracownicy władz nie mogli być w ogóle karani.
Ponadto osoby dotknięte sytuacją są w dużej mierze pozostawione same sobie, ponieważ nie są możliwe żadne pozwy zbiorowe ani przedstawicielskie. I nawet w przypadku ryzykownych procesów, takich jak profilowanie, gdzie na podstawie dużej ilości danych tworzony jest zróżnicowany obraz osoby, nie ma łatwych możliwości sprzeciwu lub obowiązkowej zgody.
Sara Stalder z Fundacji Ochrony Konsumentów (Stiftung für Konsumentenschutz) komentuje: „Żałujemy, że Parlament nie dokonał zmiany paradygmatu w celu wprowadzenia zakazu gromadzenia danych”. Niemniej jednak ma nadzieję na poprawę sytuacji poprzez nowe prawo.
Źródło: watson
