Czym jest Kollektivvertrag w Austrii, kto go zawiera i w jaki sposób?
Jako zbiorowy układ pracy w Austrii uznaje się pisemną umowę między związkiem zawodowym po stronie pracownika, a izbą gospodarczą lub związkiem pracodawców. Kollektivvertrag obowiązuje dla jednej branży i ustala warunki pracy i wynagrodzenia.
By zbiorowy układ pracy mógł obowiązywać, należy przedłożyć go w Federalnym Ministerstwie Pracy, Spraw Socjalnych i Ochrony Konsumentów (BMASK). Obwieszczenie w dzienniku urzędowym dziennika Wiener Zeitung następuje w ciągu tygodnia. Zasadniczo zbiorowy układ pracy zaczyna obowiązywać w momencie obwieszczenia, chyba że w umowie zawarto datę, od której ten będzie obowiązywał.
Jaki jest cel zbiorowych układów pracy w Austrii i jakie zalety ma ta forma zatrudnienia?
Celem zbiorowego układy pracy jest ustalenie praw i roszczeń pracowników, które nie są uregulowane prawnie lub ustalenie regulacji, które są korzystniejsze niż obowiązujące prawo. Dodatkowo Kollektivvertrag zapewnia sprawiedliwe warunki pracy.
Co reguluje Kollektivvertrag?
Do treści zbiorowego układu pracy zaliczają się prawa i obowiązki w stosunku pracy. Dla pracowników szczególnie ważne są zapisy o regularnych podwyżkach oraz ustalenia o branżowej płacy minimalnej. W Kollektivvertrag zawarte są także takie informacje jak dodatki za pracę na zmiany, w święta, nadgodziny i godziny nadliczbowe oraz dodatki za niebezpieczną pracę (niem. Gefahrenzuschlag). Częścią zbiorowego układu pracy są także informacje o gratyfikacjach finansowych i czasie pracy.
Czy okres wypowiedzenia, premia jubileuszowa (niem. Jubiläumsgeld) lub urlop, mogą być regulowane według zbiorowego układu pracy?
Tak. Zasadniczo obowiązują zasady ustalone w austriackim prawie pracy. Kollektivvertrag umożliwia jednak zawarcie korzystniejszych dla pracownika ustaleń. Może dojść jednak do sytuacji, w której w umowie o pracę zabraknie dokładnych informacji, a istnieją jedynie odnośniki do zbiorowego układu pracy. Przykładowo w Kollektivvertrag może być zawarta informacja o długości okresu wypowiedzenia (niem. Kündigungsfrist), która może dotyczyć nawet pracowników niezwiązanych tą umową. To samo tyczy się prawa do urlopu czy premii jubileuszowej.
Czy zbiorowy układ pracy jest prawnie wiążący?
Kollekivvertrag ma taką samą ważność co prawa w zakresie prawa pracy. Oznacza to, że w swoim obszarze obowiązywania jest wiążący prawnie. Poza tym jest niezbywalny. Nie można zmienić zawartych w nim regulacji poprzez umowę o pracę czy porozumienie zakładowe. To oczywiście nie dotyczy umów o pracę i porozumień zakładowych, które zawierają korzystniejsze dla pracownika warunki i rozwiązania (niem. Günstigkeitsprinzip – zasada uprzywilejowania przepisów bardziej korzystnych).
Kollektivvertrag vs. Arbeitsvertrag
Dla pracownika najważniejsza jest indywidualna umowa o pracę (niem. Arbeitsvertrag). W niej zawarte są informacje co do czasu pracy, wynagrodzenia, obowiązków, nadgodzin itp. Umowa ta jest ważna dla jednej osoby.
Jeśli w firmie działa rada zakładowa, w przedsiębiorstwie może obowiązywać porozumienie zakładowe (niem. Betriebsvereinbarung). Jest to porozumienie między pracodawcą a radą zakładową, które obowiązuje w całej firmie.
Nieco więcej obejmuje zbiorowy układ o pracę, który obowiązuje dla całej branży. Zasadniczo umowa o pracę nie może przewidywać gorszych regulacji, niż te, które zawarto w Kollektivvertrag. Warto więc porównać Arbeitsvertrag ze zbiorowym układem pracy.
Który zbiorowy układ pracy mnie obowiązuje?
To zależy zasadniczo od przedsiębiorstwa i branży. Informację o zbiorowym układzie pracy, który aktualnie obowiązuje pracowników, można znaleźć w umowie o pracę lub dokumencie Dienstzettel. Dodatkowo w każdej firmie musi znajdować się obowiązujący Kollektivvertrag do wglądu dla pracowników. Dokument można znaleźć także w Internecie.
Czym jest „Bezahlung nach Kollektivvertrag”?
Informację „Bezahlung nach Kollektivvertrag”, czyli wynagrodzenie regulowane według zbiorowego układu pracy, można znaleźć często w ogłoszeniach o pracę lub w umowie o pracę. W ten sposób pracodawcy informują zatrudnionych, że ich pensja będzie obliczana według informacji zawartych w zbiorowym układzie pracy dla danej grupy zawodowej.
Czy informacje o wynagrodzeniu w Kollektivvertrag są podane brutto czy netto?
Zasadniczo w zbiorowym układzie pracy podawana jest minimalna wysokość wynagrodzenia brutto.
Jakie rodzaje zbiorowych układów pracy istnieją w Austrii?
Trudno odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ w Austrii co roku zawieranych jest 450 zbiorowych układów pracy. Te dotyczą branży, grupy zawodowej lub konkretnej grupy pracowników. Poza tym należy rozróżnić między pracownikami i robotnikami, których dotyczą róże formy Kollektivvertrag.
Czy zbiorowy układ pracy mnie obowiązuje, jeśli nie jestem członkiem związku zawodowego?
W takiej sytuacji obowiązuje tzw. zasada Außenseiterwirkung. Według niej nie trzeba być członkiem związku zawodowego w Austrii, by zbiorowy układ pracy mógł dotyczyć pracownika.
Co dzieje się w przypadku naruszenia przepisów zawartych w Kollektivvertrag?
Jeśli umowa o pracę jest niezgoda z regulacjami zawartymi w zbiorowym układzie pracy, niesie ona ze sobą konsekwencje w formie sankcji. Pracownicy w takiej sytuacji powinni zgłosić się do Arbeiterkammer, by sprawdzić, co można zrobić.
Czym jest Mindestlohntarif?
Mindestlohntarif, czyli taryfa płacy minimalnej jest regulacją prawną mówiącą o wysokości pensji minimalnej dla danej branży, jeśli ta nie jest ustalona przez żaden Kollektivvertrag. Jeśli pracodawca nie należy do żadnego związku czy stowarzyszenia związanego zbiorowym układem pracy, które regulowałoby wysokość płacy minimalnej, obowiązuje Mindestlohntarif.
