Jestem obywatelem Polski i mieszkam nad Wisłą, urodzony zostałem jednak w Szwajcarii, gdzie moi rodzice mieszkali i pracowali przez wiele lat. Czy mogę złożyć wniosek o przyznanie mi szwajcarskiego obywatelstwa?

Nie, w Szwajcarii o prawach obywatelskich decyduje pochodzenie, a nie miejsce urodzenia. Więc dziecko, które przyszło w tym kraju na świat lub posiadające rodziców długo w nim przebywających nie uzyskuje obywatelstwa. O paszport ubiegać mogą się tylko osoby mieszkające w Szwajcarii, mające szwajcarskich przodków lub które poślubiły obywatela Szwajcarii.

Czy dzieci urodzone w Szwajcarii otrzymują automatycznie obywatelstwo, nawet jeśli rodzice są innego pochodzenia?

Nie, w przeciwieństwie do innych krajów jak na przykład USA czy Hiszpanii, Szwajcaria nie uznaje prawa ziemi. Miejsce urodzenia nie decyduje więc o  przyznaniu obywatelstwa.

Jestem obywatelem Polski, który od lat mieszka i pracuje w Szwajcarii. Jakie muszę spełnić warunki by, móc otrzymać szwajcarski paszport?

Obcokrajowiec może złożyć podanie o nadanie mu obywatelstwa, jeśli od przynajmniej 12 lat mieszka w Szwajcarii (lata od 10 do 20 roku życia liczą się podwójnie). Jeśli nowa ustawa o prawach cywilnych wejdzie w życie, od 1 stycznia 2018 roku czas ten skrócony zostanie do 10 lat. Kandydaci muszą spełniać jednak dodatkowe wymogi: taka osoba musi być zintegrowana, znać tradycje i zwyczaje panujące w kraju, przestrzegać porządku prawnego, pisemnie i ustnie wypowiadać się w przynajmniej jednym języku obowiązującym w Szwajcarii, nie może też zagrażać bezpieczeństwu państwa.

Czy muszę przez 12 lat stale mieszkać w Szwajcarii?

Wymagany czas spędzony w Szwajcarii nie musi być ciągły, wnioskodawca może kilka lat spędzić w kraju, później na jakiś czas wyjechać za granicę, by znów wrócić. Najczęściej kandydaci muszą jednak ostatnie dwa lata spędzić w jednym miejscu na terenie kraju.

Jak przebiega proces przyznania obywatelstwa? Jak można się do niego przygotować i ile kosztuje?

Warunki, koszty i sam proces różnią się w zależności od kantonu. Niektóre władze gminne mogą odwiedzić kandydata bez zapowiedzi a inne wymagać stałego miejsca zamieszkania na terenie gminy przez dany okres czasu (najczęściej od 2 do 5 lat).

Jestem obywatelem Szwajcarii, lecz mieszkam za granicą. Czy moje dzieci to także Szwajcarzy?

Tak. Gdy matka lub ojciec są obywatelami Szwajcarii, ich dzieci też się nimi stają. Jednak te urodzone za granicą, mające podwójne obywatelstwo tracą ten przywilej, jeśli do 22 roku życia nie zgłoszą się do urzędu. 

Moja matka/babcia przed zamążpójściem była Szwajcarką. Czy ja mogę odzyskać szwajcarskie obywatelstwo?

Tak, potomkowie Szwajcarów mogą odzyskać prawa obywatelskie, jednak pod pewnymi warunkami. Dotyczą one szczególnie osób urodzonych przed 1985 rokiem, których matka wskutek zaślubin straciła swoje obywatelstwo. Nowa ustawa przewiduje ostrzejsze zasady, ponieważ od 1 stycznia 2018 roku szwajcarskie pochodzenie babci nie wystarczy do uzyskania paszportu.

Czy jeśli złożę podanie o przyznanie mi szwajcarskiego obywatelstwa, muszę zrzec się polskiego?

Prawo dopuszcza podwójne obywatelstwo, to samo dotyczy praktycznie wszystkich europejskich państw. Jedynie w Austrii jest ono dopuszczalne tylko w szczególnych przypadkach.

Moja żona jest Szwajcarką, czy wskutek zaślubin mogę zostać obywatelem Szwajcarii?

Tak, mąż lub żona szwajcarskiego obywatela może złożyć wniosek o uproszczone przyznanie obywatelstwa. Trzeba być jednak 3 lata po ślubie, od 5 mieszkać na terenie kraju a od roku mieć stałe miejsce zamieszkania. Do tego, taka osoba musi być zintegrowana ze społęcznością, znać tradycje i przyzwyczajenia panujące w kraju i umieć komunikować się w przynajmniej jednym języku obowiązującym w Szwajcarii.

Jeśli poślubiłem Szwajcarkę, mieszkam jednak za granicą, to mogę ubiegać się o szwajcarskie obywatelstwo?

Tak, ale warunki jego otrzymania są inne od tych obowiązujących dla par mieszkających w kraju. Wnioskodawca musi bowiem od przynajmniej 6 lat żyć w związku małżeńskim z osobą szwajcarskiego pochodzenia i wykazać silny związek z krajem, czyli znać jeden z języków, mieć kontakty z obywatelami Szwajcarii i spędzać tam wakacje.