Zwolniono Cię, ponieważ w odpowiedni sposób zgłaszałeś szefowi braki zakładu? A może dlatego, że broniłeś swoich praw zawartych w umowie o pracę? Czy Twój szef chciał pozbyć się Ciebie, ponieważ nie zgadzał się z Twoimi poglądami politycznymi lub dlatego, że udzielałeś się w związku zawodowym? W tych właśnie wypadkach możesz się bronić – Twój szef zdecydowanie nadużył swoich praw. Rozwiązanie stosunku pracy jako takie nie traci swojej ważności, ale poszkodowani mogą walczyć o odszkodowanie o maksymalnej wartości wynagrodzenia z sześciu miesięcy.

Obrona przed nadużywaniem prawa do zwolnienia pracownika funkcjonuje od 25 lat. W tym czasie sądy nie raz stawały przed zadaniem określenia, kiedy doszło do złamania prawa, a kiedy nie. Poniższe dziesięć przykładów decyzji sądów dają pogląd, kiedy wniesienie skargi ma sens.

Sąd Federalny orzekł o nadużyciu:

1. Niedopuszczalne zwolnienie z powodu zmian

Jedna z pracowniczek nie zaakceptowała zmniejszenia jej wynagrodzenia o 500 franków, co spowodowało, że szefowa wypowiedziała jej umowę o pracę i zaproponowała nową na o wiele gorszych zasadach. Pracowniczka miała jednak możliwość powrotu do starych warunków, o ile zgodziłaby się na zmniejszenie wypłaty. Zdaniem Sądu Federalnego to niedopuszczalne wywieranie presji na pracowniku. Pracodawca karany jest za swoje zachowanie, a za planowane zmiany w przedsiębiorstwie. Odszkodowanie: 5 000 franków.

2. Wypowiedzenie umowy o pracę dla dobra image‘u

Pracownik banku dopuścił się wielu oszustw, które odbiły się negatywnie na wizerunku banku. Z tego też powodu zwolniono nie tylko tego pracownika, ale również jego 52-letnie przełożonego, wieloletniego pracownika banku, na którego nikt nigdy złego słowa nie powiedział.

To również nadużycie, ponieważ zwolnienie nastąpiło tylko dlatego, że pracodawca chciał ratować swój wizerunek. Tym samym bank kierował się tylko swoim własnym dobrem, nie zwracając uwagi na dobre imię poszkodowanego pracownika. Odszkodowanie – wynagrodzenie miesięcznie i wysoka odprawa.

3. Zwolnienie tuż przed przejściem na emeryturę

Po 44 przepracowanych latach pracy monter ogrzewania został bez żadnego ostrzeżenia i na kilka miesięcy przed przejściem na emeryturę zwolniony. Powodem były rzekome spięcia między monterem a kierownikiem serwisu. Zdaniem Sądu Federalnego doszło do nadużycia, ponieważ pracodawca nie zrobił nic, by załagodzić sytuację albo wymyślić korzystniejsze rozwiązanie dla wieloletniego pracownika. Pracodawca nie wywiązał się z obowiązku opieki – w tym wypadku nawet wyższego niż zwykle. Odszkodowanie – sześć wynagrodzeń miesięcznych.

4. Strajk powodem zwolnienia

Przy zachowaniu pewnych warunków pracownicy mają prawo do strajkowania. Jeżeli strajk zostanie zorganizowany przez związek zawodowy i zostanie prawidłowo przeprowadzony, pracownik ma prawo wziąć w nim udział. W momencie, gdy pracownik zostanie zwolniony tylko dlatego, że wziął udział w takim strajku, jego szef dopuszcza się nadużycia. Odszkodowanie: wynagrodzenie z jednego miesiąca.

5. Żądania, do których pracownik ma prawo

Księgowy widział, jak jego kolega z biura przeglądał strony internetowe z pornografią. Wystosował do szefa pisemną prośbę o przydzielenie go do innego, jak również o wystawienie opinii. Pracownik otrzymał nie dość że opinię, to jeszcze wypowiedzenie umowy. Powód – jego pismo do szefa. Doszło jednak do nadużycia, ponieważ pracodawca nie przewidział, że pracownik ma prawo do wystąpienia z takim żądaniem. Odszkodowanie 13 000 franków.

Bez nadużycia

1. Uzasadnienie, które mija się z prawdą

Doradca kobiet w ciąży została zwolniona. Szef argumentował swoją decyzję tym, że kobieta powinna wykazywać się zaangażowaniem oraz przestrzegać wytycznych, czego już nie robi. Poszkodowana złożyła skargę do sądu, twierdząc że powód zwolnienia jest nieprawdziwy. Niczego jednak nie osiągnęła. Zdaniem Sądu Federalnego nie wystarcza samo zgłoszenie  niesłuszności powodu zwolnienia. W tym wypadku należało skupić się na sprecyzowaniu, na czym polegało nadużycie pracodawcy.

2. Niekompatybilny światopogląd

Zwolnienie z powodu odmiennych poglądów politycznych lub religijnych jest nadużyciem. Nie dotyczy to jednak sytuacji, kiedy światopogląd pracownika szkodzi funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Problem dotyka w szczególności miejsc pracy, których działalność sama w sobie jest polityczna, religijna lub wymaga konkretnego nastawienia. Zatem zwolnienie przez związek zawodowy pracownika, który jest członkiem sekty, nie jest nadużyciem.

3. Zwolnienie przedstawiciela pracownika

Zwolnienie przedstawiciela pracownika nie jest nadużyciem, dopóki pracodawca może dowieść, że miał uzasadniony powód, by to zrobić. „Uzasadnionym powodem” mogą być powody gospodarcze, o ile nie wiążą się bezpośrednio z działalnością przedstawiciela. Nie jest wymagane, by pracodawca wpierw zwolnił innych pracowników, zanim zwolni ich przedstawiciela.

4. Konflikt pracownika z przełożonym

Opiekunka osób starszych zarzucała kierowniczce hospicjum niekompetencję – zarówno dotyczącą jej profesji, jak i charakteru – informując, że będzie szukać nowego miejsca pracy. Opiekunka została zwolniona w czasie okresu próbnego, co Sąd Federalny nie uznał za nadużycie. Można zwolnić pracownika, jeżeli już podczas okresu próbnego dochodzi do konfliktów.

5. Zła wydajność

63-letnia kadrowa została zwolniona po 25 latach pracy. Powodem zwolnienia było jej złe wywiązywanie się z obowiązków, skracanie czasu pracy oraz podwyższona konsumpcja alkoholu w czasie przerwy obiadowej. Sąd Federalny zdecydował, że w takim wypadku nawet wieloletni pracownik przed emeryturą może zostać zwolniony.

Terminowe ubieganie się o odszkodowanie

Nadużycie prawa do zwolnienia pracownika (missbräuchliche Kündigung) występuje wówczas, gdy zwolnienie następuje z powodów osobistych, kiedy pracownik walczy o swoje prawa, udziela się w związku zawodowym lub czeka go służba wojskowa.

Aby dochodzić swoich praw i otrzymać odszkodowanie, musisz koniecznie wyrazić swój sprzeciw na drodze pisemnej i dostarczyć go pracodawcy w czasie trwania okresu wypowiedzenia. Jeżeli porozumienie jest niemożliwe, masz 180 dni czasu od ustania stosunku pracy na udanie się ze sprawą do sądu.

Ważne: Wykazanie nadużycia leży w obowiązku osoby zwolnionej. Warto zatem wszystko załatwiać z szefem na piśmie, aby w razie potrzeby łatwiej było wyjaśnić okoliczności zwolnienia.