Nowy rok, nowe przepisy. Styczeń to miesiąc pełen zmian. Czasami dotyczą one wszystkich, czasami tylko niektórych grup, takich jak pracownicy, rodzice lub właściciele nieruchomości. Tak czy inaczej, większość przepisów (w założeniu) przyniesie więcej pieniędzy. Dowiedz się jakich.

Podstawowa kwota wolna od podatku w Niemczech, czyli Grundfreibetrag

To ulga, o którą nie musisz wnioskować. Zamiast dotychczasowych 10.908 euro, od stycznia 2024 roku kwota wolna od podatku w Niemczech wyniesie 11.604 euro rocznie. Oznacza to, że urząd skarbowy opodatkuje tylko tę część dochodu podlegającego opodatkowaniu, która przekroczy tę granicę.

Próg podatkowy spłaszcza się

Podatek dochodowy jest płatny po przekroczeniu podstawowej kwoty wolnej od podatku (niem. Grundfreibetrag). Od stycznia będzie jednak rosła wolniej niż w poprzednim roku, gdyż ustawodawca ponownie wziął pod uwagę poziom inflacji. Gdyby tak się nie stało, zadziałałaby tzw. zimna progresja, a podwyżka pensji oznaczałaby w rzeczywistości mniej w portfelu.

Najważniejsze jest to, że bardziej płaski próg podatkowy oznacza dla Ciebie większy dochód netto. Przykładowo, najwyższy próg podatkowy ma zastosowanie dopiero od rocznego dochodu w wysokości 66.761 euro (2023: 62.810 euro).

Składki na ubezpieczenie społeczne

Co miesiąc część wynagrodzenia jest odprowadzana do różnych systemów ubezpieczeń społecznych, takich jak ubezpieczenie emerytalne i zdrowotne. Od stycznia wzrośnie tak zwana granica wymiaru składki, czyli Beitragsbemessungsgrenze. Reguluje ona poziom dochodów, do którego należy opłacać składki w Niemczech. Jeśli zostanie on podniesiony, oznacza to, że osoby o wysokich dochodach będą musiały płacić wyższe składki na ubezpieczenie społeczne.

W 2024 roku składki na ustawowe ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie na wypadek bezrobocia (Rentenversicherung oraz Arbeitslosenversicherung) będą należne do kwoty 7550 euro miesięcznie na zachodzie i 7550 euro na wschodzie kraju. Granica wymiaru składki na ustawowe ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie od opieki długoterminowej Krankenversicherung und Pflegeversicherung) ma wzrosnąć w całym kraju do 5.175 euro miesięcznie.

Waloryzacja emerytur, czyli Rentenanpassung

Nowy rok będzie ekscytujący dla ok. 21 mln emerytów w Niemczech. Otrzymają oni o 3,5% więcej niż dotychczas, jak obliczyło centrum doradztwa konsumenckiego w Nadrenii Północnej-Westfalii, powołując się na projekt niemieckiego rządu dotyczący ubezpieczenia emerytalnego na 2023 r.

Limit zwolnienia z podatku solidarnościowego

Podatek solidarnościowy w Niemczech jest obecnie pobierany tylko od określonych dochodów i zysków kapitałowych. Limit zwolnienia dla dochodu wzrośnie od stycznia: podatnik będzie zobowiązany do uiszczenia tzw. Solidaritätszuschlag tylko wtedy, gdy będzie musiał zapłacić podatek od co najmniej 68.413 dochodów euro rocznie. W przypadku partnerów rozliczających się wspólnie limit ten wynosi 136.824 euro.

Ulga na dziecko

Każdy, kto ma dzieci, może spodziewać się wyższej ulgi na dziecko (niem. Kinderfreibetrag). W 2024 roku będzie ona wynosiła 3.192 euro na rodzica (2023 było to 3.012 euro). Dodatek na opiekę nad dzieckiem i potrzeby związane z edukacją lub szkoleniem pozostaje na niezmienionym poziomie 2.928 euro.

Zmiany w zasiłku rodzicielskim Elterngeld

Rząd zaplanował od 2024 r. zmiany w zasiłku rodzicielskim Elterngeld. Zmiana jest istotna dla par, którym urodzi się dziecko w okresie od 1 kwietnia 2024 r. Wynika to z faktu, że limit uprawniający do zasiłku rodzicielskiego spadnie wówczas z 300 000 euro do 200 000 dochodu podlegającego opodatkowaniu rocznie. Rok później limit ten wyniesie 175 000 euro. W przypadku rodziców samotnie wychowujących dzieci limit zostanie obniżony w kwietniu do 150 000 euro. Planowana jest również zmiana dotycząca tzw. miesięcy partnerskich (niem. Partnermonate) podczas urlopu rodzicielskiego. Tak jak dotychczas, urlop rodzicielski może zostać wydłużony z 12 do 14 miesięcy, jeśli rodzice dzielą się opieką. W przyszłości jednak co najmniej jeden z miesięcy partnerskich musi być wykorzystany tylko przez jednego z rodziców, co oznacza, że wspólny urlop rodzicielski dla obojga rodziców będzie możliwy tylko przez jeden miesiąc.

Maksymalna kwota alimentów

Jeśli ktoś płaci alimenty w Niemczech, może je odliczyć od podatku jako wydatek nadzwyczajny. Maksymalna kwota na ten cel zostanie zwiększona od stycznia wraz z podstawową kwotą wolną od podatku i wyniesie 11.604 euro.

Zasiłek obywatelski Bürgergeld

To, czym kiedyś było Hartz IV, od 2023 roku jest Bürgergeld – i wzrośnie od stycznia 2024 roku. Standardowa kwota dla samotnych osób dorosłych wzrośnie z 502 euro do 563 euro. Dorośli partnerzy otrzymają 506 euro zamiast 451 euro. Zasiłek obywatelski zostanie również zwiększony dla dzieci – o 39 euro (od 0 do 5 lat), 42 euro (od 6 do 13 lat) lub 51 euro (od 14 do 17 lat), w zależności od ich wieku.

Płaca minimalna w Niemczech

Płaca minimalna również wzrośnie w przyszłym roku – z 12 euro za godzinę do 12,41 euro. Kiedy została ona wprowadzona w 2015 roku, wynosiła jeszcze 8,50 euro. Oznacza to również zmiany dla pracowników pracujących w niewielkim wymiarze godzin, czyli na tzw. Minijob. W związku z tym, że płaca minimalna dotyczy również ich, miesięczny limit dochodów wzrośnie. Praca za 520 euro stanie się pracą za 538 euro. Każdy, kto zarabia więcej będzie musiał płacić składki na ubezpieczenie społeczne.

Systemy grzewcze

Wchodzą w życie pierwsze przepisy ustawy o ogrzewaniu: Od stycznia tylko systemy grzewcze oparte w 65% na energii odnawialnej będą mogły być instalowane w nowych budynkach na nowych obszarach zabudowy. W wielu przypadkach będą to pompy ciepła.

Zasiłek opiekuńczy Pflegegeld

Każdy, kto potrzebuje opieki, ale nadal mieszka w domu, może otrzymać zasiłek opiekuńczy. Kwota zależy od poziomu opieki i wynosi obecnie od 316 do 901 euro miesięcznie. Osoby dotknięte chorobą mogą wykorzystać pieniądze na przykład na opłacenie opiekunki lub opiekuna. W 2024 roku  zasiłek wzrośnie o 5%.

Nastąpi również wzrost dotacji z funduszy ubezpieczeń opiekuńczych dla osób przebywających w domach opieki. W zależności od tego, jak długo już przebywają w placówce, przysługują wyższe ulgi. W pierwszym roku ulga od składki osobistej wynosi obecnie 5% i wzrośnie do 15% w 2024 roku. W drugim roku pobytu ulga wzrasta z 25% do 30%, w trzecim roku z 45% do 50%, a w czwartym roku z 70% do 75%.

Dotacja na samochody elektryczne

Wytyczne dotyczące dopłat do e-samochodów staną się bardziej rygorystyczne w 2024 roku. Dotowany będzie jedynie zakup pojazdów o cenie katalogowej netto modelu podstawowego do 45.000 euro. Możliwa jest maksymalna dotacja federalna w wysokości 3000 euro.

W przypadku samochodów służbowych pracownicy korzystają z wyższych limitów kosztów nabycia. Podczas gdy elektryczne samochody służbowe mogły wcześniej kosztować maksymalnie 60.000 euro, od stycznia dozwolona będzie cena katalogowa brutto do 70.000 euro, aby skorzystać z zachęty podatkowej w porównaniu z silnikami spalinowymi. W przypadku elektrycznych samochodów służbowych firma dolicza do wynagrodzenia tylko 1% jednej czwartej ceny katalogowej; w przypadku silników spalinowych jest to 1% całej ceny katalogowej.

E-recepta

Od stycznia lekarze kontraktowi są zobowiązani do wystawiania e-recept na leki wydawane wyłącznie na receptę. Osoby ubezpieczone mają trzy możliwości ich realizacji: za pośrednictwem aplikacji, wydruku papierowego lub karty ubezpieczenia zdrowotnego.

Podatek VAT

Od 1 stycznia w sektorze gastronomicznym ponownie zacznie obowiązywać normalna stawka VAT w wysokości 19% zamiast tymczasowo wprowadzonych 7%. Jedzenie poza domem może zatem stać się sporo droższe.

Kaucja za mleko

Do tej pory mleko i mieszane napoje mleczne były zwolnione z obowiązkowej kaucji. Od stycznia przywilej ten wygaśnie – przynajmniej jeśli są sprzedawane w plastikowych butelkach.

Paszport dla dzieci

Paszport niemiecki dla dzieci poniżej dwunastego roku życia kosztował 13 euro. Od stycznia dokument ma zostać zastąpiony paszportem elektronicznym, który będzie ważny dłużej i na całym świecie. Będzie on jednak kosztował więcej: 37,50 euro.

Bahncard

Do tej pory każdy, kto chciał, mógł również używać swojej karty Bahncard jako karty kredytowej. Jednak od stycznia 2024 roku nie będzie to już możliwe. Punkty zebrane do tego momentu będzie można wymieniać tylko do końca 2024 roku. 

Sprzęt do pracy

Kupując przedmioty, których używa się do pracy, można odliczyć od podatku jako wydatki związane z pracą (niem. Arbeitsmittel). Od stycznia będzie to również możliwe szybciej w przypadku droższego sprzętu roboczego. Jeśli smartfon, biurko, krzesło biurowe itp. kosztują nie więcej niż 1000 euro netto lub 1190 euro z VAT, można je zadeklarować bezpośrednio w zeznaniu podatkowym za jednym razem. Wcześniej limit ten wynosił 800 euro netto.

Diety za wyżywienie

Osoby udające się w podróż służbową w 2024 roku otrzymają wyższe diety za wyżywienie – przynajmniej jeśli ustawa o możliwościach rozwoju wejdzie w życie zgodnie z planem. Od stycznia każdy ma prawo do 16 euro dziennie, jeśli był nieobecny w domu przez ponad osiem godzin, 32 euro, jeśli było się nieobecnym przez 24 godziny i 16 euro za dzień przyjazdu i wyjazdu.

Odprawy

Jeśli pracownicy otrzymują odprawę, ich dochód wzrasta, a wraz z nim podatek. Tak zwana zasada jednej piątej rekompensuje tę niedogodność poprzez zastosowanie niższej stawki podatkowej do odprawy. Jednak od stycznia zniżka ta będzie przyznawana wyłącznie przez urząd skarbowy – a nie przez pracodawcę w momencie wypłaty odprawy, jak to miało miejsce wcześniej. Trzeba będzie zatem złożyć najpierw zeznanie podatkowe, aby odzyskać nadpłacony podatek.

Sprzedaż prywatna

Nie trzeba płacić podatku, jeśli zyska się mniej niż 1000 euro dochodu ze sprzedaży prywatnej w ciągu roku kalendarzowego, licząc od stycznia. Wcześniej limit ten wynosił 600 euro. Dotyczy to sprzedaży w serwisie eBay, ogłoszeń drobnych i Vinted, a także kryptowalut, złota i biżuterii. Zmiana ta zależy również od tego, w jaki sposób ustawa o możliwościach rozwoju opuści komitet mediacyjny.

Handel online

A skoro o tym mowa: każdy, kto sprzedaje na platformach internetowych, może otrzymać list z urzędu skarbowego pod koniec stycznia 2024 roku. Dzieje się tak, ponieważ ustawa o przejrzystości podatkowej platform przewiduje, że portale muszą zgłaszać sprzedaż prywatną organom podatkowym od 2023 roku. Jeśli ktoś przekroczy limit zwolnienia dla tej sprzedaży, nie pozostanie to już ukryte przed urzędem skarbowym.

Wynajem

Od stycznia sytuacja ma się również poprawić dla wynajmujących. Każdy, kto osiąga niski dochód z wynajmu do 1000 euro rocznie (przed odliczeniem kosztów), nie będzie już musiał zadeklarować tego w swoim zeznaniu podatkowym. Oczywiście, jeśli już wyżej wspomniana ustawa wejdzie w życie.

Budownictwo mieszkaniowe

Styczeń przynosi również ulgę dla przyszłych wynajmujących: jeśli ktoś buduje nowy dom lub mieszkanie, lub kupuje nowy budynek, może odpisać koszty nabycia i produkcji szybciej niż wcześniej. Można odpisać 6% rocznie jako tak zwane odliczenie z tytułu zużycia (Absetzung für Abnutzung – AfA).