Mieszkańcy Szwajcarii doświadczają różnych ograniczeń w zależności od kantonu w którym mieszkają. W niektórych obowiązują odmienne przepisy dotyczące sprzedaży alkoholu czy wyboru szkoły. Ośrodek analityczny Avenir Suisse sprawdził, które kantony zapewniają obywatelom najwięcej swobody. Warto wspomnieć, że od sześciu lat do rankingu wlicza się także Księstwo Liechtensteinu.
Choć temat wydaje się abstrakcyjny, ma realny wpływ na życie codzienne. Avenir Suisse wykorzystuje 29 wskaźników do stworzenia rankingu (tzw. Freiheitsindex). Obejmuje on zarówno czynniki gospodarcze, takie jak obciążenia podatkowe, prawo sprzedaży alkoholu czy godziny otwarcia sklepów, jak i aspekty społeczne, m.in. monitoring wideo, ochronę przed paleniem, zakazy organizowania wydarzeń oraz czas uzyskania pozwolenia na budowę.
Argowia na szczycie
W rankingu Avenir Suisse kanton Argowia zajmuje pierwsze miejsce jako najbardziej liberalny. W indeksie gospodarczym zajmuje 2. pozycję, a w społecznym – 1. Dzięki temu kanton utrzymał pozycję lidera z 2024 roku i jeszcze zwiększył przewagę nad konkurencją.
Na tle innych wyróżniają się niskie opłaty dla branży gastronomicznej i stabilne finanse kantonalne. W zakresie wolności społecznej szczególnie ważny jest konsekwentny rozdział państwa od kościoła. Argowia nie pobiera podatku kościelnego od firm ani nie wprowadza zakazów wydarzeń z powodów religijnych.
Nie wszystko jest jednak idealnie. Nawet lider ma swoje problemy. Firmy nadal ponoszą wysokie obciążenia podatkowe, a mechanizm ograniczający zadłużenie jest jedną ze słabszych stron kantonu.
Ranking kantonów według wolności:
| Miejsce | Kanton / Księstwo | Wskaźnik wolności |
| 1 | Argowia | 70,1 |
| 2 | Appenzell Ausserrhoden | 59,4 |
| 3 | Schwyz | 58,7 |
| 4 | Szafuza | 58,1 |
| 5 | Księstwo Liechtenstein | 57,1 |
| 6 | Zug | 56,8 |
| 7 | Bazylea-Miasto | 56,0 |
| 8 | Gryzonia | 54,7 |
| 9 | Glarus | 53,5 |
| 10 | Jura | 53,4 |
| … | … | … |
| 27 | Uri | 40,8 |
Uri – kanton z najmniejszą wolnością
Na końcu zestawienia znajduje się kanton Uri, a nie jak w poprzednim roku Wallis. Region przy przełęczy Gotarda zajmuje ostatnie miejsce z kilku powodów. W zakresie wolności społecznej Uri znajduje się na pozycji ostatniej, a w gospodarce – na 21. miejscu.
Analiza wskaźników pokazuje mieszany obraz. Pogorszyły się m.in. mechanizmy ograniczające zadłużenie, restrykcyjne godziny otwarcia sklepów i ocena zdolności kredytowej kantonu. Dodatkowo wzrosła już wysoka proporcja wydatków państwa, co stanowi minus w opinii autorów raportu.
Jednak są też pozytywy. Obciążenia podatkowe firm spadły, co poprawiło wynik gospodarczy. Kanton zwiększył również odsetek wykrywanych przestępstw, co delikatnie poprawiło jego miejsce w rankingu.
Źródło: blick
Zdjęcie: pixabay
