Temat Bürgergeld wzbudza cały czas emocje. Politycy CDU/CSU i SPD ponownie zabrali w tej sprawie głos i zapowiadają, że chcą przeciwdziałać wysokim kosztom poprzez bardziej zdecydowane działania wobec osób uchylających się od pracy i oszustów. Pojawia się jednak pytanie, czy to w ogóle możliwe.
Stanowisko rządzącej koalicji
Parlamentarny sekretarz klubu SPD w Bundestagu, Dirk Wiese, domaga się zmian w zasadach dotyczących wypłaty zasiłku obywatelskiego Bürgergeld. „Kto nadużywa systemu, musi liczyć się z surowymi karami. Przestępczość zorganizowana czy praca „na czarno” – jak choćby w Zagłębiu Ruhry – nie mogą być tolerowane”, powiedział Wiese w rozmowie z dziennikami należącymi do sieci Redaktionsnetzwerk Deutschland (RND).
Poseł CDU Tilman Kuban w rozmowie z RND stwierdził: „Nowy system zabezpieczenia socjalnego musi być dostępny wyłącznie dla tych, którzy rzeczywiście potrzebują pomocy, a nie dla tych, którzy po prostu nie chcą pracować. Miliony ludzi codziennie pracują i utrzymują system socjalny. W przypadku Bürgergeld chodzi nie tylko o oszczędności, ale przede wszystkim o sprawiedliwość i uczciwość”.
Dane i fakty
W 2023 roku wydatki na aktywne i pasywne świadczenia z tytułu Bürgergeld przekroczyły 52 miliardy euro. Liczbę beneficjentów, w tym dzieci i młodzież, oszacowano na 5,5 miliona osób. W tej grupie znajdowało się prawie cztery miliony osób zdolnych do pracy, czyli takich, które teoretycznie mogłyby pracować co najmniej trzy godziny dziennie.
Znaczna część beneficjentów rzeczywiście tak robi. Ponad 40% pracuje lub uczestniczy w kształceniu zawodowym. Dzieci i młodzież stanowią 27%. Około jednej trzeciej, czyli 1,8 miliona osób, pozostaje bez zatrudnienia, mimo że mogłoby pracować. W tej grupie znajdują się osoby z poważną niepełnosprawnością, starsi bezrobotni po 55. roku życia o niskiej szansie na znalezienie pracy oraz osoby bez kwalifikacji.
Tylko około 200 tysięcy beneficjentów zdolnych do pracy nie spełnia żadnego z tych kryteriów.
Co planuje niemiecki rząd?
Wiese podkreśla, że zdecydowana większość świadczeniobiorców Bürgergeld chce wyjść z bezrobocia. Wiele osób musi jednak dorabiać, bo mimo pracy zarabia za mało, aby się utrzymać. Polityk SPD widzi w tym wyraźny sygnał, że należy podnieść płacę minimalną i wzmocnić powiązania ze zbiorowymi układami pracy. Nie wiadomo jednak ile środków jego zdaniem można by zaoszczędzić dzięki ostrzejszemu podejściu.
Możliwe, że jego propozycja dotyczy nie tylko twardych faktów, ale również czynników wizerunkowych. Wiese przyznaje, że wielu ludzi miało poczucie, iż SPD bardziej troszczy się o osoby niepracujące niż o tych, którzy „codziennie harują”. Partia zamierza teraz to zmienić. „Nasz cel jest jasny – nie chcemy nikogo nastawiać przeciwko sobie”, dodaje Wiese. Według niego dobra praca zasługuje na szacunek, a to oznacza lepsze wynagrodzenia oraz państwo socjalne, które wspiera, a nie karze.
Co na to eksperci?
Tygodnik „Der Spiegel” przeprowadził rozmowę z Frankiem Böttcherem, szefem Jobcenter w Duisburgu, jednym z miast o najwyższym odsetku świadczeniobiorców Bürgergeld. Böttcher mówi o „bardzo małej grupie bezwzględnie odmawiających”, którą szacuje na „mniej niż pięć procent”.
Jego zdaniem debata o Bürgergeld bywa „często czarno-biała”. „Albo mówi się, że wszyscy beneficjenci wygodnie rozłożyli się w społecznej hamaku i nie chcą pracować, albo twierdzi się, że wszyscy są ofiarami bezdusznego kapitalizmu, a każde wymaganie współpracy to zamach na godność człowieka. Obie te skrajności to bzdura. Musimy wrócić do rzeczowego spojrzenia. Takie uproszczenia są trucizną dla społeczeństwa”, stwierdził Böttcher.
Źródło: Spiegel
Foto: Freepik
