Każdemu, kto przebywa w Szwajcarii w celu żebrania, grozi wydalenie. Jest to, w pewnym skrócie, orzeczenie Sądu Federalnego z marca 2023 roku. Bazylea obecnie konsekwentnie realizuje takowe postępowanie: patrole policyjne poszukują, szczególnie zagranicznych, żebraków.

Jeśli służby napotkają żebraków z państwa UE lub EFTA, odtwarzają im wiadomość głosową, w miarę możliwości w ich ojczystym języku. W wiadomości tej jest przekaz, iż nie mają prawa pobytu w Szwajcarii, jeśli przebywają tam w celu żebrania. Oczywiście jest również prośba o zaprzestanie tego typu zachowań.

Nowa praktyka przynosi efekty. Szacuje się, że obecnie w Bazylei żebrze od 15 do 20 osób z Europy Wschodniej, mówi funkcjonariusz policji podczas swojego patrolu. Przed wyrokiem i represjami władz było ich znacznie więcej, bo około 170.

Jedenaście wydaleń

Od czasu patroli policyjnych takie komunikaty głosowe usłyszało prawie 50 osób, mówi Adrian Plachesi, rzecznik policji w Bazylei-Mieście. „Jak dotąd pracownicy policji kantonalnej Bazylea-Miasto wygłosili 46 nieformalnych upomnień”.

Ale władze nie tylko upominały i ostrzegały. „Wydano także jedenaście formalnych wydaleń” – poinformował dalej Plachesi. Wydaleni musieli opuścić Szwajcarię. Dotyczyło to żebraków-recydywistów, których ponownie złapano po tym, jak poproszono ich o zaprzestanie żebrania.

Jeżeli policja zatrzyma osobę po raz trzeci, istnieje ryzyko, że danej osobie zostanie wydany zakaz wjazdu na terytorium kraju. Ale jak dotąd tak się nie stało, mówi Plachesi.

Kontrowersyjna interpretacja wyroku

Podejście władz Bazylei jest nowe. Przed orzeczeniem Sądu Federalnego żebracy z Europy Wschodniej mogli robić, co do nich należało. Zakładano, że mają prawo przebywać w Szwajcarii przez okres trzech miesięcy.

W marcu Trybunał Federalny sprecyzował ich prawo do pobytu – powiedziała Rahel Walser z Departamentu Sprawiedliwości i Bezpieczeństwa Bazylei (Basler Justiz- und Sicherheitsdepartement). „Osoby pozbawione środków do życia z krajów UE lub EFTA, które przybywają do Szwajcarii wyłącznie w celu żebrania, nie spełniają warunków wjazdu” – mówi. „Nie są uważani ani za odbiorców usług ani pracowników”. Dzięki temu orzeczeniu kantony będą miały zatem możliwość zakwalifikowania zarówno wjazdu, jak i pobytu tych osób jako „niezgodne z prawem, jeśli żebrzą”.

Berno wskazuje drogę od lat

Jednak nie tylko władze Bazylei podejmują rygorystyczne działania wobec żebraków z Europy Wschodniej. Kanton Berno działa podobnie. Od 2018 roku wydala osoby żebrujące. Do zeszłego lata berneńską praktykę uważano za szczególnie surową. Trybunał Federalny potwierdził jednak swoim wyrokiem, iż podejście w Bernie było słuszne.

Źródło: SRF