Niektórzy podejrzewają, że niewiele, podczas gdy inni wskazują na wysokie dopłaty, które czynią rolników „bogatymi”. W każdym razie rolnicy w Szwajcarii uważają, że ich dochody są zbyt niskie. Z tego względu niedawno protestowali przeciwko „szałowi regulacyjnemu” rządu federalnego. Odbyły się również różne wiece, na których rolnicy sprzeciwiali się podwyżkom cen mleka.
Z czego składa się dochód z działalności rolniczej?
W 2022 roku średni dochód z działalności rolniczej wyniósł 79.700 franków na gospodarstwo rocznie. Jest to o 1,3% mniej niż w 2021 roku, chociaż wartość ta wzrosła o prawie 32% od 2015 roku.
Ceny mleka, drobiu i wołowiny kształtowały się pozytywnie, a rok 2022 był rokiem dobrych zbiorów. Gwałtowny wzrost kosztów środków produkcji i spadek cen wieprzowiny miały natomiast negatywny wpływ na szwajcarskie rolnictwo.
Jednak do całkowitego dochodu gospodarstw rolnych dodaje się „dochód pozarolniczy”. Dzięki temu gospodarstwa wygenerowały w 2021 roku średni dochód w wysokości 111.284 franków rocznie. Oznacza to, że 31% dochodu pochodziło ze „źródeł pozarolniczych”.
Większe zarobki na gospodarstwach w dolinach niż w górach
Istnieją duże różnice regionalne. W 2021 roku dochód z rolnictwa w dolinach wynosił 99.948 franków rocznie. Jest to o 37% więcej niż w regionach pagórkowatych (73.075 franków) i o 63% więcej niż w regionach górskich (61.139 franków).
Rodzinna roczna jednostka pracy
Na gospodarstwie pomaga zwykle cała rodzina. Zarobki z pracy przeliczane na roczną jednostkę pracy rodziny (FJAE) uwzględniają wkład pracy rodziny. Pracownik rodzinny jest zatem liczony jako pełna roczna jednostka pracy, jeśli pracuje w gospodarstwie co najmniej 2800 godzin rocznie. Średnia wartość zarobków z pracy na FJAE w 2021 roku wyniosła 59.822 franków dla wszystkich regionów. Zarobki za godzinę pracy wyniosły 23,01 franków w dolinach, 15,50 franków w regionach pagórkowatych, 12,86 franków w górskim i 17,02 franków średnio dla wszystkich regionów. Jest to niska wartość w porównaniu z dochodami w 2. i 3. sektorze.
W 2022 roku średnia FYAE spadła o 6,3% do 56 100 franków. Szwajcarskie Stowarzyszenie Rolników (Schweizer Bauernverband – SBV) opisuje ten rozwój sytuacji jako „niezwykle niepokojący”. Wynagrodzenia w innych zawodach w rolniczym łańcuchu wartości – usługi weterynaryjne, przetwórstwo mięsa i mleka, transport, gastronomia – pokazują, że płace są tam wyższe.
Ile zarabiają pracownicy na gospodarstwach w Szwajcarii?
Odsetek pracowników leasingowych wynosi obecnie 24%. W wielu kantonach maksymalny tygodniowy czas pracy wynosi 55 godzin, tj. 10 godzin dziennie i 5,5 dnia roboczego w tygodniu. Płace minimalne w rolnictwie obowiązują jedynie w kantonach Neuchâtel (17,07 franków), Genewa (17,10 franków), Vaud (15,71 franków) i Valais (13,90 franków).
Wysokość dochodu z działalności rolniczej zależy w dużej mierze od wielkości gospodarstwa. Im więcej użytków rolnych uprawia gospodarstwo, tym wyższy generuje dochód. W 2021 roku gospodarstwo rolne w regionie pagórkowatym z 50 hektarami użytków rolnych wygenerowało średni dochód pięciokrotnie wyższy niż gospodarstwo z mniej niż 10 hektarami użytków rolnych.
Wraz ze spadkiem liczby gospodarstw rolnych – o 1,8% rocznie w ciągu ostatnich pięciu lat – rośnie średnia powierzchnia upraw i liczba zwierząt gospodarskich. Albo mówiąc inaczej: Wiele mniejszych gospodarstw musi zostać zamkniętych, co przynosi korzyści większym gospodarstwom. Obecnie w Szwajcarii jest mniej niż 50 000 gospodarstw rolnych. Spośród nich ponad 28% jest prowadzonych jako działalność poboczna.
