Reklama

Zatrudnianie członków rodziny w firmie

W ostatnim czasie często otrzymujemy zapytania od polskich właścicieli firm w Niemczech – czy można, a jeśli tak, to w jaki sposób zatrudnić w niemieckiej firmie członka swojej rodziny. Dlatego w dzisiejszym artykule postaramy się te kwestie wyjaśnić.

Na przykład w zakładach rzemieślniczych często zdarzają się przypadki, gdy osoba będąca małżonkiem właściciela staje się pracownikiem firmy. Jednak granica pomiędzy zatrudnionym w firmie członkiem rodziny a „zwykłym” pracownikiem jest bardzo cienka. A zatem koniecznie należy zwrócić uwagę na pewne aspekty związane z urzędem skarbowym oraz ubezpieczeniem społecznym.

Czy krewni zatrudnieni w firmie objęci są specjalnymi uregulowaniami?

Członkowie rodziny zatrudnieni w zakładzie rzemieślniczym znajdują się pod czujnym okiem fiskusa – w związku z tym, iż pomiędzy właścicielem firmy a zatrudnianym przez niego krewnym istnieje zgodność interesów i konieczne jest wykluczenie domniemania, że stosunek pracy istnieje wyłącznie na papierze w celu zaoszczędzenia podatków.

Z tego powodu urząd skarbowy kontroluje umowy o pracę zawierane z członkami rodziny, zwracając przy tym uwagę na trzy główne aspekty:

  1. Stosunek pracy musi faktycznie istnieć.
  2. Obie strony umowy – przedsiębiorca oraz zatrudniany przez niego krewny – muszą dotrzymać postanowień umowy.
  3. Ustalenia wynikające z umowy muszą odpowiadać uzgodnieniom, jakie pracodawca poczyniłbym z „obcym” pracownikiem. Chodzi tu w szczególności o wysokość wynagrodzenia oraz liczbę dni urlopu, przy uzgadnianiu których krewni nie mogą być traktowani w preferencyjny sposób.

W przypadku niejasności urząd skarbowy może uznać stosunek pracy za nieważny z perspektywy podatkowej. Wówczas związane ze stosunkiem pracy koszty nie będą podlegały odliczeniu jako wydatki operacyjne przedsiębiorstwa.

Kto jest uznawany za członka rodziny?

  1. narzeczony/narzeczona, również w znaczeniu ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich
  2. małżonek lub parter życiowy
  3. krewni i powinowaci w linii prostej
  4. rodzeństwo
  5. dzieci rodzeństwa
  6. małżonkowie lub partnerzy życiowi rodzeństwa, jak również rodzeństwo małżonka lub partnera życiowego
  7. rodzeństwo rodziców
  8. rodzice zastępczy, zamieszkujący wspólnie ze znajdującymi się pod ich opieką dziećmi.

Wymienione wyżej osoby w dalszym ciągu uznawane są za krewnych, nawet jeśli:

– nie istnieje już dane małżeństwo lub zarejestrowany związek partnerski (pkt 2, 3, 6);

– w związku z przysposobieniem dziecka wygasło pokrewieństwo bądź powinowactwo (pkt od 3 do 7);

– osoby wymienione w pkt 8 nie zamieszkują już wspólnie, jednak w dalszym ciągu są ze sobą związane tak jak w przypadku rodziców i dzieci.

Czy umowa o pracę jest bezwzględnie konieczna?

Z perspektywy cywilnoprawnej umowa o pracę nie jest obligatoryjna, zaleca się jednak jej zawarcie ze względów podatkowych. Tylko dzięki umowie o pracę w formie pisemnej urząd skarbowy będzie mógł dokonać weryfikacji pod kątem trzech wyżej wymienionych aspektów i stwierdzić, czy spełnione są wszelkie konieczne wymagania, by uznać ważność stosunku pracy pod względem podatkowym.

Urząd skarbowy, ubezpieczenie społeczne, zrzeszenie zawodowe – jakie formalności obowiązują przy zatrudnianiu członka rodziny?

Jeżeli rzemieślnik prowadzący własną działalność zatrudnia krewnych w swoim zakładzie, nie mają zastosowania żadne szczególne uregulowania. Podstawową zasadą jest tutaj stosowanie takich samych reguł jak w przypadku pracowników nie będących członkami rodziny. Dotyczy to również sporządzania wszelkiego rodzaju dokumentacji.

Wyjątek

Jeśli jako przedsiębiorca zatrudniasz małżonka lub swoje dzieci w ramach tak zwanego minijob i wspólnie podlegacie prywatnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, nie musisz odprowadzać zryczałtowanych składek zdrowotnych do Centrali ds. Minijob.

Czy zatrudnionym członkom rodziny przysługuje płaca minimalna?

Zatrudnionych w firmie krewnych należy traktować, jak „obcych” pracowników nie tylko pod względem podatkowym. Dotyczy to również płacy minimalnej. Z tego powodu również (a może w szczególności) członkowie rodziny objęci są obowiązującymi stawkami minimalnymi dla danej branży.