Nie ma przymusu do nadgodzin
Często pracodawca prosi zatrudnionych o pozostanie dłużej w pracy. W takiej sytuacji ciężko odmówić. Należy jednak pamiętać, że istnieją granice czasu pracy. Oznacza to, że pracownik nie może wykonywać swoich obowiązków dłużej niż 12 godzin dziennie lub 60 godzin tygodniowo. Średnia czasu pracy 17 tygodni nie może przekroczyć 48 godzin tygodniowo. Ciągłe nadgodziny nie są więc prawnie dozwolone. Po przekroczeniu tych granic pracownik bez dalszych tłumaczeń może odmówić wykonywania pracy i wrócić do domu. Zatrudnieni mają także prawo odmówić nadgodzin, jeśli ich powody są ważniejsze, niż interesy firmy. Przykładowo, gdy pracownik jest rodzicem i musi opiekować się swoimi pociechami. W razie wątpliwości zawsze najlepiej zwrócić się z prośbą o udzielenie informacji do odpowiedniej instytucji np. Izby Pracowniczej Arbeiterkammer.
Nie ma przymusu do pójścia na urlop
To samo dotyczy sytuacji w której firma chce zmusić pracownika do urlopu. Okazuje się jednak, że nie może tego zrobić bez jego zgody. Jeśli pracodawca ciągle będzie nalegał na wzięcie wolnego, najlepiej pisemnie poinformować go o gotowości do pracy. W takiej sytuacji nawet jeśli szef wyśle zatrudnionego na przymusowy urlop, nie może odjąć mu dni urlopowych ani czasu nazbieranego na koncie czasu pracy (niem. Zeitkonto).
Nie ma przymusu do wykonywania innej pracy
Pracownicy mają także prawo odmówić wykonywania prac, które nie należą do ich obowiązków. Te są opisane w umowie o pracę. Jeśli więc szef zapyta sekretarkę, czy ta pójdzie mu kupić kawę, ma ona prawo odmówić. Jest to bowiem zadanie, do którego pierwotnie nie została zobowiązana. Należy jednak uważać. Jeśli ktoś wykonuje prace nienależące do jego obowiązków już od jakiegoś czasu, jego sprzeciw będzie sformułowany zbyt późno. Dodatkowo w wielu umowach o pracę znajdują się klauzule, które pozwalają na przyznawanie pracownikom nowych obowiązków. Odmowa i niewykonanie pewnych prac może mieć więc bardzo poważne skutki.
Wskazówka
Każdy wie, że odmawianie pracodawcy nie jest łatwe i może nieść za sobą wiele negatywnych skutków. Warto więc spokojnie i uprzejmie wytłumaczyć przełożonemu, dlaczego nie możemy zostać dłużej lub nie chcemy skorzystać z wolnego. Przykładowo: „Bardzo mi przykro, ze jest Pan/Pani pod presją czasu. Jednak nie mogę dzisiaj pomóc, ponieważ…”. Szef na pewno okaże zrozumienie.