Rodzice mogą wybrać między elastycznym zryczałtowanym kontem Kinderbetreuungsgeld-Konto a uzależnionym od wynagrodzenia zasiłkiem Kinderbetreuungseld. Dodatkowo rodzice, którzy podzielą się w miarę po równo pobieraniem zasiłku, otrzymają bonus partnerski (Partnerschaftsbonus). Poza tym ojcom dzieci urodzonym od 1 marca 2017 przysługuje bonus za wybranie urlopu wychowawczego.
Niżej znajdują się odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Konto Kinderbetreuungsgeld
Komu dedykowane jest konto Kinderbetreuungsgeld?
Dzieciom, które przyjdą na świat od 1 marca 2017. Dzieci urodzone wcześniej obowiązują stare regulacje (4 warianty itd.).
Jakie warunki trzeba spełnić, by móc ubiegać się o przyznanie konta?
Tutaj obowiązują te same przepisy, co w przypadku czterech wariantów ryczałtu – rodzice nie mogą przekroczyć granicy dozwolonych zarobków dodatkowych, prowadzić wspólne gospodarstwo domowe i mieć ten sam adres zamieszkania itd. Stosunek pracy, który zakończył się przed urodzeniem dziecka, nie uprawnia do otrzymania konta.
Czy można dowolnie wybrać okres ważności konta (czyli pobierania świadczenia)?
Nie. Można wybrać między 365 a 851 dniami liczonymi od dnia narodzin dziecka. Kiedy rodzice pobierają zasiłek na przemian, mają do niego prawo od 456 do 1063 dni.
Czy świadczenie można pobierać krócej?
Tak, tylko reszta wtedy przepada. Świadczenia nie można jednak pobierać dłużej niż ustalono.
Jak wysokie jest świadczenie Kinderbetreuungsgeld?
W zależności od wybranego czasu pobierania świadczenia, jego wysokość wynosi między 33,88 a 14,53 euro dziennie (czyli między 1 050 a 450 euro miesięcznie).
Zasada jest prosta – im dłuższy okres pobierania Kinderbetreuungsgeld, tym niższa jego wysokość.
Decydując się na najkrótszą opcję, czyli 365 dni liczone łącznie z dniem narodzin dziecka, można otrzymać największe pieniądze (33,8 euro dziennie). Przy 730 dniach otrzymamy połowę kwoty (16,94 euro dziennie).
W jaki sposób matka i ojciec mogą zamieniać się pobieraniem świadczenia?
Rodzice mogą zamienić się maksymalnie dwa razy – co daje łącznie trzy okresy pobierania zasiłku, z których każdy musi wynosić co najmniej 61 dni (bez przerw).
– W wariancie podstawowym (365+91) świadczenie przysługuje obu rodzicom przez 456 dni (łącznie z dniem narodzin), a 91 dni, czyli 20 procent, jest zarezerwowane dla drugiego rodzica.
– W najdłuższym wariancie wynoszącym 851 dni okres pobierania świadczenia przez drugiego rodzica wynosi 212 dni (również 20 procent).
– Im dłuższy okres pobierania świadczenia, tym dłuższy czas zarezerwowany dla drugiego rodzica.
Czy ojciec może wybrać inną wysokość świadczenia niż matka?
Nie. Dzienna stawka świadczenia jest taka sama dla obu rodziców i zależy od okresu pobierania zasiłku.
Czy rodzice mogą pobierać świadczenie równocześnie?
Ogólnie rzecz biorąc – nie. Dla rodziców, których pociechy przyszły na świat po 1 marca 2017 roku, istnieje jednak wyjątek. Przy pierwszej zmianie świadczeniobiorcy, rodzice mogą pobierać wniosek jednocześnie przez 31 dni (lub krócej). Ten okres zostanie odliczony od ogólnego czasu pobierania zasiłku.
Co się dzieje podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego (Wochengeld)?
Podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego (lub innego podobnego świadczenia) Kinderbetreuungsgeld zostaje wstrzymany na ten czas. Jeżeli wysokość świadczenia jest niższa od Kinderbetreuungsgeld, różnicę wypłaca się z tego drugiego. Okres wstrzymania obowiązuje także ojca.
Czy okres wypłacania Kinderbetreuungsgeld zostanie przedłużony, kiedy świadczenie zostało w całości wstrzymane podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego?
Nie, nic takiego nie ma miejsca. Jeżeli np. jeden z rodziców wybrało wariant podstawowy (365 po 33,88 euro), a Kinderbetreuungsgeld został wstrzymany przez cały okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, długość jego wypłacania i tak nie może być dłuższa niż 365 dni.
Czy można zmienić wybrany czas otrzymywania świadczenia?
Tak, można to zrobić raz na każde dziecko, nie później niż 91 dni przed końcem pierwotnie wybranego okresu wypłacania świadczenia. Ubiegły okres wypłacania nie może zostać przeniesiony na drugiego rodzica lub zostać zmieniony w jakikolwiek sposób.
Po zmianie wszystko przebiega tak, jakby rodzice od początku wybrali tę opcję. Dzienna kwota świadczenia zostaje obliczona od nowa i w ten sposób świadczeniobiorca albo dostanie nadpłacone pieniądze, albo musi je zwrócić. Jeżeli drugi z rodziców również pobierał Kinderbetreuungsgeld, musi zgodzić się na zmianę i także uregulować różnicę.
Czy w opcji z kontem istnieje minimalny czas pobierania świadczenia?
Tak, świadczenie należy pobierać przez co najmniej 61 dni bez przerw.
Czy w przypadku porodu mnogiego otrzymuje się więcej zasiłku Kinderbetreuungsgeld?
Tak, na najmłodsze z urodzonych dzieci rodzic otrzymuje świadczenie w wysokości uzależnionej od okresu jego pobierania, natomiast na kolejne dzieci 50 procent tej wartości.
Czy w dalszym ciągu należy przeprowadzić konsultacje lekarskie matki i dziecka (tzw. Mutter-Kind-Pass-Untersuchungen) i przedłożyć potwierdzenie ich wykonania?
Tak, wciąż należy przeprowadzić dziesięć konsultacji lekarskich i przedłożyć stosowne potwierdzenie. W przypadku narodzin po 1 marca 2017 należy przedłożyć potwierdzenia pięciu konsultacji lekarskich w czasie ciąży i jednej dziecka w momencie składania wniosku o Kinderbetreuungseld. Przeprowadzenie pozostałych badań należy udokumentować do 15 miesiąca życia dziecka, inaczej świadczenie zostanie pomniejszone o 1 300 euro na każdego rodzica.
Jak otrzymać bonus partnerski (Partnerschaftsbonus)?
Rodzice muszą pobierać zasiłek po równo lub w stosunku 60:40. Jeden z rodziców musi pobierać go przez co najmniej 124 dni bez przerw. Dni, w których świadczenie zostało wstrzymane z powodu pobierania zasiłku macierzyńskiego nie liczą się.
Bonus partnerski jest jednorazowy i wynosi 500 euro na każdego z rodziców. Należy złożyć stosowny wniosek w odpowiednim czasie.
Zasiłek Kinderbetreuungsgeld uzależniony od wysokości wynagrodzenia
Ten wariant zasiłku rodzinnego wciąż pozostaje do wyboru. Zmianom uległo tylko kilka rzeczy.
Jakie zmiany nastąpiły w przypadku obowiązku zatrudnienia oraz w obliczaniu wysokości zasiłku rodzinnego uzależnionego od wynagrodzenia dla dzieci, które urodziły się po 1 marca 2017 roku?
Rodzic ubiegający się o Kinderbetreuungsgeld w tym wariancie musi być zatrudniony przez 182 dni kalendarzowe przed narodzeniem dziecka lub przed rozpoczęciem okresu macierzyńskiego. Dodatkowo musi odprowadzać składki na ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne. Do obliczenia wysokości świadczenia kasa chorych bierze pod uwagę zarobki z roku poprzedzającego narodziny dziecka.
Czy zasiłek Kinderbetreuungsgeld w tym wariancie przysługuje też na kolejne dziecko?
Tak, o ile również na to dziecko zostały spełnione powyżej wymienione wymogi. Dodatkowo rodzice nie mogą pobierać żadnych świadczeń z ubezpieczenia na wypadek bezrobocia (np. zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek na pokrycie dalszych kosztów kształcenia itd.).
Urlop wychowawczy na poprzednie dziecko (trwający maksymalnie do drugich urodzin starszego dziecka) liczy się jako zatrudnienie, o ile na 182 dni przed jego rozpoczęciem, rodzice pracowali odprowadzając składki na ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne i nie pobierali świadczeń z tytułu ubezpieczenia na wypadek bezrobocia (Arbeitslosenversicherung).
Ile wynosi Kinderbetreuungsgeld na drugie dziecko?
Tak samo, jak w przypadku pierwszego dziecka, wysokość świadczenia wynosi 80 procent zasiłku macierzyńskiego, który przysługuje za urodzenie kolejnego dziecka. Dodatkowo kasa chorych przeprowadza obliczenia na podstawie dochodów z ostatniego roku kalendarzowego przed narodzeniem kolejnego dziecka, o ile jest możliwe przedłożenie deklaracji podatkowej za ten rok.
Bonus z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem przez ojca (Familienzeitbonus)
Czym jest Familienzeitbonus i komu przysługuje?
Familienzeitbonus jest świadczeniem, które przysługuje pracującym ojcom, którzy w porozumieniu ze swoim pracodawcą tuż po narodzeniu dziecka biorą urlop wychowawczy, aby się nim zajmować.
Poza tym trzeba spełnić pozostałe warunki – m.in. prowadzić wspólne gospodarstwo domowe i posiadać ten sam adres zamieszkania co drugi rodzic, żyć w Austrii, a w przypadku obcokrajowców – posiadać zezwolenie na pobyt lub wypełnić warunki wynikające z otrzymania azylu.
Kiedy spełnione jest wymaganie zatrudnienia?
Przed rozpoczęciem pobierania świadczenia, ojciec musi przepracować 182 dni kalendarzowe (bez przerwy) i opłacać austriackie składki na ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne, a po urlopie wychowawczym kontynuować stosunek pracy. Poza tym przed okresem pobierania świadczenia, nie może korzystać z zasiłku dla bezrobotnych i innych świadczeń socjalnych.
Co się dzieje w przypadku, gdy przez ten okres 182 dni ojciec przebywał na urlopie wychowawczym (maksymalnie do ukończenia drugiego roku życia dziecka) na poprzednią pociechę?
Urlop wychowawczy ojca jest uznawany za zatrudnienie, o ile przed jego rozpoczęciem zainteresowany przepracował 182 dni kalendarzowe, odprowadzając składki na austriackie ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne oraz nie korzystał z pomocy socjalnej.
Co liczy się jako urlop wychowawczy (Familienzeit), czyli przerwanie stosunku pracy? Można wybrać się na urlop bezpłatny lub chorobowy?
Urlop bezpłatny lub chorobowy nie stanowi przerwy w stosunku pracy, dlatego w tym okresie nie przysługuje dodatek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym.
Czy po upływie urlopu wychowawczego trzeba zaraz wrócić do pracy?
Tak, bezpośrednio po zakończeniu urlopu wychowawczego, należy wznowić stosunek pracy.
Czy ojciec może pobierać jednocześnie Kinderbetreuugsgeld i dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem?
Nie, ale matka może pobierać w tym czasie zasiłek macierzyński lub Kinderbetreuungsgeld.
W jakiej wysokości przysługuje dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem?
Dodatek wynosi 22,60 euro na dzień.
Do kiedy można skorzystać z Familienzeitbonus?
Dodatek należy pobierać bez przerwy przez co najmniej 28 dni, a maksymalnie przez 31 dni przed upłynięciem 91 dni od narodzin dziecka.
Do kiedy i gdzie należy złożyć wniosek o Familienzeitbonus?
Wniosek musi trafić do kasy chorych przed upływem 91 dni od narodzin dziecka. Wraz z oddaniem wniosku należy ustalić czas pobierania dodatku.
Czy w czasie pobierania dodatku rodzic jest ubezpieczony?
Tak, w czasie trwania urlopu wychowawczego obowiązuje ubezpieczone zdrowotne i emerytalne.
Kiedy zostanie wypłacony Familienzeitbonus?
Tak samo jak w przypadku Kinderbetreuungsgeld, Familienzeitbonus jest wypłacany do dziesiątego dnia każdego miesiąca.
Czy Familienzeitbonus przysługuje również rodzicom homoseksualnym?
Tak. W kwestiach spornych pierwszeństwo do Familienzeitbonus posiada rodzic, który jako pierwszy złożył wniosek albo rodzic, który mniej zajmował się dzieckiem niż jego partner.