Od 1 lipca 2024 r. pojazdy ciężarowe o masie powyżej 3,5 tony i do 7,5 tony technicznie dopuszczalnej masy całkowitej będą również podlegać opłatom drogowym na drogach federalnych i autostradach. Organizacje branżowe były jednak w stanie zapewnić, że w ustawie znajdzie się wyjątek dla rzemieślników.

Na przykład: Zwolnienie rzemieślnika ma zastosowanie również wtedy, gdy kierowca nie był zaangażowany w produkcję towarów. Jest to ważna regulacja dla branży piekarniczej, cukierniczej i rzeźniczej. Przykładowo jeśli dostawca dostarcza chleb i bułki do oddziałów piekarni, jest to także objęte zwolnieniem dla rzemieślników. Zwolnienie nie ma jednak zastosowania do całej działalności, ale do każdej pojedynczej podróży. Przejazdy, które nie spełniają wymagań w tym zakresie, podlegają opłacie drogowej.

Jakiego dokumentu potrzebują handlowcy podczas kontroli opłat drogowych?

Według Toll Collect jako dowód zwolnienia dla handlowców odpowiednie są następujące dokumenty: 

• legitymacja rzemieślnicza/handlowa,
• wpis do ewidencji działalności gospodarczej (kopia),
• dowody dostawy lub zamówienia klientów.

Dokumenty muszą być przedstawione w języku niemieckim lub z tłumaczeniem na język niemiecki.

Jak działa zwolnienie dla rzemieślników?

Zwolnienie dla rzemieślników ma zastosowanie, jeśli pracownicy zakładu rzemieślniczego korzystają z dróg płatnych pojazdem lub zespołem pojazdów o technicznie dopuszczalnej masie całkowitej (tzGm) powyżej 3,5 tony do 7,5 tony i:

•  transportują materiały, sprzęt lub maszyny niezbędne do wykonywania własnych usług i prac (w tym narzędzia, sprzęt roboczy, części zamienne, materiały budowlane, kable, urządzenia lub akcesoria) i/lub
• transportują ręcznie wykonane towary, które są produkowane, przetwarzane lub naprawiane we własnej firmie.

Uwaga: Zgodnie z Toll Collect np. półprodukty ciasta lub wypieki, „które są produkowane w dużych ilościach w procesach opartych na podziale pracy poprzez wysoki stopień mechanizacji i automatyzacji w celu wypieku lub sprzedaży w sklepach” nie są uważane za wyroby rękodzielnicze, ale produkowane przemysłowo.

Zasadniczo o zwolnienie może się ubiegać każda firma rzemieślnicza lub porównywalne zawody, jeśli spełniają one jeden z dwóch warunków określonych w ustawie w odniesieniu do kierowców i przewożonych materiałów: 

• Dla „transportu materiałów, sprzętu lub maszyn” w celu wykonywania rzemiosła kierowcą może być każda osoba zatrudniona w przedsiębiorstwie w celu wykonywania danego rzemiosła. Obejmuje to również pracowników niewykwalifikowanych, praktykantów, a nie tylko czeladników lub mistrzów.
• „Dostawa towarów wyprodukowanych przez wykwalifikowanych rzemieślników” wymaga jedynie, aby kierowca był zatrudniony przez firmę. Zatrudnienie w firmie jest warunkiem koniecznym do zastosowania zwolnienia. W każdym przypadku przewożone towary muszą być ręcznie wykonane, naprawione lub przetworzone w przedsiębiorstwie. Jednak kierowca nie musi być w to bezpośrednio zaangażowany.

Co z transportem przedmiotów od klienta i z powrotem?

Zwolnienie dla rzemieślników obejmuje również odbiór przedmiotów/maszyn/pojazdów od klienta przez zakład rzemieślniczy w celu naprawy/przetworzenia w jego warsztacie oraz odpowiedni transport powrotny.

Przewożenie odpadów. Czy podróż kwalifikuje się do zwolnienia dla rzemieślników?

Jeśli spełnione są wszystkie inne wymagania, transport w celu pośredniego przetworzenia i usunięcia odpadów powstałych podczas działalności rzemieślniczej (np. w siedzibie klienta i na placach budowy) również podlega zwolnieniu dla rzemieślników. 

Przewożenie towarów dla innych zakładów rzemieślniczych

Zwolnienie dla rzemieślników nie ma zastosowania do transportu komercyjnego na rzecz osób trzecich, nawet na rzecz innej firmy rzemieślniczej. Transport towarów może być jedynie działalnością dodatkową w ramach ogólnej działalności firmy. Nie można w tym celu zatrudnić spedycji. 

Co z podróżami powrotnymi i pustymi przejazdami?

Przejazdy powrotne i puste są zwolnione z opłat, jeśli są bezpośrednio związane z wcześniejszą lub późniejszą działalnością rzemieślniczą lub 

dostawą towarów wyprodukowanych ręcznie. Na przykład gdy firma motoryzacyjna odbiera pojazd od klienta w celu naprawy. 

Jak wygląda sytuacja w przypadku przewozów „mieszanych”? 

W przypadku przewozów „mieszanych” brany jest pod uwagę główny cel podróży. Jeśli podróż jest wykorzystywana głównie do wykonywania działalności rzemieślniczej lub dostarczania towarów wyprodukowanych przez rzemieślników, jest ona zwolniona z opłat. Niezwiązana z działalnością rzemieślniczą część przejazdu może mieć jedynie drugorzędne znaczenie.

Czy istnieje limit kilometrów?

Nie, nie ma limitu kilometrów, w przeciwieństwie do zwolnienia dla rzemieślników w przepisach dotyczących tachografów.

Transport towarów wytwarzanych przemysłowo – czy podlega to zwolnieniu dla rzemieślników?

Nie, zwolnienie dla rzemieślników nie ma zastosowania do przejazdów, w których towary przemysłowe są jedynie dostarczane. Ale jeśli przemysłowo produkowane materiały budowlane lub sprzęt itp. są używane lub instalowane przez zakład rzemieślniczy na placu budowy lub w siedzibie klienta, są jednak materiałami służącymi do wykonywania zawodu rzemieślnika i mogą być przewożone w ramach wyjątku. 

Kierowca przywiózł wyroby rękodzielnicze do klienta, ale nie brał udziału w ich produkcji – co wówczas?

W przypadku dostawy towarów wykonanych ręcznie nie jest konieczne, aby kierowca był zaangażowany w produkcję lub przetwarzanie towarów. Dotyczy to np. handlu żywnością. 

Co w sytuacji, gdy pojazd waży więcej niż 7,5 tony tzGm?

Od 7,5 tony tzGm nie ma oddzielnego zwolnienia dla rzemieślników. W takim przypadku wszystkie pojazdy używane do transportu towarów lub wykorzystywane w tym celu podlegają opłatom drogowym.

Czy zwolnienie dla rzemieślników dotyczy również rzemieślników zagranicznych?

Tak, firma nie musi mieć oddziału w Niemczech. Musi jednak być w stanie przedstawić dowód w języku niemieckim lub z tłumaczeniem na język niemiecki podczas rejestracji pojazdów rzemieślniczych w Toll Collect i podczas kontroli opłat drogowych. Przejazdy tranzytowe przez Niemcy, które spełniają wymogi zwolnienia rzemieślniczego, są również zwolnione z opłat drogowych.

Wynajęty pojazd a zwolnienie dla rzemieślników

Zwolnienie dla rzemieślników ma również zastosowanie do wynajętych pojazdów, jeśli posiada się odpowiednią dokumentację. Dotyczy to też pojazdów leasingowanych.

Pojazd jest bezemisyjny

A zatem zwolniony z opłat drogowych do 31 grudnia 2025 r. Czy nadal firma rzemieślnicza powinna zarejestrować go jako pojazd użytkowy? W przypadku tego pojazdu obowiązuje ogólne zwolnienie z opłat drogowych. Toll Collect zaleca jednak zarejestrowanie pojazdu jako zwolnionego z opłat drogowych na podstawie ogólnego zwolnienia z opłat drogowych.

Gdzie zgłosić zwolniony pojazd? 

Od marca rzemieślnicy mogą korzystać ze strony internetowej Toll Collect, aby zgłaszać swoje pojazdy o masie powyżej 3,5 i poniżej 7,5 tony tzGm, które poruszają się po drogach na warunkach zwolnienia dla handlowców. Zgłaszanie jest dobrowolne. Federalny Urząd Logistyki i Mobilności informuje jednak, że informacje te mogą być wykorzystywane do organizowania kontroli opłat drogowych w taki sposób, aby zminimalizować przekierowania i procedury urzędowe.