Zacznijmy od tego, że wiele czynników ma wpływ na to, czy i jak często będzie przeprowadzana kontrola skarbowa w danym zakładzie rzemieślniczym. Na decyzję o podjęciu kontroli bardzo często wpływa wielkość przedsiębiorstwa. Jeśli mamy do czynienia z dużym zakładem, urząd skarbowy będzie chciał zweryfikować rozliczenie przychodów praktycznie za każdy rok. Aby jednak dane przedsiębiorstwo można było określać, jako duże, jego obroty bądź zysk podatkowy muszą przekraczać określone limity. Są one następujące: w przypadku przedsiębiorstw handlowych – obroty powyżej 8 mln euro lub zysk podatkowy przekraczający 310 tys. euro. W przypadku zakładów produkcyjnych – obroty powyżej 4,8 mln euro lub zysk podatkowy przekraczający 280 tys. euro. W przypadku pozostałych przedsiębiorstw usługowych – obroty powyżej 6,2 mln euro lub zysk podatkowy przekraczający 370 tys. euro. Wszystkie pozostałe firmy, które nie zaliczają się do grupy dużych przedsiębiorstw, kontrolowane są losowo bądź w przypadku zauważenia przez urząd skarbowy pewnych niezgodności podatkowych.
Jak rozpoznać, że zapowiada się kontrola skarbowa?
Zapowiedź grożącej za dany rok podatkowy kontroli skarbowej można wyczytać przede wszystkim z decyzji podatkowych odnoszących się do podatku dochodowego oraz podatku od osób prawnych. Wówczas w temacie decyzji znajdziemy stwierdzenie: „Zgodnie z § 164 ordynacji podatkowej decyzja ta wydawana jest z zastrzeżeniem ponownej weryfikacji”. Z reguły urząd skarbowy będzie kontrolował okres trzech następujących po sobie lat. Jeśli więc pierwsza decyzja podatkowa z zastrzeżeniem ponownej weryfikacji dotyczy roku 2014, urząd skarbowy zapowie i przeprowadzi kontrolę po złożeniu deklaracji podatkowej za 2016 rok.
Czy kontroler może niezapowiedzianie pojawić się w firmie i zażądać dokumentów?
W przypadku kontroli skarbowej mamy do czynienia z tak zwaną kontrolą zewnętrzną, która musi zostać zapowiedziana w formie pisemnej – poprzez tak zwane zarządzenie kontroli. W przypadku dużych przedsiębiorstw od momentu otrzymania zawiadomienia do rozpoczęcia kontroli powinny minąć co najmniej 4 tygodnie. Jeśli chodzi o pozostałe przedsiębiorstwa, będą to co najmniej 2 tygodnie. Istnieją jednak wyjątki. W przypadku podatku od wynagrodzeń, VAT-u, a od 2018 roku także stanu kas, kontroler faktycznie ma prawo zjawić się bez zapowiedzi, dokonać bieżącej kontroli i zażądać wydania dokumentacji podatkowej.
Jak często i w jakich odstępach czasowych może się odbywać kontrola skarbowa?
W przypadku dużych przedsiębiorstw urząd skarbowy kontroluje każdy rok. Weryfikacji podlegają następujące po sobie okresy od 3 do 5 lat. Im wcześniej dojdzie do kontroli, tym lepiej dla danego przedsiębiorcy. Jest to spowodowane faktem, iż w przypadku kontroli sięgającej do poprzednich lat i ewentualnej konieczności dopłaty podatku (co wcale nie jest rzadkością) trzeba liczyć się z wysokimi odsetkami, wynoszącymi 6% w skali roku. Jeśli dany zakład rzemieślniczy nie należy do dużych firm, urząd skarbowy raczej nie będzie często zapowiadał się z kontrolą. Losowa kontrola urzędu skarbowego jest wtedy przeprowadzana statystycznie raz na 20 lub 40 lat.
Jak można zapobiec kontroli skarbowej?
W przypadku dużych przedsiębiorstw nie ma takiej możliwości, gdyż – jak opisano wyżej – kontrola jest prowadzona regularnie w odniesieniu do każdego roku podatkowego. Wszystkie pozostałe firmy obowiązuje zasada, iż kontroli można zapobiec, jeśli wraz z deklaracjami podatkowymi dostarczy się urzędowi skarbowemu jak najwięcej informacji odnośnie do uzyskanych przychodów. Jeśli przesłane dane będą spójne i wiarygodne, fiskus nie będzie widział potrzeby, by pojawiać się w firmie i dochodzić prawdziwego stanu rzeczy. Jednak nawet przedsiębiorstwa, które dostarczą urzędowi skarbowemu kompletnych informacji dotyczących uzyskanych przychodów, nie mogą całkowicie wykluczyć ewentualnej kontroli. Jak już wspomniano, prowadzone są też wyrywkowe kontrole, do których firmy wybierane są na zasadzie losowej przez system komputerowy fiskusa.
