Zgodnie z szwajcarskim prawem, na utrzymanie dzieci składa się od 2017 roku:

• Naturalunterhlat, czyli utrzymanie niezwiązane z pieniędzmi. Do tego zalicza się opiekę i wychowanie dziecka,
• Barunterhalt obejmuje regularne, miesięczne wydatki na dziecko przykładowo na wyżywienie, odzież czy zdrowie,
• oraz Betreuungsunterhalt, który ma wynagrodzić pracę wychowawczą jednego z rodziców, który po rozstaniu opiekuje się dzieckiem, przez co nie może sam finansować swojego utrzymania.

Prawo nie reguluje, jak obliczyć alimenty (niem. Kinderalimente) za Barunterhalt i Batreuungsunterhalt.

Podstawa prawna

Obowiązek utrzymania dzieci przez rodziców reguluje szwajcarski kodeks cywilny. Regulacje dotyczą wszystkich rodziców, niezależnie od tego, czy para była po ślubie, żyła osobno, była po rozwodzie oraz czy dziecko zostało adoptowane.

Utrzymanie zapewniane jest poprzez opiekę, wychowanie i wydatki pieniężne. Przy czym oboje rodziców razem starają się o utrzymanie dziecka, każdy według własnych możliwości. Do tego zalicza się szczególnie koszty opieki, wychowania, wykształcenia i środki ochrony pociech.

Po rozstaniu lub rozwodzie zasadniczo rodzic, który nie mieszka i nie opiekuje się w przez większość czasu dzieckiem, musi płacić za jego utrzymanie poprzez regularne comiesięczne wpłaty, które muszą zostać przeznaczone na opłaty mieszkaniowe, wyżywienie, odzież, zdrowie itp. Z kolei drugi z rodziców, który mieszka i opiekuje się dzieckiem, spełnia swój obowiązek utrzymania równowartościowo poprzez Naturalunterhalt, czyli opiekę i wychowanie. Jeśli ten rodzic nie może z tego powodu zapewnić sobie utrzymania i potrzeb bytowych (niem. Lebensbedarf), jego były partner musi opłacić nie tylko Barunterhalt, lecz także Betreuungsunterhalt.

Wysokość alimentów w Szwajcarii

Prawo nie reguluje wysokości kwot czy konkretnej metody obliczeniowej. Mówi jedynie o tym, że alimenty muszą być odpowiednie do potrzeb dzieci, posady drugiego rodzica i jego możliwości finansowych. Poza tym należy wziąć pod uwagę majątek i dochody dziecka. Kwota alimentacyjna musi zapewnić także opiekę nad dzieckiem przez drugiego rodzica lub inne osoby.

Zasadniczo pod uwagę brane są następujące sprawy:

• Alimenty są zasadniczo stopniowane: Im starsze dziecko, tym większe wydatki, lecz mniejszy zakres opieki. Wraz z osiągnięciem 16 lat opłaty związane z Betreuungsunterhalt całkowicie odpadają,
• Alimenty należy zasadniczo dopasować do stopy inflacji,
• Alimenty należy opłacać z góry,
• Dodatki na dzieci (niem. Kinderzulage) smogą być pobierane dodatkowo do alimentów,
• Alimenty ustalane są na okres dłuższy niż do momentu osiągnięcia pełnoletności dziecka, jeśli nadal będzie w tym czasie jeszcze się uczyło.

Wysokość alimentów w Szwajcarii ustala sąd po rozwodzie lub rozejściu się rodziców dziecka. Niezamężne pary muszą w pierwszej linii same spróbować, uregulować wysokość alimentów. Najlepiej zrobić to za pomocą umowy alimentacyjnej, którą należy przedstawić urzędowi Kindes- und Erwachsenenschutzbehörde (Kesb). Tylko w ten sposób można później ściągać nieopłacone alimenty. W przypadku sporu wysokość alimentów ustala sąd.

Urzędy i sądy muszą przeprowadzić ocenę sytuacji przy ustalaniu wysokości alimentów. W tym procesie obowiązują jednak pewne zasady: Obliczając Barunterhalt na dziecko, należy przedstawić i podliczyć podstawowe potrzeby. Potrzeby dziecka składają się z:

• Kwoty minimalnej za codzienne wydatki obliczone według prawnych wytycznych od Schweizerische Konferenz für Betreibungs- und Konkursbeamte,
• Udziału dziecka w kosztach za mieszkanie,
• Kosztów za kasę chorych,
• Kosztów nauki,
• Kosztów za szczególne wydatki na usługi i produkty zdrowotne,
• Kosztów opieki przez osoby trzecie.

Przy ubogich warunkach należy poprzestać na tzw. betreibungsrechtliches Existenzminimum. Jeśli pozwalają jednak na to środki finansowe, mogą zostać wzięte pod uwagę dodatkowe koszty, jak:

• Podatki, które przypadają na alimenty,
• Koszty za kasę chorych wykraczające poza ustawowe ubezpieczenie.

Prawnicy mówią wtedy o tzw. familienrechtliches Existenzminimum. Gdy nawet po jego pokryciu pozostają środki finansowe, należy przyznać kolejną część tych pieniędzy dziecku. Z tej kwoty pokrywane są kolejne wydatki pociechy, przykładowo na podróże, hobby itp.

Do obliczenia Betreuungsunterhalt należy wziąć pod uwagę betreibungsrechtliches lub jeśli środki finansowe na to pozwalają familienrechtliches Existenzminimum dotkniętego rodzica. Jego potrzeby są zasadniczo obliczane na podstawie:

• Kwoty minimalnej za codzienne wydatki obliczanej według prawnych wytycznych,
• Kosztów za mieszkanie,
• Kosztów za kasę chorych,
• Kosztów ubezpieczenia wyposażenia domu i od odpowiedzialności cywilnej,
• Kosztów komunikacji,
• Wydatków zawodowych (bilety publicznych środków transporty i zamiejscowe wyżywienie),
• Podatków.

Jeśli rodzic sprawujący opiekę nad dzieckiem, nie będzie w stanie pokryć kosztów familienrechtliches Existenzminimum z własnego dochodu, deficyt należy wypłacić razem z Betreuungsunterhalt.

Okres wypłacania Betreuungsunterhalt regulowana jest przez tzw. model szkolny, który obowiązuje głównie opiekującego się dzieckiem rodzica:

• Od osiągnięcia przez najmłodsze dziecko obowiązku szkolnego, rodzic musi rozpocząć działalność zarobkową na maksymalnie 50% etatu,
• Od pójścia przez dziecko do Sekundarstufe, rodzić musi pracować na 80% etatu,
• Od osiągnięcia przez dziecko 16 roku życia, rodzic musi pracować na pełen etat.

Od tych zasad obowiązują wyjątki.

Manko

Granicą ustalenia wysokości alimentów na dzieci jest zawsze betreibungsrechtliche Existenzminimum. Kto nie jest w stanie zapłacić tej kwoty, nie musi płacić alimentów.

Pokrycie Barunterhalt na dziecko jest wtedy ważniejsze od Betreuungsunterhalt.

Od stycznia 2017 roku brakującą kwotę na utrzymanie dziecka, należy wpisać w umowie. Jeśli finanse zobowiązanego do płacenia alimentów rodzica się poprawią, dziecko może zażądać nie tylko podwyższenia alimentów, lecz także dopłaty. Ta może dotyczyć tylko ostatnich 5 lat i musi zostać zażądana w ciągu 1 roku od momentu uzyskania informacji się o lepszej sytuacji finansowej rodzica.

Kolejne ważne punkty

• Kto zrezygnuje z osobistych kontaktów z dzieckiem, dalej jest zobowiązany do płacenia alimentów. To samo dotyczy sytuacji, w które kontakt z pociechą jest utrudniony.
• W przypadku równego podziału opieki nad dzieckiem, czasami jeden z rodziców musi płacić Betreuungsunterhalt, jeśli finansowa sytuacja drugiego z nich jest dużo gorsza.
• Obowiązek utrzymania dzieci poniżej 18 roku życia ma pierwszeństwo przed innymi obowiązkami utrzymania.
• Prawo do otrzymania alimentów ma dziecko, jednak do jego 18 roku życia pieniądze wypłacane są jego prawnemu opiekunowi.
• Obowiązek utrzymania obowiązuje do 18 roku życia dziecka, chyba że nie zakończy ono jeszcze kształcenia. Wtedy Unterhaltspflicht obowiązuje tak długo, jak jest to osobiście i finansowo możliwe.

Rodzice zastępczy

Ojczym i macocha nie są zobowiązani do płacenia alimentów na swoich pasierbów i pasierbice. Muszą jednak pilnować, by ich partner spełniał swój obowiązek utrzymania dzieci. Z tego powodu w niektórych przypadkach muszą opłacać większość kosztów utrzymania domu, by ich partner był nieco odciążony i mógł opłacić alimenty. Jeśli pasierb lub pasierbica mieszka z ojczymem lub macochą, on/ona musi opłacać jego utrzymanie, jeśli nieopłacane są alimenty.

Zmiana wysokości alimentów

Alimenty na dzieci mogą zostać podwyższone lub zmniejszone, jeśli ekonomiczne warunki rodzica opłacającego alimenty się zmieniły. Przykładowo, jeśli rodzic ten otrzyma awans i dużą podwyżkę, dziecko musi otrzymać także odpowiednio więcej pieniędzy. Podwyżka alimentów może nastąpić także, gdy dziecko nagle potrzebuje dodatkowych pomocy, jak terapii czy nauczania. Zmniejszenie lub zwolnienie z płacenia alimentów ma miejsce, gdy dziecko może opłacić część swojego utrzymania lub samo się utrzymać (np. dzięki spadkowi czy pracy). Alimenty mogą zostać zmniejszone, gdy zobowiązany do ich płacenia rodzic przejmuje główną część opieki nad dzieckiem lub zostanie ponownie ojcem/matką.

Rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie może w trudnej sytuacji  finansowej sam zmniejszyć sobie alimentów lub przestać je płacić. To w razie braku porozumienia ustali sąd. Jeśli jednak drugi z rodziców zgadza się na propozycję, decyzja ta w przypadku niepełnoletnich dzieci musi zostać zatwierdzona przez Kesb. W przypadku pełnoletnich dzieci zmiana jest możliwa, gdy zgodzi się ono na zmniejszenie alimentów. Dla pewności należy ustalić to pisemnie.

Jeśli zobowiązany do płacenia alimentów rodzic otrzyma po ustaleniu wysokości płatności tzw. Kinderrente ze względu na przejście na emeryturę czy niepełnosprawność, całą kwotę musi przekazać głównemu opiekunowi dziecka lub pełnoletniemu dziecku.

Dodatkowe koszty

Prawo przewiduje, że rodzice poza normalnymi alimentami na dziecko mogą zostać zobowiązani do płacenia dodatkowej kwoty, jeśli pociecha ma wcześniej nieprzewidziane, jednorazowe, czasowo ograniczone, dodatkowe potrzeby. To mogą być koszty kupna instrumentu, usługi dentystycznej, kupna okularów czy korepetycji.

Czy i ile rodzice muszą dopłacić do tych wydatków, zależy od ich zasobów finansowych. Jeśli obydwoje mogą pozwolić sobie na taki wydatek, kwota zostanie podzielona proporcjonalnie do wysokości ich zasobów finansowych.

Przykład

Rodzice trzyletniego chłopca o imieniu Jonas nie są małżeństwem. Matka pracuje na 60% etatu i opiekuje się dzieckiem. Zarabia 2800 CHF. Ojciec pracuje na pełen etat i zarabia 6800 CHF. Żłobek, do którego uczęszcza Jonas, gdy matka pracuje, kosztuje 750 CHF.