Czy pracownik w Szwajcarii ma prawo do urlopu okolicznościowego?

Szwajcarskie prawo reguluje urlop okolicznościowy. Pracodawca musi zezwolić zatrudnionemu w czasie zwykłego czasu pracy na wolne w szczególnych okazjach. Należy jednak pamiętać, że zatrudniony musi najpierw ustalić to z szefem. Do szczególnych okazji zalicza się:

• Załatwienie spraw osobistych jak zmiana mieszkania, wizyta w urzędzie, wizyta u lekarza,
• Wydarzenia rodzinne: śmierć, narodziny dzieci, ciężkie choroby czy ślub,
• Czas wolny na znalezienie nowego miejsca pracy (po wypowiedzeniu umowy).

Pracodawca nie musi zapewnić zatrudnionemu czasu wolnego, jeśli ten chce wziąć udział w wydarzeniach kulturalnych, sportowych, zakładowych, kształceniowych czy społecznych. Taka regulacja może być jednak zawarta w umowie taryfowej lub umowie o pracę.

Pojęcie urlopu okolicznościowego (tzw. besonderer Anlass) i „pozostałych wolnych dni i godzin” są zasadniczo wytłumaczone w umowie taryfowej, regulaminie firmy czy umowie o pracę. Te regulują długość czasu wolnego przydzielonego ze względu na okazję.

Za szukanie nowego miejsca pracy uznaje się wyjście na rozmowy o pracę, a nie przeglądanie ofert czy pisanie CV. Jeśli taka sytuacja ma miejsce, pracodawca musi zapewnić zatrudnionemu pół dnia roboczego wolnego na tydzień. Na życzenie pracownika, połowa dnia może zostać podzielona na godziny i wykorzystana w różne dni.

Zatrudnieni mogą także skorzystać z czasu wolnego w trakcie godzin pracy, by udać się na konieczne wizyty u lekarza i dentysty. Należy jednak pamiętać, że szef może udzielić w tym wypadku wolnego, tylko jeśli wizyta w innych godzinach nie jest możliwa. W przypadku osób zatrudnionych na część etatu lub w niewielkim wymiarze pracy obowiązują szczególnie surowe zasady, gdyż osoby te mają więcej czasu na takiego typu wyjścia.

Czy pracownik ma prawo do wynagrodzenia za urlop okolicznościowy?

Prawo do wynagrodzenia obowiązuje tylko wtedy, gdy ustalono tak wcześniej lub jest to utarta praktyka. Zatrudnionym otrzymującym stałe wynagrodzenie miesięczne, pieniądze za ten czas nie zostaną odciągnięte. W przypadku osób otrzymujących wynagrodzenie na podstawie przepracowanych godzin, pieniądze za ten czas zostaną wypłacone pod pewnymi warunkami. Niemożność wykonania pracy musi leżeć po stronie pracownika, musi być ona niezawiniona i razem z innymi nieobecnościami ze względu na chorobę, ciążę, służbę wojskową itp. nie może przekroczyć okresu czasu ustalonego w artykule 324a OR.  

Dni ustawowo wolne od pracy w Szwajcarii

1 sierpnia jest jedynym ogólnoszwajcarskim świętem państwowym. Zgodnie z prawem pracy jest równy niedzieli. Prawo zezwala kantonom na ustalenie ośmiu kolejnych dni ustawowo wolnych, które będą równe niedzielom. W zależności więc od zamieszkiwanego kantonu, daty dni wolnych i świąt mogą się różnić (kalendarz dni ustawowo wolnych od pracy w Szwajcarii dostępny tutaj).

W dni te zasadniczo pracownicy nie mogą wykonywać swoich codziennych obowiązków. Czas ten nie musi zostać nadrobiony. Obowiązuje jednak kilka wyjątków. By zatrudnieni mogli przyjść do pracy w święto, szef zakładu, który podlega pod szwajcarskie prawo pracy, musi otrzymać zezwolenie na pracę w niedziele i święta. W zależności od kantonu potrzebna jest także zgoda policji. Niektóre zawody są jednak objęte wyjątkiem w prawie pracy (lekarze, dentyści, weterynarze, pracownicy szpitala itp.). 

Pracownicy mają prawo do otrzymania wolnego w uznane przez prawo święta religijne. O tym muszą poinformować jednak pracodawcę przynajmniej trzy dni przed danym świętem. Z tej regulacji mogą korzystać szczególnie wyznawcy religii innych niż chrześcijańskiej. 

W niektórych kantonach obowiązuje więcej świąt, lecz te przekraczają prawnie ustaloną ilość dni ustawowo wolnych. Jeśli pracodawca zezwoli, by dany dzień był wolny, zasadniczo pracownik może zostać zobowiązany do nadrobienia straconego czasu pracy w inny dzień. 

Pracownicy otrzymujący stałe miesięczne wynagrodzenie, otrzymają pieniądze, nawet jeśli w danym miesiącu przypadło święto i nie trzeba było iść do pracy. W przypadku osób otrzymujących wynagrodzenie za przepracowane godziny, pensja za dzień ustawowo wolny należy się tylko, gdy określono tak w umowie o pracę lub umowie taryfowej. Wyjątkiem jest 1 sierpnia, gdy każdy musi otrzymać wynagrodzenie, mimo iż jest to dzień ustawowo wolny.