Dzieje się to wtedy, gdy w pewnych sytuacjach nie są przestrzegane przepisy celne lub też nie są one brane pod uwagę, a import pojazdów (drogowych pojazdów silnikowych oraz przyczep/naczep) na teren Szwajcarii (szwajcarskiego obszaru celnego) może rodzić pytania w wielu różnych przypadkach:
I. Import zagranicznego pojazdu nabytego przez osobę zamieszkałą na terenie Szwajcarii
Obowiązuje zasada, zgodnie z którą nieoclone i nieopodatkowane pojazdy (zarówno nowe, jak i używane) nabyte za granicą w celu stałego użytkowania ich na terenie Szwajcarii, po przekroczeniu granicy podlegają niezwłocznemu zgłoszeniu w urzędzie celnym przez osobę zamieszkałą na terenie szwajcarskiego obszaru celnego. Tam też następuje opodatkowanie i oclenie pojazdu.
II. Użytkowanie zagranicznych pojazdów na terenie szwajcarskiego obszaru celnego przez osoby zamieszkałe za granicą
Osoby stale zamieszkujące za granicą (jak np. turyści czy biznesmeni) mają możliwość tymczasowego wwozu zarejestrowanego tam pojazdu i użytkowania go na terenie szwajcarskiego obszaru celnego bez ponoszenia jakichkolwiek opłat celnych. Jeśli jednak zarejestrowany za granicą pojazd będzie, nawet krótkotrwale, użytkowany przez osobę zamieszkałą na terenie Szwajcarii (np. przez krewnych czy znajomych), może to grozić jego ocleniem i opodatkowaniem, a dodatkowo nałożeniem grzywny i wszczęciem postępowania karnego.
Zagraniczne pojazdy pracowników/studentów
Pracownicy posiadający zezwolenie na pobyt okresowy mogą na własny wniosek uzyskać pozwolenie umożliwiające im użytkowanie swojego zagranicznego pojazdu bez ponoszenia opłat celnych przez okres dwóch lat od momentu pierwszego wjazdu na teren Szwajcarii. Obowiązuje to niezależnie od pobytu na terenie szwajcarskiego obszaru celnego. Takie samo prawo przysługuje również zagranicznym studentom, którzy jednak mogą korzystać ze swoich zagranicznych pojazdów bez ponoszenia opłat celnych przez cały okres studiów. W przypadku pracowników po upływie dwuletniego zezwolenia – w zależności od istnienia miejsca zamieszkania na terenie Szwajcarii – zazwyczaj konieczne jest dopuszczenie do swobodnego obrotu, skutkujące opodatkowaniem i ocleniem. Istnieje również możliwość zwolnienia z opłat celnych, jeśli w odpowiedniej deklaracji pojazd zostanie zakwalifikowany jako składnik mienia osobistego.
Użytkowanie zagranicznych pojazdów firmowych przez pracowników
W przypadku użytkowania zagranicznych pojazdów firmowych przez zamieszkałego na szwajcarskim obszarze celnym pracownika pojazd musi zostać zgłoszony w szwajcarskim urzędzie celnym bez uprzedniego wezwania. Jeśli zostaną spełnione odpowiednie warunki, wydane zostanie zezwolenie na użytkowanie pojazdu na krajowym obszarze celnym, wraz ze zwolnieniem z opłat celnych. Zezwolenie takie nie dotyczy jednak prywatnego użytkowania pojazdu na obszarze celnym. Dozwolone są jednak przejazdy pomiędzy miejscem zamieszkania a zagranicznym miejscem pracy, ewentualnie przejazdy do klientów mających swą siedzibę na szwajcarskim obszarze celnym. W przypadku używania pojazdu do innych celów pracownik będzie musiał go opodatkować i oclić. Należy przy tym zauważyć, że zgodnie ze szwajcarskim prawem o ruchu drogowym zarejestrowanie zagranicznego pojazdu jest obligatoryjne, jeśli przynajmniej dwa razy w miesiącu nie znajduje się on za granicą i nie jest tam parkowany.
III. Zagraniczne pojazdy a miejsce zamieszkania na terenie Szwajcarii
Przeprowadzka do Szwajcarii i opodatkowanie pojazdu jako mienia osobistego (lub wyposażenia) przy spełnieniu pewnych specyficznych warunków skutkuje zwolnieniem z opłaty celnej. Oczywiście należy przy tym odpowiednio udokumentować zmianę miejsca zamieszkania. To samo odnosi się do sytuacji, w której osoby zamieszkałe na terenie Szwajcarii przynajmniej przez rok przebywały za granicą (np. w związku z pracą czy studiami) i – nie rezygnując przy tym z miejsca zamieszkania w Szwajcarii – wróciły właśnie ze swoim pojazdem do kraju. Obowiązek oclenia i opodatkowania będzie miał jednak zastosowanie, jeśli pojazd był użytkowany za granicą krócej niż 6 miesięcy.
Naprawa pojazdów za granicą
Towary wwiezione na teren Szwajcarii do prywatnego użytku lub jako darowizna dla innej osoby zasadniczo zwolnione są z podatku VAT oraz cła, o ile ich wartość nie przekracza 300 franków szwajcarskich. W odniesieniu do zarejestrowanych na szwajcarskim obszarze celnym i naprawianych za granicą pojazdów obowiązuje zasada, zgodnie z którą użyte części/materiały podlegają ocleniu. Poza tym należy odprowadzić podatek VAT od opłaty za wykonane prace naprawcze (z uwzględnieniem kosztów użytych materiałów), o ile przekroczona została kwota 300 franków szwajcarskich. W przypadku dokonywania wpisów do książki przeglądów technicznych pojazdu przez zagraniczne warsztaty samochodowe należy zwrócić uwagę na fakt, że po dokonaniu zgłoszenia i ocleniu również szwajcarski urząd celny dokona w niej odpowiedniej adnotacji dotyczącej płatności. Pozwoli to zapobiec niepotrzebnym pytaniom dotyczącym oclenia w przypadku przyszłych kontroli na terenie Szwajcarii.
Dla wyjaśnienia należy też dodać, że paliwo znajdujące się w baku pojazdu zwolnione jest z opłat celnych. Dotyczy to również dodatkowego paliwa w rezerwowym kanistrze o pojemności nie przekraczającej 25 litrów.
Import towarów
Zasadniczo import towarów musi zostać zgłoszony, a należności celne przywozowe, to znaczy cło i podatek w formie opłat celnych, podatku od środków transportowych oraz pozostałych opłat, należy uiścić na miejscu w gotówce. Naruszenie przepisów celnych i podatkowych może nieść za sobą konsekwencje w postaci nałożenia grzywny, wszczęcia postępowania karnego lub konfiskaty towaru.
Opłaty celne
Niezależnie od tego, czy na teren szwajcarskiego obszaru celnego importowany jest pojazd nowy czy używany, zawsze nakładane są opłaty celne w wysokości 12 do 15 franków szwajcarskich na każde 100 kg ciężaru własnego pojazdu. Ma na nie wpływ również jego pojemność skokowa i waga. Opłat tych nie trzeba ponosić, jeśli przedłożony zostanie dowód pochodzenia lub dowód preferencyjnego pochodzenia pojazdu. Z reguły dokument ten dostarczany jest przez sprzedawcę lub producenta.
Podatek od środków transportowych
Import pojazdów służących do przewozu towarów lub osób (tzn. takich, których waga jednostkowa nie przekracza 1600 kg) związany jest z koniecznością uiszczenia podatku od środków transportowych w wysokości 4 procent wartości pojazdu. Wartość pojazdu wyznaczana jest na podstawie zapłaconej należności lub ceny podanej w umowie kupna-sprzedaży, wliczane są do niej również opłaty celne. Zagraniczne waluty przeliczane są na franki szwajcarskie według kursu wymiany z ostatniego dnia notowania przypadającego na moment sprzedaży pojazdu.
Pozostałe opłaty i podatki
Ustalenie wartości pojazdu to koszt 30 franków szwajcarskich. W przypadku importu i kolejnej rejestracji pojazdu w Szwajcarii konieczne jest wystawienie tzw. raportu kontrolnego dla Urzędu Komunikacji, co kosztuje 20 franków szwajcarskich. Dodatkowo należy uiścić opłaty za korzystanie z autostrad. Jeśli importowany jest nowy pojazd, konieczne może być również uiszczenie podatku od emisji CO2, o ile docelowe wartości nie będą zgodne z obowiązującymi na terenie Szwajcarii normami emisji CO2.
Podatek VAT od importu
Import pojazdów obłożony jest 8-procentowym podatkiem VAT. Podstawą do jego obliczenia jest należność zapłacona za pojazd lub – w pozostałych przypadkach – jego wartość rynkowa. Należność zapłacona za pojazd odnosi się tutaj do ceny z umowy kupna-sprzedaży wraz z opłatami celnymi, podatkiem od środków transportu oraz pozostałymi opłatami i kosztami związanymi z transportem pojazdu do miejsca przeznaczenia na terenie Szwajcarii. Należność za pojazd lub jego wartość rynkowa wyrażona w zagranicznych walutach przeliczane są na franki szwajcarskie zgodnie z kursem wymiany z ostatniego dnia notowania przypadającego na moment sprzedaży pojazdu.
Transport towarów oraz przewóz osób w ramach działalności gospodarczej
Krajowy lądowy transport towarów w ramach działalności gospodarczej – tzn. transport przyjętych/załadowanych na terenie szwajcarskiego obszaru celnego towarów, które są tam następnie zostawiane/wyładowywane – dozwolony jest tylko przy pomocy środków transportu, które zostały oclone, opodatkowane, jak również zarejestrowane na terenie Szwajcarii. Z perspektywy przepisów celnych zarówno transportowane towary, jak i środki transportu same w sobie uznawane są za „towary”. Naruszenie tych przepisów skutkować może ocleniem i opodatkowaniem zagranicznego pojazdu, który został użyty do transportu. Dodatkowo grożą również postępowania karne i grzywny.
Wyjątki mogą stanowić jedynie np. poniższe sytuacje:
– dalszy transport przyczepy,
– transport materiałów/tworzyw przedsiębiorcy,
– transport sprzętu specjalistycznego na budowę oraz pomiędzy poszczególnymi miejscami budowy.
Należy także zauważyć, że powyższemu zakazowi podlega również autokarowy transport osób. Konkretnie mówiąc, przedsiębiorca zajmujący się transportem osób nie może w takim przypadku realizować połączeń pomiędzy dwiema miejscowościami leżącymi na terenie Szwajcarii.
Wniosek
Duża mobilność, którą osiągamy poprzez użytkowanie pojazdów, jest niewątpliwie pożądana. Jednak w przypadkach, w których siedziba/miejsce zamieszkania osoby nie są tożsame z państwem zarejestrowania pojazdu, należy być świadomym ewentualnych problemów i wcześniej zapoznać się z obowiązującym stanem rzeczy. Jeśli dochodzi do tego transport towarów, należy unikać sytuacji, w której zarejestrowany za granicą pojazd będzie służył do lądowego transportu towarów na terenie kraju, a więc pomiędzy dwiema lokalizacjami znajdującymi się na terenie Szwajcarii. Przy niewielkim nakładzie finansowym jeszcze w fazie przygotowawczej można zasięgnąć porad niezależnych agencji celnych, przedsiębiorstw spedycyjnych i logistycznych, co w późniejszym okresie wykluczy ryzyko ponoszenia niepotrzebnych kosztów.
