Ogólnie wiadomo, że nasz fiskus dba o to, by wszelkie uzyskane przez nas korzyści zostały opodatkowane. Jeżeli otrzymamy spadek w Polsce, to zgodnie z wymogami polskiego prawa powinniśmy odprowadzić od niego podatek. A wysokość podatku od spadku ustalona będzie przez urząd skarbowy na podstawie deklaracji, w której podatnik ma obowiązek podać informacje o dziedziczonym majątku. Następnie zgodnie z podanymi danymi ustala się odpowiednią grupę podatkową, według której nalicza się kwotę wolną od podatku oraz wysokość stawki podatkowej. Należy też podkreślić, iż podatkowi od spadków i darowizn podlegają osoby, które nabyły prawo do własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP. A co się stanie, jeżeli otrzymamy spadek z Niemiec?
Podatek nawet od spadków z zagranicy
Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn z 28 lipca 1983 r., jeżeli spadkobierca otrzymuje spadek z Niemiec i w chwili otwarcia testamentu posiada polskie obywatelstwo lub ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce, to ma obowiązek odprowadzić podatek od otrzymanego spadku w Polsce. Co ważne, jest to konieczne nawet wtedy, gdy od spadku zapłacono już podatek w Niemczech. Taki stan rzeczy jest skutkiem tego, że pomiędzy Polską a Niemcami nie podpisano umowy o podwójnym opodatkowaniu spadków; taką dwustronną umowę zawarto tylko między Polską a Austrią, Polską i Czechami oraz między Polską i Węgrami. Podpisane dwustronne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie obejmują spadków, a zatem nie tylko za spadek z Niemiec, ale także z każdego nie wymienionego powyżej kraju zapłacimy podatek w Polsce. Jednak spadek spadkowi nierówny. Powyższy tekst jest zatem bardzo ogólny. Niełatwo jest bowiem ustalić, czy faktycznie w danej sytuacji musimy płacić.
Wymiary otrzymanego spadku.
Otrzymany spadek może mieć różną formę. Może to być na przykład dom w Polsce lub samochód w Niemczech. Można też dostać spadek znajdujący się w Polsce od osoby mieszkającej w Niemczech, może to być także majątek zagraniczny osoby mieszkającej w Polsce. Ale może to być również majątek zagraniczny osoby zamieszkującej w Niemczech! A jeszcze bardziej sprawę może skomplikować posiadanie obywatelstwo jednego lub drugiego kraju lub obu naraz.Nie zapłacimy jednak podatku od spadku w Polsce, jeżeli posiadamy polskie obywatelstwo, ale nie posiadamy w kraju stałego miejsca zamieszkania, nawet jeżeli nabywany jest majątek ruchomy położony w Polsce, lecz od obywatela Niemiec nie posiadającego w Polsce miejsca zamieszkania. Jednak podatek wystąpi, jeżeli przy takich samych warunkach przedmiotem spadku byłaby nieruchomość położona w Polsce. Dlatego aby mieć jasność, jak to konkretnie będzie wyglądało w naszej sytuacji, proponujemy zwrócić się o pomoc do specjalistów.
Od czego będzie zależała wysokość podatku
Analogicznie jak w przypadku spadku otrzymanego w Polsce, wysokość podatku od spadku z Niemiec będzie wyliczona na podstawie złożonej przez nas w urzędzie odpowiedniej deklaracji podatkowej. Na obliczenie wysokości podatku ma wpływ wiele cech. Najważniejszą jest, jak wspomniano wyżej, grupa podatkowa, do której należy spadkobierca. Przydział do odpowiedniej grupy będzie zależny od pokrewieństwa z osobą zmarłą i będzie wyglądał tak:
- Do 1 grupy zaliczają się: małżonek, dzieci (w tym przysposobione), zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie.
- 2 grupa to: rodzeństwo, wujostwo, dzieci i małżonkowie dzieci przysposobionych, małżonkowie rodzeństwa i ich rodzeństwo, małżonkowie rodzeństwa małżonków.
- 3 grupa to inni nabywcy.
Wysokość podatku jest uwarunkowana wysokością spadku, zależy także od ulg i zwolnień, z jakich korzysta spadkobierca. Ostatecznie o tym, ile mamy zapłacić, dowiemy się na podstawie otrzymanej z urzędu decyzji podatkowej. Po jej otrzymaniu będziemy musieli w terminie 14 dni od dostarczenia decyzji zapłacić należny podatek.
Przegrana w sądzie
Opisaną sytuację na własnej skórze odczuła pewna spadkobierczyni, która otrzymała spadek z Niemiec. Kobieta dostała wezwanie od polskiego fiskusa do uregulowania podatku od spadku. W uzasadnieniu decyzji zaakcentowano, że w chwili otwarcia testamentu spadkobierczyni była obywatelką polski i na stałe mieszkała w Polsce. W związku z tym zgodnie z prawem podatkowym nabyty przez nią majątek podlega podatkowi od spadków i darowizn. Nie pomogło tłumaczenie, że podatek od spadku został odprowadzony w Niemczech. Ambitna kobieta postanowiła poszukać sprawiedliwości w sądzie. Niestety, sąd administracyjny, jak również w późniejszym okresie sąd kasacyjny stanął po stronie organów podatkowych.
Sądy mają bowiem świadomość, że zakresy umów o podwójnym opodatkowaniu z innymi krajami mogą dla podatników przynieść niekorzystny skutek. Jednak według nich nie może to stanowić podstawy rozszerzenia w drodze wykładni zakresu tej umowy. Według sądów problemem nie powinny zajmować się sądy, ponieważ zmiana tego stanu rzeczy leży w gestii rządu polskiego.
