Jest to zatem kolejny na naszych łamach ogromnie ważny i często dyskutowany w Polsce temat przedstawiany z perspektywy niemieckiej, a w takich sytuacjach, jak wspomniane na wstępie, mogą być wystawiane zaświadczenia o oddelegowaniu, czego przykładem na terenie Europy jest zaświadczenie A1. O spełnieniu wszystkich wymogów decyduje właściwy organ, wydając wówczas odpowiednie zaświadczenie (np. A1). Należy przy tym pamiętać, że osoby stale wykonujące pracę w więcej niż jednym państwie (np. w Niemczech i sąsiednim kraju) podlegają odrębnym kryteriom.

Oddelegowanie

Czynnikiem decydującym o tym, jakie przepisy prawne mają zastosowanie w przypadku danej osoby, jest przede wszystkim miejsce faktycznego wykonywania pracy. Nie ma na to wpływu miejsce zamieszkania pracownika czy też siedziba pracodawcy. Istnieje jednak specjalne uregulowanie w stosunku do osób, które zostają oddelegowane do pracy w innym kraju członkowskim. Jak mówi artykuł 12 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004: „Osoba, która wykonuje działalność jako pracownik najemny w państwie członkowskim w imieniu pracodawcy, który normalnie tam prowadzi swoją działalność, a która jest delegowana przez tego pracodawcę do innego państwa członkowskiego do wykonywania pracy w imieniu tego pracodawcy, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego. Jednak pod warunkiem że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy i że osoba ta nie jest wysłana, by zastąpić inną osobę”.

Tymczasowe wykonywanie działalności na własny rachunek

Również w przypadku osób wykonujących działalność na własny rachunek decydującym kryterium przy zastosowaniu tych, a nie innych przepisów prawnych będzie miejsce wykonywania działalności. Miejsce zamieszkania czy siedziba firmy nie odgrywają tu istotnej roli. Także w tym przypadku obowiązuje pewna szczególna zasada w odniesieniu do osób tymczasowo wykonujących działalność na własny rachunek w innym państwie członkowskim. Zgodnie z artykułem 12 wspomnianego wcześniej rozporządzenia nr 883/2004 brzmi ona następująco: „Osoba, która normalnie wykonuje działalność, jako osoba pracująca na własny rachunek w państwie członkowskim, a która udaje się, by wykonywać podobną działalność w innym państwie członkowskim, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, pod warunkiem że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy”.

Kto sprawuje nadzór nad wystawianiem zaświadczeń A1 w przypadku oddelegowań lub tymczasowego wykonywania działalności na własny rachunek za granicą?

Za dokonanie weryfikacji, czy podczas oddelegowania do pracy w innym kraju członkowskim (ewentualnie wykonywania w nim tymczasowej działalności na własny rachunek) w dalszym ciągu obowiązywać będą niemieckie przepisy o zabezpieczeniu społecznym oraz za ewentualne wystawienie zaświadczenie A1 odpowiedzialne są w Niemczech różne instytucje:

1. W przypadku osób podlegających państwowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu właściwym organem jest kasa państwowego ubezpieczenia zdrowotnego. Nie ma przy tym znaczenia, czy dana osoba podlega tam ubezpieczeniu obligatoryjnemu, dobrowolnemu czy np. rodzinnemu.

2. Dla osób nie podlegających państwowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu właściwym organem będzie państwowa instytucja ubezpieczenia emerytalnego-rentowego, tj. Niemieckie Ubezpieczenie Emerytalno-Rentowe (DRV Bund) lub Niemieckie Ubezpieczenie Emerytalno-Rentowe Górnictwo-Kolej-Żegluga (DRV Knappschaft-Bahn-See).

3. W odniesieniu do osób, które nie podlegają państwowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz jako członkowie instytucji ubezpieczenia społecznego dla tzw. zawodów regulowanych zwolnione są z obowiązku ubezpieczenia emerytalno-rentowego, właściwym organem będzie Konsorcjum Zawodowych Programów Emerytalnych (Arbeitsgemeinschaft Berufsständischer Versorgungseinrichtungen e.V.) z siedzibą w Berlinie.

Uwaga

Należy również pamiętać, że niemiecka instytucja łącznikowa Stowarzyszenia Państwowych Kas Chorych (GKV Spitzenverband) nie jest odpowiedzialna za wystawianie zaświadczeń A1 w przypadku oddelegowań oraz tymczasowego wykonywania działalności na własny rachunek za granicą.

W razie pytań zapraszamy na
www.smuda-consulting.com
lub telefonicznie
0048 / 77 403 24 26