Na przykład w zakładach rzemieślniczych często zdarzają się przypadki, gdy osoba będąca małżonkiem właściciela staje się pracownikiem firmy. Jednak granica pomiędzy zatrudnionym w firmie członkiem rodziny a „zwykłym” pracownikiem jest bardzo cienka. A zatem koniecznie należy zwrócić uwagę na pewne aspekty związane z urzędem skarbowym oraz ubezpieczeniem społecznym.
Czy krewni zatrudnieni w firmie objęci są specjalnymi uregulowaniami?
Członkowie rodziny zatrudnieni w zakładzie rzemieślniczym znajdują się pod czujnym okiem fiskusa – w związku z tym, iż pomiędzy właścicielem firmy a zatrudnianym przez niego krewnym istnieje zgodność interesów i konieczne jest wykluczenie domniemania, że stosunek pracy istnieje wyłącznie na papierze w celu zaoszczędzenia podatków.
Z tego powodu urząd skarbowy kontroluje umowy o pracę zawierane z członkami rodziny, zwracając przy tym uwagę na trzy główne aspekty:
- Stosunek pracy musi faktycznie istnieć.
- Obie strony umowy – przedsiębiorca oraz zatrudniany przez niego krewny – muszą dotrzymać postanowień umowy.
- Ustalenia wynikające z umowy muszą odpowiadać uzgodnieniom, jakie pracodawca poczyniłbym z „obcym” pracownikiem. Chodzi tu w szczególności o wysokość wynagrodzenia oraz liczbę dni urlopu, przy uzgadnianiu których krewni nie mogą być traktowani w preferencyjny sposób.
W przypadku niejasności urząd skarbowy może uznać stosunek pracy za nieważny z perspektywy podatkowej. Wówczas związane ze stosunkiem pracy koszty nie będą podlegały odliczeniu jako wydatki operacyjne przedsiębiorstwa.
Kto jest uznawany za członka rodziny?
- narzeczony/narzeczona, również w znaczeniu ustawy o zarejestrowanych związkach partnerskich
- małżonek lub parter życiowy
- krewni i powinowaci w linii prostej
- rodzeństwo
- dzieci rodzeństwa
- małżonkowie lub partnerzy życiowi rodzeństwa, jak również rodzeństwo małżonka lub partnera życiowego
- rodzeństwo rodziców
- rodzice zastępczy, zamieszkujący wspólnie ze znajdującymi się pod ich opieką dziećmi.
Wymienione wyżej osoby w dalszym ciągu uznawane są za krewnych, nawet jeśli:
– nie istnieje już dane małżeństwo lub zarejestrowany związek partnerski (pkt 2, 3, 6);
– w związku z przysposobieniem dziecka wygasło pokrewieństwo bądź powinowactwo (pkt od 3 do 7);
– osoby wymienione w pkt 8 nie zamieszkują już wspólnie, jednak w dalszym ciągu są ze sobą związane tak jak w przypadku rodziców i dzieci.
Czy umowa o pracę jest bezwzględnie konieczna?
Z perspektywy cywilnoprawnej umowa o pracę nie jest obligatoryjna, zaleca się jednak jej zawarcie ze względów podatkowych. Tylko dzięki umowie o pracę w formie pisemnej urząd skarbowy będzie mógł dokonać weryfikacji pod kątem trzech wyżej wymienionych aspektów i stwierdzić, czy spełnione są wszelkie konieczne wymagania, by uznać ważność stosunku pracy pod względem podatkowym.
Urząd skarbowy, ubezpieczenie społeczne, zrzeszenie zawodowe – jakie formalności obowiązują przy zatrudnianiu członka rodziny?
Jeżeli rzemieślnik prowadzący własną działalność zatrudnia krewnych w swoim zakładzie, nie mają zastosowania żadne szczególne uregulowania. Podstawową zasadą jest tutaj stosowanie takich samych reguł jak w przypadku pracowników nie będących członkami rodziny. Dotyczy to również sporządzania wszelkiego rodzaju dokumentacji.
Wyjątek
Jeśli jako przedsiębiorca zatrudniasz małżonka lub swoje dzieci w ramach tak zwanego minijob i wspólnie podlegacie prywatnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, nie musisz odprowadzać zryczałtowanych składek zdrowotnych do Centrali ds. Minijob.
Czy zatrudnionym członkom rodziny przysługuje płaca minimalna?
Zatrudnionych w firmie krewnych należy traktować, jak „obcych” pracowników nie tylko pod względem podatkowym. Dotyczy to również płacy minimalnej. Z tego powodu również (a może w szczególności) członkowie rodziny objęci są obowiązującymi stawkami minimalnymi dla danej branży.
