Czy 11 listopada (Dzień Św. Marcina) jest dniem wolnym od pracy w Niemczech?
Nie. Dzień Świętego Marcina, czyli Martinstag, nie jest ustawowym dniem wolnym od pracy (niem. gesetzlicher Feiertag). To normalny dzień roboczy. Sklepy, urzędy i firmy pracują tak jak zwykle. W przedszkolach i szkołach dzieci mają zajęcia, a obchody święta odbywają się dopiero wieczorem.
Dzień św. Marcina ma w Niemczech charakter kulturowy i religijny, nie państwowy. Dlatego nie udziela się wolnego od pracy. Obchodzi się go symbolicznie – po zachodzie słońca, kiedy dzieci ruszają na pochody z lampionami, czyli Martinsumzug.
Główne tradycje: co robią Niemcy na Świętego Marcina?
Sankt Martinstag, czyli Dzień Świętego Marcina to jedno z najbardziej lubianych świąt jesieni w Niemczech. To święto światła, dzieci i dzielenia się. Każdemu dziecku w Niemczech kojarzy się z lampionami, piosenkami i słodką przekąską po pochodzie.
Pochód z lampionami (niem. Laternenumzug)
Najważniejszą tradycją jest pochód z lampionami – der Laternenumzug. Dzieci niosą kolorowe lampiony (niem. Laternen), często zrobione własnoręcznie w przedszkolach i szkołach. Wieczorem idą ulicami miasta, śpiewając piosenki o świętym Marcinie.
Obchody organizują przedszkola (niem. Kita), szkoły (niem. Grundschule) i parafie. Odbywają się dokładnie 11 listopada lub w dniach okolicznych. W niektórych miejscowościach pochód kończy się przy dużym ognisku, tak zwanym Martinsfeuer.
Postać na koniu – Martinsreiter
Na czele pochodu jedzie postać na koniu – Martinsreiter, czyli osoba przebrana za rzymskiego żołnierza Świętego Marcina (niem. Sankt Martin). Legenda mówi, że Marcin z Tours spotkał zziębniętego żebraka przy bramą miasta Amiens. Nie miał nic, więc przeciął swój ciepły płaszcz na dwie części i połową okrył biednego. To gest, który stał się symbolem dobroci i dzielenia się.
Według tradycji Marcin urodził się około 316 r. w Sabarii (na terenie dzisiejszych Węgier), służył jako rzymski żołnierz. Po pewnym czasie Marcin porzucił wojsko, bo nie chciał walczyć. Później został wyświęcony na biskupa miasta Tours. Zmarł 8 listopada 397 r.
Piosenki (niem. Martinslieder)
W pochodach śpiewa się piosenki takie jak „Ich geh mit meiner Laterne” czy „Laterne, Laterne, Sonne, Mond und Sterne”. Dzieci uczą się ich w przedszkolach i szkołach. Wesołe śpiewanie tworzy niepowtarzalny nastrój jesiennego wieczoru.
Ogień Świętego Marcina (niem. Martinsfeuer)
Wiele pochodów kończy się dużym ogniskiem – Martinsfeuer. To symboliczne „światło w ciemności”. Przy ogniu dzieci i rodzice śpiewają piosenki, a czasem odgrywa się legendę o Marcinie i żebraku.
Co się je na Świętego Marcina w Niemczech?
Gęś Świętomarcińska (niem. Martinsgans)
W Niemczech najbardziej znane danie to pieczona gęś – Martinsgans. Podaje się ją z knedlikami, sosem i czerwoną kapustą. Według legendy święty Marcin ukrył się w gęsim gnieździe, aby uniknąć wyświęcenia na biskupa, ale gęsi go zdradziły swoim gęganiem. Dziś ta historia nadaje daniu symboliczny smak.
Weckmann / Stutenkerl – Słodki ludzik z fajką
Drugą popularną tradycją jest Weckmann, czyli drożdżowy ludzik, inaczej Stutenkerl. To wypiek świętomarciński, często z rodzynkami i małą fajką (glinianą laską biskupią). To ulubiony smakołyk dzieci po pochodzie. To również niemiecki odpowiednik polskich rogali świętomarcińskich – tyle że prostszy i bez maku.
Dzień Świętego Marcina w Niemczech a w Polsce – Kluczowe różnice
W Polsce dzień św. Marcina łączy się z patriotyzmem i regionalnymi obchodami, w Niemczech – z dziecięcą radością i pochodami ze światłem. To są najważniejsze różnice w obchodach tego święta:
| Aspekt | Niemcy | Polska |
| Charakter dnia | Święto kulturowe i religijne, skupione na dzieciach i tradycjach. | Święto regionalne (Poznań), połączone ze Świętem Niepodległości. |
| Dzień wolny? | Nie, normalny dzień roboczy. | Tak, ale z powodu Święta Niepodległości. |
| Główna tradycja | Wieczorne pochody z lampionami, śpiew, ognisko. | Festyn „Imieniny Ulicy”, parada, jarmark i rogale. |
| Postać | Św. Marcin – rzymski żołnierz na koniu (symbol dobroczynności). | Św. Marcin na koniu odbierający klucze do miasta. |
| Jedzenie | Martinsgans, Weckmann | Rogale świętomarcińskie, gęsina. |
Poradnik dla Polaka w Niemczech: Jak wziąć udział w obchodach?
Informacje o pochodach znajdziesz w przedszkolu dziecka, szkole, parafii lub na stronie miasta. To wydarzenie otwarte dla wszystkich – nie trzeba być religijnym. Martinstag to przede wszystkim społeczna i rodzinna uroczystość.
Wielu rodziców w Niemczech bierze udział w warsztatach Laternenbasteln, gdzie dzieci robią lampiony. Wystarczy papier, klej i światełko LED – to symboliczne światło dobra i radości.
A jak jest w Austrii i Szwajcarii?
W Austrii Dzień Świętego Marcina obchodzony jest bardzo podobnie jak w Niemczech, zwłaszcza w regionach wschodnich i południowych. Dzieci również biorą udział w pochodach z lampionami, które często organizują przedszkola i parafie.
Śpiewa się te same piosenki o świetle i świętym Marcinie z Tours, a na czele procesji jedzie postać na koniu. Wieczorne ogniska, symbolizują dobroć i nadzieję. W austriackich domach i restauracjach popularnym daniem jest Martinigansl – pieczona gęś z jabłkami, czerwoną kapustą i knedlikami. Tak jak w Niemczech, 11 listopada nie jest dniem wolnym od pracy, lecz okazją do lokalnych, rodzinnych obchodów, które przypominają, by dzielić się z innymi.
W Szwajcarii tradycje są bardziej zróżnicowane i zależą od kantonu. Regiony niemieckojęzyczne obchodzą Martinstag z pochodami światła, ale w wielu miejscach przybierają one unikalną formę. W Zurychu i okolicach zamiast lampionów z papieru dzieci niosą latarnie wykonane z rzepy – tzw. Räbeliechtliumzug. To piękny zwyczaj, który nawiązuje do rolniczych korzeni regionu i symbolizuje światło rozpraszające jesienny mrok. W innych częściach kraju święty Marcin z Tours czczony jest przez procesje, wspólne kolacje i pieczone gęsi. Tak jak w Austrii i Niemczech, Martinstag w Szwajcarii nie jest dniem ustawowo wolnym, ale ciepłym, lokalnym świętem łączącym rodzinę i sąsiadów.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Czy 11 listopada sklepy w Niemczech są otwarte?
Tak, to normalny dzień handlowy. Martinstag nie jest świętem państwowym.
Czy w Niemczech je się rogale świętomarcińskie?
Nie. Rogale to poznańska specjalność. W Niemczech popularny jest Weckmann – słodki ludzik z ciasta drożdżowego.
Dlaczego niemieckie dzieci chodzą z lampionami?
Bo lampion symbolizuje „światło w ciemności”. To nawiązanie do dobrych uczynków świętego Marcina z Tours i jego gestu dzielenia płaszcza z żebrakiem.
Światło, które łączy – sens Dnia Świętego Marcina
Martinstag w Niemczech to święto światła, dzielenia się i dziecięcej radości. Nie jest to dzień wolny, ale pełen ciepła i tradycji. Obchodzony 11 listopada – w ten sam dzień, gdy Polska świętuje Niepodległość – łączy legendę świętego Marcina z rodzinną atmosferą.
Zdjęcia: freepik
