Sytuacja na szwajcarskim rynku farmaceutycznym się zaostrza. „Aktualnie wiele leków nie jest dostępnych w głównych hurtowniach, to może wpłynąć na dostępność tych leków w naszych aptekach”, informuje rzecznik prasowy apteki Balgrist w Zurychu Priska Scherzer. O brakach informuje także hurtownia Galenica AG, która jest liderem na szwajcarskim rynku. “Pojedyncze leki ze względu na tzw. wąskie gardło mogą tymczasowo nie być dostarczane do aptek”, tłumaczył rzecznik prasowy Galenica AG Andreas Petrosino.

Sytuacja się pogarsza

Według listy aktualnych wąskich gardeł zaopatrzenia Federalnego Urzędu ds. Krajowego Zaopatrzenia Gospodarczego (Bundesamt für wirtschaftliche Landesversorgung/BWL) 11 leków jest obecnie pobieranych z obowiązkowych magazynów. Kilka innych leków nie jest aktualnie dostępnych, z tego powodu trzeba szukać alternatywy.

Jednak według Związku Aptekarzy Pharmasuisse lista BWL nie pokazuje całego wymiaru problemu. „To jedynie bardzo ograniczony wgląd, a aptekarze informacje o wąskich gardłach zaopatrzeniowych otrzymują dopiero gdy takowy już istnieje. Głównie wtedy gdy usiłują złożyć zamówienia na dane leki”, informuje kierowniczka działu komunikacji Związku Aptekarzy Stéphanie Logassi Kury. Pharmasuisse żąda przejęcia dowodzenia w tej kwestii przez rząd: „Potrzeba wczesnych informacji, transparentności i dywersyfikacji. Kluczowe jest, aby apteki były odpowiednio wcześnie informowane o problemach w dostawie”. Nad takim rozwiązaniem aktualnie pracuje przez rząd wyznaczona grupa robocza.

Nim efekty tej pracy będą widoczne, wiceprezes Pharmasuisse Enea Martinelli postanowił wziąć tę sprawę w swoje ręce i stworzył bazę danych www.drugshortage.ch. „W maju istniało około 400 wąskich gardeł dostaw, obecnie jest ich ponad 600”, mówi Martinelli.

Jakich leków zabraknie w najbliższym czasie? 

Przewidzenie, którego leku zabraknie jako następnego, jest trudne. „To niczym wróżenie z fusów kawy”, przyznaje Martinelli. Największym ryzykiem w tej sytuacji obarczeni są pacjenci, u których brak danego leku przyniósłby natychmiastowo odczuwalne skutki. „To m.in. leki przeciwpadaczkowe, leki stosowane w chorobie parkinsona, leki na serce i cukrzycę oraz lekarstwa w psychiatryczne”.

Prezydent Związku Lekarzy Rodzinnych i Dziecięcych Szwajcarii mfe Philippe Luchsinger informuje, że sporadycznie brakuje nawet leków niezbędnych do życia, co stawia zarówno lekarzy jak i pacjentów w trudnej sytuacji. „Szczególnie w obrębie medycyny pediatrycznej często brakuje ważnych antybiotyków”, mówi Luchsinger.

Niejasna jest również kwestia odpowiedzialności w sprawie zaopatrzenia w leki. „Ministerstwo Zdrowia (Bundesamt für Gesundheit BAG) nie prowadzi ewidencji na temat zaopatrzenia Szwajcarii w niezbędne do życia lekarstwa. W pierwszej linii za opiekę zdrowotną odpowiedzialne są poszczególne katony”, tłumaczy BAG i BWL.

Z kolei prezydent Kantonalnego Stowarzyszenia Aptekarzy (Kantonsapothekervereinigung) Urs Künzle uważa, że odpowiedzialne w tej kwestii jest Ministerstwo Zdrowia. „Apteki szpitalne, publiczne apteki i gabinety lekarskie w różny sposób wyraziły, że obecnie naprawdę trudno jest dostać pewne leki. Każda zmiana leku jest ryzykiem i oznacza dla lekarzy i szpitali dodatkową pracę”, mówi zaniepokojony Künzle.

Główną przyczyną problemów są Chiny i Indie

Przyczyny, z powodu których dochodzi do wąskich gardeł w zaopatrzeniu, są różnorodne. Ważną rolę w tej sprawie odgrywa pandemia koronawirusa i z nią związane przerwy w ciągłości łańcucha dostaw. Wiele leków i pierwiastków jest produkowanych w Chinach. Tamtejsza strategia „zero COVID” doprowadziła częściowo do zatrzymania produkcji. Także Indie przyczyniają się do problemów z zaopatrzeniem w leki w Unii Europejskiej i Szwajcarii. Wiosną indyjski rząd zadecydował o zatrzymaniu eksportu na antybiotyki, aby zapewnić zaopatrzenie rodzimego rynku.

Propozycje do końca roku

Już od dłuższego czasu rząd wie o problemach z dostępnością leków. Z tego powodu interdyscyplinarna grupa ekspertów z administracji federalnej i dotkniętych problemem kręgów ma do końca 2022 roku rozpatrzyć różne środki zaradcze i opracować propozycje rozwiązania problemu.

Źródło: 20min