Każdego roku na przełomie wiosny i lata osoby zatrudnione w Niemczech poruszają zagadnienia dotyczące obowiązku składania deklaracji podatkowych. Podatnicy, którzy przez cały rok mieli potrącaną solidną zaliczkę na podatki i ubezpieczenia, w tym okresie zastanawiają się, dlaczego znajomy przy mniejszych kosztach, pracując krócej, otrzymał większy podatek, dlaczego urząd nie wypłacił mi całości podatku czy też skąd wzięła się dopłata do podatku.

Dziś spróbujemy krótko odpowiedzieć na te pytania, choć zdajemy sobie sprawę z tego, że osoby, które od lat pracują w Niemczech i na podatkach zjadły zęby, mogą uznać ten tekst za mało przydatny. Jest jednak jeszcze spora grupa osób, które nie potrafią odpowiedzieć na powyższe pytania i to przede wszystkim ich zachęcamy do lektury.

Na jaki zwrot mogę liczyć w tym roku?

Wbrew powszechnym opiniom rozliczenie podatku to nie jest prosta sprawa. Trzeba zwrócić uwagę na liczne aspekty prawne. Gdyby wychodzono z założenia, że urząd ma oddać cały zapłacony podatek, z całą pewnością nie byłoby konieczności płacenia miesięcznych zaliczek na podatek. Bezcelowe stałoby się potrącanie z wynagrodzenia kwot, które za chwilę powinny być zwrócone. Można jednak z całą pewnością stwierdzić, że prawo podatkowe w Niemczech jest o wiele bardziej łaskawe dla swoich podatników od prawa polskiego i pozwala na ujęcie w deklaracji podatkowej o wiele więcej kosztów i ulg. Należy jednak pamiętać o najważniejszym. Koszty i ulgi powinny być udokumentowane. Urzędy obecnie bardzo wnikliwie badają wiarygodność odliczonych w zeznaniu kosztów i w przypadku najmniejszych wątpliwości zostają one odrzucone. Wracając jednak do sedna, wysokość nadpłaty podatkowej będzie zależała przede wszystkim od kosztów ujętych w zeznaniu, ale także:

– od dochodu brutto oraz okresu zatrudnienia,
– od dochodów małżonki (małżonka) osiągniętych w rozliczanym roku podatkowym,
– od klasy podatkowej podatnika (jak i małżonka/małżonki).

W jakiej sytuacji możliwe będzie uzyskanie całego podatku bez ujmowania kosztów w zeznaniu?

Podatek w pełnej zapłaconej kwocie, bez żadnych kosztów i bez rozliczenia z małżonkiem otrzyma podatnik, którego całkowity dochód brutto w Niemczech (z pracy „niesamodzielnej”, prowadzenia działalności, renty itp.) nie przekroczył kwoty wolnej od podatku, czyli 8650 €. Dla porównania: kwota wolna od podatku dla osób rozliczających PIT-37 w Polsce to 3091 PLN. Stąd możemy założyć, że podatnicy pracujący w Polsce na pełen etat i mający minimalną dozwoloną prawem stawkę przekroczą kwotę wolną od podatku po przepracowaniu 2 miesięcy. W Niemczech mimo wciąż jeszcze wiele wyższych dochodów można pracować wiele dłużej, zanim kwota wolna zostanie przekroczona.

W zeznaniu powinno się ująć również takie świadczenia jak: zasiłek dla bezrobotnych, chorobowe, macierzyńskie oraz dochody z innych krajów (w tym również dochody z Polski). Osoby, które pracują sezonowo, z reguły nie przekraczają kwoty wolnej i pod warunkiem, że nie miały innych dochodów w innym kraju bądź świadczeń powinny otrzymać cały zapłacony podatek. Jest to oczywiście pewne uogólnienie. W praktyce po odliczeniu zapłaconych ubezpieczeń (takich jak: Rentenversicherung, Krankenversicherung) oraz ryczałtu kosztów uzyskania przychodu przy większym niż wskazany wyżej dochodzie rocznym i bez odliczenia kosztów można otrzymać cały podatek.

Kiedy logiczne będzie rozliczenie z małżonką?

Wysokość zwrotu będzie także w dużej mierze zależna od dochodów, jaki osiągnęła żona (osiągnął mąż). W przypadku rozliczenia z wspólnego kwota wolna od podatku podwaja się. W roku 2016 (bo ten rok obecnie podlega rozliczeniu) małżonkowie rozliczający się wspólnie nie zapłacą podatku od kwoty 17 300 €. W praktyce po odliczeniu ubezpieczeń i ryczałtu kosztów uzyskania przychodu kwota, od której nie zapłacimy podatku, będzie znacznie większa. Pamiętajmy jednak o istotnych kwestiach: gdy małżonka osiąga dochody w Polsce, od tych dochodów zapłaci podatek w kraju. Stąd, jak ogólnie  wiadomo, dochody polskie nie mogą być opodatkowane w Niemczech. Mają one jednak wpływ na stopę podatkową dochodów osiągniętych w Niemczech. W związku z powyższym, jeżeli małżonka osiągnęła wysokie dochody w Polsce, rozliczenie wspólne może być nieopłacalne.

Klasa podatkowa a wysokość zwróconego podatku

Wysokość zwróconego przy rozliczeniu podatku będzie przede wszystkim zależna od wysokości potrąconej zaliczki na podatek. Nie można oczekiwać zwrotu, jeżeli podatek nie został odprowadzony. Na wysokość potrącanych zaliczek ma wpływ klasa podatkowa. Wbrew temu, co się mówi, największe zaliczki na podatek zabierane są nie w sytuacji, gdy podatnik ma 1 klasę podatkową. Największą zaliczkę będzie miał potrąconą podatnik, który ma 6 „Steuerklasse. Zazwyczaj osoba, która zapłaciła podatek od 6 klasy bez podawania kosztów, nawet po przekroczeniu kwoty wolnej może liczyć na spory zwrot. Z kolei 3 klasa podatkowa oznacza małą zaliczkę i w wielu przypadkach, gdy małżonka, z którą się rozliczamy, ma wysokie dochody, przy rozliczeniu podatku dochodzi do dopłaty podatku.