Jakie jest minimalny wymiar urlopu przysługujący pracownikowi?
Minimalny wymiar urlopu regulowany jest w następujący sposób:
– do ukończenia 20 roku życia pracownika, 5 tygodni za każdy rok pracy
– dla pozostałych pracowników przewidziane są 4 tygodnie za każdy rok pracy.
Jednakże szwajcarska umowa taryfowa, indywidualna umowa o pracę lub standardowa umowa o pracę mogą przewidywać wyższe prawo do urlopu. Umowy taryfowe i indywidualne umowy o pracę często przewidują wyższy wymiar urlopu (zazwyczaj 5 tygodni) dla pracowników powyżej 50 roku życia.
Czy pracownikowi, który zachorował podczas urlopu przysługą dodatkowe dni urlopowe?
Tak, jeśli urlop służący odpoczynkowi zostanie uniemożliwiony z powodu choroby lub wypadku. Jeśli takie okoliczności wystąpiły przed urlopem, pracownik może przesunąć ustalony urlop.
Kto decyduje o terminie urlopu pracownika?
Odpowiedzialny za ustalenie terminu urlopu jest pracodawca. Ma on jednak obowiązek uwzględnić życzenia pracowników, jeśli jest to zgodne z interesami przedsiębiorstwa. Respektowanie praw pracowników może bowiem wymagać, że firmowe wymogi zejdą na drugi plan. W przypadku pracowników mających dzieci w wieku szkolnym należy uwzględnić okres ferii i wakacji. Pracownik, który w danej porze roku startuje w zawodach będących jego hobby, powinien mieć możliwość wzięcia urlopu w konkretnym czasie, jeśli to możliwe.
Urlop ustalany jest na tyle wcześnie, aby umożliwić pracownikowi rozsądne jego zaplanowanie. Z reguły jest to z co najmniej trzymiesięcznym wyprzedzeniem. Pracownik może zgodzić się na krótkoterminowe przesunięcie terminu urlopu tylko wtedy, gdy wynika to z nagłego przypadku.
Pracownik chce wykorzystać trzy tygodnie urlopu naraz. Jednak jego pracodawca pozwala mu tylko na dwa tygodnie. Czy ma do tego prawo?
Prawo przewiduje, że w każdym roku pracy można wykorzystać co najmniej dwa tygodnie urlopu ciągiem.
Jeśli nie ma konkretnych przeciwwskazań godzących w interes firmy, które nie zezwalają na trzy tygodnie urlopu w jednym ciągu, pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi tyle wolnego.
Czy pracodawca może zarządzić, że pracownik wykorzysta swój urlop podczas corocznego zamknięcia zakładu pracy?
Zasadniczo tak, ponieważ pracodawca ustawowo jest uprawniony do ustalenia terminu urlopu pracowników. Ponadto interes szefa w zamknięciu firmy jest uznany jako priorytetowy.
Pod jakim warunkiem i na jak długo pracodawca może skrócić pracownikowi urlop?
Skrócenie urlopu może nastąpić tylko w następujących przypadkach:
|
Powody skrócenia urlopu pracownikowi |
Dopuszczalne skrócenie |
Przykład 3 ½ miesiąca udaremnienia |
|
W sytuacji zawinionej przez pracownika |
Jeśli pracownik jest pozbawiony możliwości wykonywania pracy przez okres dłuższy niż jeden pełny miesiąc. Wymiar urlopu może być skrócony o 1/12 za każdy pełny miesiąc, w którym pracownik nie może wykonywać pracy |
Skrócenie o 3/12 |
|
W sytuacji, w której pracownik nie zawinił, lecz z przyczyn leżących wyłącznie po stronie pracownika. (choroba, wypadek, wypełnianie obowiązków prawnych, pełnienie funkcji publicznej lub urlop młodzieżowy) |
W przypadku 2-miesięcznej nieobecności lub dłużej. Nie można dokonać skrócenia za pierwszy miesiąc nieobecności. |
3/12 – 1/12 = 2/12
Skrócenie o 2/12 |
|
Z powodu ciąży |
W przypadku 3-miesięcznej nieobecności lub więcej. Za pierwsze dwa miesiące nie można dokonać skrócenia. |
3/12 – 2/12 = 1/12
Skrócenie o 1/12 |
|
W przypadku urlopu macierzyńskiego lub ojcowskiego |
Nie można dokonać redukcji, jeśli pracownik korzystał z urlopu macierzyńskiego lub z urlopu ojcowskiego. |
|
|
W przypadku urlopu na opiekę |
Nie można dokonać skrócenia, jeśli pracownik skorzystał z urlopu opiekuńczego. |
|
Postanowienia w umowie taryfowej lub standardowej umowie o pracę mogą odbiegać od ustawowych zasad skracania urlopów, jeśli rozwiązanie umowne jest co najmniej równoważne dla pracownika. Indywidualna umowa o pracę może również odbiegać od regulacji ustawowej, jeśli odstępstwo jest korzystne dla pracownika (np. dopuszczalna jest całkowita rezygnacja ze skrócenia urlopu w przypadku nieobecności nie z własnej winy pracownika).
Czy prawo urlopowe może się przedawnić?
Tak, prawo do urlopu przedawnia się po 5 latach. Okres przedawnienia zaczyna się po zakończeniu roku, w którym urlop miał być wykorzystany.
Czy dodatki muszą być wypłacane również w czasie urlopu?
Zasadniczo tak. Dodatki za pracę zmianową są wypłacane także podczas urlopu, jeśli praca zmianowa była wykonywana regularnie. W przypadku nieregularnej wysokości wynagrodzenia (np. jeśli wynagrodzenie składa się z wynagrodzenia stałego i prowizji), świadczenie urlopowe jest należne również od zmiennych składników wynagrodzenia. Należy wziąć pod uwagę średnie wynagrodzenie uzyskane w ciągu ostatnich 12 miesięcy lub w innym odpowiednim okresie czasu. Taka schematyczna metoda obliczeniowa jest dopuszczalna, o ile nie prowadzi do błędnych wyników. W przeciwnym razie należy zastosować indywidualne obliczenia i ustalić, ile prowizji pracownik zarobiłby w okresie urlopu.
Czy urlop można wypłacić?
Zasadniczo nie. Z urlopu rekreacyjnego należy faktycznie skorzystać. W przypadku pracy w niepełnym wymiarze godzin i nieregularnego obciążenia pracą można jednak wypłacić rekompensatę urlopową dodatkowo do wynagrodzenia. Rekompensata musi być jednak wyraźnie określona zarówno w umowie o pracę, jak i na każdym odcinku wypłaty. Może to być w formie procentu lub kwoty we frankach. Zatem nie wystarczy napisać w umowie „urlop wliczony w stawkę godzinową”. Jeśli pracodawca pominie tę informację, ryzykuje podwójną wypłatę urlopu.
