Komu przysługuje zasiłek rodzinny Familienbeihilfe?

Wszyscy rodzice w Austrii mają prawo do zasiłku rodzinnego na każde dziecko mieszkające w ich gospodarstwie domowym lub na każde dziecko, na które łożą pieniądze, pod warunkiem że dziecko spełnia odpowiednie wymagania (wiek, studia, nauka zawodu, szkoła itp.).

Niezależnie od zatrudnienia lub dochodów, rodzicom, którzy mają miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w Austrii, przysługuje Familienbeihilfe na dzieci mieszkające w ich gospodarstwie domowym lub na dzieci, którym zapewniają utrzymanie. Matka ma prawo pierwszeństwa. Istnieją także specjalne przepisy dla obcokrajowców.

Familienbeihilfe dla obcokrajowców – równe traktowanie obywateli UE i EOG

W przypadku obywateli EOG (Europejski Obszar Gospodarczy – niem. EWR) lub Unii Europejskiej, zasiłki rodzinne są takie same jak dla obywateli Austrii. Dzieje się tak za sprawą umów międzynarodowych oraz przepisów unijnych.

Przepisy na obszarze UE dotyczące zabezpieczenia społecznego można znaleźć w rozporządzeniu w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie. Osoby, do których odnosi się rozporządzenie, co do zasady podlegają przepisom prawnym tylko jednego kraju UE.

Obowiązuje tu zasada kraju zatrudnienia, tj. pracownikowi lub osobie prowadzącej działalność na własny rachunek (bądź bezrobotnemu lub renciście pobierającemu świadczenia na podstawie przepisów państwa UE) przysługują świadczenia rodzinne, w tym na dzieci, z kraju, w którym jest zatrudniony, mimo iż stałe miejsce zamieszkania ma w innym kraju UE. Jeśli jednak uprawnienia w dwóch krajach UE są zbieżne, np. w przypadku, kiedy każde z rodziców pracuje w innym kraju UE, zastosowanie ma zasada kraju zamieszkania, tj. świadczenia rodzinne mają być przyznawane zgodnie z ustawodawstwem kraju, w którym dzieci na stałe przebywają.

Indeksacja zasiłku rodzinnego z Austrii

Indeksacja zasiłków rodzinnych dla obywateli innych krajów UE i wyrównanie dla obywateli UE w Europejskim Obszarze Gospodarczym była regulowana przez austriackie prawo.

W zamyśle ustawy kwota zasiłku rodzinnego dla obywateli UE za granicą zostałaby dostosowana do kosztów utrzymania w tych krajach. W rezultacie obywatele Europy Wschodniej otrzymywaliby mniejszą pomoc od Austrii.

Decyzja o indeksacji zasiłku rodzinnego na dzieci przebywające w innych krajach UE została podjęta przez austriacką Radę Narodową w dniu 24 października 2018 roku. Rozporządzenie obowiązywała od 1 stycznia 2019 roku. Od tego czasu kwota zasiłku rodzinnego na dzieci w innych krajach UE jest dostosowywana do poziomu cen w danym kraju. Ta indeksacja zasiłku rodzinnego została jednak obecnie uznana za niezgodną z prawem przez Trybunał Konstytucyjny w Austrii i w związku z tym została uchylona.

Rozporządzenie, zgodnie z którym indeksacja jest niezgodna z prawem według Komisji Europejskiej, opiera się na równym traktowaniu obywateli UE.

Wysokość zasiłku rodzinnego Familienbeihilfe

Od 2024 roku świadczenia socjalne, w tym zasiłek rodzinny Familienbeihilfe w Austrii, będą ponownie waloryzowane, a tym samym dostosowywane do inflacji. Oznacza to, że austriacki zasiłek rodzinny wzrósł z poziomu 120,61-174,68 euro (w zależności od wieku) do 132,31-191,62 euro. Tak prezentuje się wysokość zasiłku Familienbeihilfe w 2023 i 2024 roku: 

Geschwisterstaffelung, czyli stawka dla rodzeństwa

Jeśli jest dwoje, lub więcej dzieci uprawnionych do zasiłku rodzinnego, na każde dziecko będzie wypłacany dodatkowy dodatek dla rodzeństwa. Będzie on również waloryzowany zgodnie z inflacją. Oto wysokość dodatku w porównaniu z 2023 rokiem:

Ulga podatkowa na dziecko, czyli Kinderabsetzbetrag w Austrii

Odliczenie podatkowe na dziecko jest wypłacane wraz z zasiłkiem rodzinnym jako podatek ujemny od września 2014 roku. Oddzielny wniosek o odliczenie nie jest konieczny. Jest on automatycznie uwzględniany przy wypłacie.

Ulga podatkowa na dzieci w Austrii, czyli Kinderabsetzbetrag, również wzrosła o 9,7% w 2024 roku z 61,79 euro (2023 roku) do 67,78 euro na dziecko miesięcznie.

Do kiedy przysługuje zasiłek Familienbeihilfe w Austrii?

Z reguły zasiłek jest wypłacany do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. W przypadku dzieci, które ukończyły 18 lat, Familienbeihilfe jest wypłacany do momentu zakończenia edukacji (szkoła średnia, studia, itp.), jednak nie dłużej niż do ukończenia przez 24. roku życia.

Wypłacanie zasiłku może zostać w niektórych przypadkach przedłużone:

• jeżeli dziecko odbywa służbę wojskową lub cywilną albo odbywa staż (np. w wojsku),
• jeśli dziecko urodzi przed ukończeniem 24 roku życia własne dziecko lub jest w ciąży,
• jeśli dziecko ma orzeczenie o co najmniej 50% stopniu niepełnosprawności,
• jeśli dziecko uczy się z ustawowym minimalnym czasem trwania studiów
• wynoszącym dziesięć semestrów, które rozpoczęły się przed ukończeniem 19 roku życia (w tym samym roku kalendarzowym),
• jeżeli prowadzi działalność pomocniczą (wolontariat) trwającą od ośmiu do dwunastu miesięcy przed ukończeniem 24 roku życia.

Prawo do zasiłku rodzinnego w Austrii przysługuje również na pełnoletnie dzieci, które nie ukończyły jeszcze 21. roku życia, nie pełnią służby wojskowej ani społecznej, są zarejestrowane jako osoby poszukujące pracy w urzędzie pracy i nie są uprawnione do zasiłku na podstawie ustawy o zabezpieczeniu dla osób bezrobotnych, oraz jeżeli nie otrzymują dotacji na pokrycie kosztów utrzymania.

Nie ma natomiast ograniczeń wiekowych dla dzieci, które są trwale niezdolne do pracy, jeśli tylko spełniają określone warunki.

U pełnoletnich dzieci należy również zwrócić uwagę na limit dochodów, który je obowiązuje. Studenci, którzy studiują i pracują równolegle, nadal mają prawo do zasiłku rodzinnego Familienbeihilfe. Ich zarobki nie mogą  jednak przekroczyć 15.000 euro brutto w roku kalendarzowym.

Schulstartgeld, czyli dodatek na rozpoczęcie nauki w szkole

We wrześniu każdego roku, oprócz zasiłku rodzinnego, wszystkie dzieci w wieku od 6 do 15 lat otrzymują zasiłek szkolny Schulstartgeld w wysokości 116,10 euro na dziecko (2024). Złożenie oddzielnego wniosku o zasiłek szkolny nie jest konieczne.

Jak złożyć wniosek o Familienbeihilfe?

Wniosek o zasiłek rodzinny w Austrii składa się na formularzu Beih100 w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania. Wniosek ten można złożyć online za pośrednictwem FinanzOnline (osobisty profil do załatwiania spraw w Urzędzie Skarbowym), pocztą lub osobiście w urzędzie skarbowym.

W przypadku dzieci urodzonych w Austrii od 1 maja 2019 r. wnioski na formularzu Beih100 nie są już potrzebne. Wówczas zasiłek wypłacany jest automatycznie przez urząd po zarejestrowaniu urodzenia przez rodziców.