Każdego roku w Niemczech wiele zakładów rzemieślniczych przekazywanych jest w ręce następców. Aby jednak sukcesja firmy przebiegła prawidłowo, konieczna jest wycena przedsiębiorstwa, a przy jej dokonywaniu można skorzystać z pomocy izby rzemieślniczej, ale… Sukcesja przedsiębiorstwa to strategiczny temat, który powinien zostać zapoczątkowany wiele lat przed momentem faktycznego przekazania firmy w ręce następcy. Zakres działalności, zarządzanie zasobami ludzkimi, możliwości inwestycyjne czy zapewnienie odpowiedniej lokalizacji to tylko niektóre z aspektów, które odpowiednio wcześnie należy wziąć pod uwagę, by wytyczyć odpowiednie kierunki działania w celu ochrony stanu faktycznego. Kwestia wartości przedsiębiorstwa pojawia się zarówno podczas wewnątrzrodzinnej sukcesji w procesie darowizny czy spadku, jak również w przypadku zewnętrznych rozwiązań.
Standard AWH
Grupa robocza doradców biznesowych zajmujących się wyceną firm z branży rzemieślniczej, opracowała tzw. postępowanie AWH (niem. AWH-Verfahren), uwzględniające w procesie wyceny specyfikę małych i średnich przedsiębiorstw, szczególnie tych będących zakładami rzemieślniczymi. Stosowane od lat i uznane przez organy podatkowe postępowanie AWH składa się z dwóch komponentów, a mianowicie określenia wartości majątku trwałego przedsiębiorstwa oraz ustalenia skapitalizowanej wartości czystego dochodu firmy. Wartość majątku trwałego oraz skapitalizowana wartość czystego dochodu są ze sobą ściśle powiązane, ponieważ wartość majątku trwałego odzwierciedla dolną granicę wartości środków trwałych i wraz z pozostałym okresem użytkowania stanowi podstawę obliczeniową dla amortyzacji kalkulacyjnej. Skapitalizowana wartość czystego dochodu wynika z kapitalizacji uzyskanych w przyszłości zysków.
Skapitalizowana wartość czystego dochodu
W dużym uproszczeniu ustalenie skapitalizowanej wartości czystego dochodu w przypadku jednoosobowego przedsiębiorstwa, działającego we własnym lokalu, przedstawia się jak w poniższej tabeli. Jest ona wyliczana dzięki zastosowaniu ustalonej indywidualnie stopy kapitalizacji. W przedstawionej tabeli odsetki z kapitalizacji w wysokości przykładowo 25 procent prowadzą do skapitalizowanej wartości czystego dochodu na kwotę 65 000 euro.
Określenie skapitalizowanej wartości czystego dochodu w przypadku jednoosobowej firmy
|
Wyważony roczny zysk netto z ostatnich lat (skorygowany o jednostkowe zdarzenia, jak np. zyski ze sprzedaży majątku trwałego) |
100 000 euro |
|
(–) Kalkulacyjny dochód przedsiębiorcy z jego wkładu w przedsiębiorstwie |
– 60 000 euro |
|
(+) Odliczenie podatkowe odpowiadające stopniowi zużycia |
+ 10 000 euro |
|
(–) Amortyzacja kalkulacyjna |
– 5000 euro |
|
(–) Czynsz kalkulacyjny |
– 20 000 euro |
|
(=) Wynik ekonomiczny przedsiębiorstwa |
25 000 euro |
|
(–) Typowy podatek dochodowy w wysokości 35% |
– 8750 euro |
|
(=) Wynik ekonomiczny przedsiębiorstwa po odliczeniu podatków (w znaczeniu faktycznego zysku z kapitału) |
16 250 euro* |
*zastosowano tutaj ustaloną indywidualnie stopę kapitalizacji
Postępowanie AWH – zasadne
Dopiero odsetki z kapitalizacji mówią, „jak często” na przestrzeni roku może zostać odprowadzony zysk z kapitału lub w jakim okresie następca zdoła spłacić pożyczkę przeznaczoną na sfinansowanie ceny kupna. W porównaniu z zakładami przemysłowymi odsetki z kapitalizacji w przypadku wyceny zakładów rzemieślniczych są relatywnie wysokie. Mimo to, albo i właśnie dlatego, postępowanie AWH jest jak najbardziej uzasadnione rynkowo, ponieważ przy wycenie uwzględniane są czynniki typowe dla zakładów rzemieślniczych. Sytuacja dochodowa kształtowana jest przez:
- rodzinę właściciela
- zależność od klienta
- zakres oferowanych produktów i usług
- konkurencyjność wobec innych firm
- wyposażenie zakładu
- strukturę zatrudnienia
Tak gruntowna analiza firmy umożliwia jej późniejszą wycenę. Skapitalizowana wartość czystego dochodu oznacza podstawy przedsiębiorstwa jako sprawnie funkcjonujące źródło dochodów, a więc konieczny majątek trwały przedsiębiorstwa oraz zapas materiałowy. Rzeczywista atrakcyjność firmy wyraża się dopiero w jej wartości, stanowiącej różnicę skapitalizowanej wartości czystego dochodu oraz wartości majątku trwałego. Wartość przedsiębiorstwa wynika przede wszystkim z jego renomy oraz potencjału klientów i pracowników.
Sprzedaż
W praktyce wyobrażenia sprzedawcy i nabywcy dość mocno różnią się od siebie. Szczególnie wtedy, gdy właściciel postrzega sprzedaż głównie przez pryzmat własnego zabezpieczenia emerytalnego, a mniej jako środek służący do trwałego zabezpieczenia dobrej kondycji przedsiębiorstwa. Wycena przedsiębiorstwa jest środkiem pomocniczym, mającym na celu ustalenie odpowiedniej ceny zakupu. Podstawową miarą przy wycenie przedsiębiorstwa jest zakład rozumiany jako sprawnie działające źródło dochodów następcy. To jednak wiąże się z założeniem, że po uwzględnieniu kalkulacyjnego dochodu przedsiębiorcy pozostaną jeszcze środki na spłatę kredytu na sfinansowanie ceny zakupu, jak również finanse na zrealizowanie koniecznych inwestycji. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości odnoszących się do sukcesji oraz wyceny przedsiębiorstwa warto zasięgnąć porady we właściwej izbie rzemieślniczej.
W razie pytań zapraszamy na
www.smuda-consulting.com
lub telefonicznie
0048 / 77 403 24 26
