Oferta pracy została opublikowana, przeprowadzono rozmowę kwalifikacyjną, podpisano umowę o pracę, a tu nagle nowy pracownik rezygnuje z pracy jeszcze przed jej rozpoczęciem. Okazuje się, że z taką sytuacją miał do czynienia w ubiegłym roku co trzeci pracodawca w Niemczech. Czy pracownik lub pracodawca mogą tak po prostu odstąpić od umowy? Nie! Żadna ze stron nie może tak po prostu odstąpić od umowy o pracę, o ile nie zawiera ona zapisu o prawie do swobodnego odstąpienia od zawartej umowy.
Jaki okres wypowiedzenia obowiązuje w przypadku chęci rozwiązania umowy przed pierwszym dniem pracy?
O ile pisemnie nie postanowiono inaczej, złożenie wypowiedzenia jeszcze przed przystąpieniem do pracy jest zasadniczo możliwe. Należy jednak wziąć pod uwagę okres wypowiedzenia zapisany w umowie o pracę. Jeśli umowa nie zawiera żadnej regulacji w tej kwestii bądź odnosi się do zapisów ustawowych, obowiązującym okresem wypowiedzenia są 4 tygodnie, liczone ze skutkiem na dzień 15. bądź na koniec danego miesiąca. Gdy umowę zawarto na okres próbny, ustawowy okres wypowiedzenia jest krótszy i wynosi 2 tygodnie. W takim przypadku koniec okresu wypowiedzenia nie jest liczony ze skutkiem na połowę lub na koniec miesiąca.
Uwaga: Okres wypowiedzenia rozpoczyna swój bieg zawsze od momentu wpływu wypowiedzenia. Jeśli więc pracownik rozwiąże swoją umowę odpowiednio wcześnie, okres wypowiedzenia może upłynąć jeszcze przed ustalonym dniem rozpoczęcia pracy. Jeżeli jednak pracodawca otrzyma dokument dopiero na tydzień przed rozpoczęciem pracy, pracownik przez tydzień musi pojawiać się w firmie i wykonywać swoje obowiązki.
W jakich sytuacjach możliwe jest rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia jeszcze przed pierwszym dniem pracy?
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia wchodzi w rachubę jedynie wtedy, gdy któraś ze stron dopuści się ciężkiego naruszenia obowiązków wynikających z umowy, co uniemożliwia planowaną współpracę.
Co w sytuacji, gdy pracownik po prostu nie zjawi się w pracy w pierwszym dniu?
Jak się zachować, gdy nowy pracownik nie zjawił się w pracy pierwszego dnia, nie przedłożył zwolnienia lekarskiego, a w kolejnych dniach również nie daje o sobie znać? Wówczas pracodawca powinien rozwiązać z nim umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. W takiej sytuacji pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, ryzykując nawet roszczenia o odszkodowanie ze strony pracodawcy.
Jakiego rodzaju roszczenia o odszkodowanie mogą się pojawić?
Jeśli nowy pracownik bez usprawiedliwienia nie przystąpi do pracy, pracodawca może rościć sobie z tego tytułu prawo do odszkodowania. Za ewentualne szkody mogą zostać uznane na przykład koszty związane z ponowną publikacją oferty pracy czy też nakłady poniesione na zwrot kosztów podróży niedoszłemu pracownikowi.
Druga strona medalu: Na co powinien zwrócić uwagę pracodawca, jeśli chce wypowiedzieć pracownikowi umowę jeszcze przed przystąpieniem przez niego do pracy?
Jeśli umowę zawarto na okres próbny, pracodawca może wypowiedzieć ją pracownikowi bez podania przyczyn jeszcze przed ustalonym dniem rozpoczęcia pracy. Celem okresu próbnego jest wszak „wypróbowanie” partnera umowy. Jeśli jednak pracownik nie miał jeszcze najmniejszej okazji pokazania swoich umiejętności, pracodawca nie może usilnie twierdzić, że nie nadaje się on na dane stanowisko. Gdyby doszło do rozprawy przed sądem pracy, pracodawcy trudno byłoby więc uzasadnić swoje postępowanie. W pewnych okolicznościach pracownik może nawet żądać odszkodowania, gdy np. zrezygnował on z dotychczasowej pracy na rzecz nowego zatrudnienia, które ostatecznie spaliło na panewce.
Ważne:
Aby oszczędzić sobie ewentualnego postępowania przed sądem, firma powinna przynajmniej pozwolić przystąpić pracownikowi do pracy pierwszego dnia, nawet jeśli oznacza to konieczność wypłacenia mu wynagrodzenia podczas okresu wypowiedzenia. Można również zaproponować pracownikowi rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, oferując mu jednocześnie odprawę, która będzie odpowiadać wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
