Tak niestety wyglądają niechlubne statystyki w branży budowlanej, co dowodzi tego, że praca na budowie jest niebezpieczna, w związku z czym nieodzowne jest zapewnienie odpowiednich środków ochrony pracowniczej, przede wszystkim w celu zabezpieczenia głowy. Z poniższego artykułu dowiecie się, kiedy należy nosić kask ochronny na budowie oraz jakie wyjątki od tej reguły przewiduje ustawodawca. Branżowa Kasa Ubezpieczeń Społecznych w Budownictwie (niem. skrót BG BAU) odnotowała w 2013 roku ponad 5400 podlegających obowiązkowi zgłoszenia wypadków w pracy, które wiązały się z urazem głowy.

Obowiązek noszenia kasków ochronnych na budowie

Za podlegające obowiązkowi zgłoszenia uznaje się te wypadki, które powodują niezdolność do pracy przekraczającą trzy dni. W niektórych przypadkach kask ochronny zapobiegł poważniejszym urazom, jakich mógł doznać pracownik. Na budowach bardzo często pojawia się bowiem niebezpieczeństwo w postaci spadających, poruszających się bądź upadających przedmiotów. Kask ochronny redukuje siłę uderzenia, mogąc w ten sposób nawet uratować życie. Chroni również przed przykrymi urazami, do których mogłoby dojść wskutek uderzenia przez pracownika głową w twarde lub mające ostre kanty przedmioty. Noszenie kasków na budowie jest często obligatoryjne, jednak nie istnieje generalne rozporządzenie, które regulowałoby tę kwestię. Obowiązek noszenia kasków jest ostatecznie regulowany przez pracodawcę. Zgodnie z par. 4 i 5 niemieckiej ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy jest on bowiem zobowiązany do oszacowania ryzyka w miejscu pracy, ustalenia możliwych zagrożeń oraz zapewnienia stosownych środków ochrony.

Niebezpieczeństwo mogą powodować:

Spadające przedmioty, uderzenie w przedmioty, przemieszczające się, upadające i wypadające przedmioty. Powyższe zagrożenia mogą się pojawić podczas wielu prac budowlanych, jak na przykład w pobliżu dźwigów czy rusztowań, a także podczas robót rozbiórkowych lub związanych z przebudową. W takich przypadkach pracodawca może podjąć decyzję, że noszenie kasku ochronnego na budowie jest obligatoryjne. Wówczas musi on bezpłatnie zapewnić odpowiednie kaski wszystkim pracownikom danego placu budowy. Zgodnie z par. 15 ust. 2 ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy zatrudniony personel jest zobowiązany do używania środków ochrony osobistej zgodnie z przeznaczeniem.

Jaki kask ochronny należy wybrać?

Jeśli na danej budowie istnieje obowiązek noszenia kasków ochronnych, pracodawca musi zapewnić je wszystkim zatrudnionym tam pracownikom. Pracownicy są zaś zobowiązani do noszenia otrzymanych kasków. Pojawia się jednak pytanie, jaki kask najlepiej nadaje się na budowę bądź jest przeznaczony do używania właśnie w takim miejscu? Podczas prac na budowie mogą być używane dwa rodzaje kasków ochronnych. Są to kaski zgodne z normami DIN EN 397 oraz EN 14052, przy czym przemysłowe hełmy ochronne według normy DIN EN397 należą do najpopularniejszych na budowach. Wybór odpowiedniego kasku wynika z przeprowadzonej oceny zagrożeń w miejscu pracy zgodnie z par. 4 i 5 ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy.

Kiedy należy wymienić kask ochronny?

Kaski ochronne podlegają regularnej wymianie. Okres ważności środków ochrony głowy z termoplastycznych tworzyw sztucznych wynosi 4 lata. Aby się dowiedzieć, z jakiego materiału wykonany jest kask, należy zapoznać się z oznaczeniem na jego wewnętrznej stronie. Symbole PE, PC, ABS, HDPE lub PP, PP-GF, PC-GP odpowiadają materiałom termoplastycznym. Kaski ochronne z duroplastycznych tworzyw sztucznych oznaczane są literami PF-SF i UP-GF. Przy regularnym użytkowaniu powinny być wymieniane co 8 lat. Datę produkcji kasku ochronnego można znaleźć pod jego „daszkiem”.

Uwaga! Po silnym uderzeniu lub w przypadku widocznych uszkodzeń kask podlega niezwłocznej wymianie.

Obowiązek poinstruowania personelu przez pracodawcę

Przed pierwszym użyciem kasków pracodawca musi poinstruować swoich pracowników, w jaki sposób mogą rozpoznać ich ewentualne uszkodzenia. Jego obowiązkiem jest również poinformowanie personelu, jak właściwie nosić, dopasować oraz przechowywać kask. Należy przy tym uwzględnić dane zawarte w broszurze informacyjnej producenta sprzętu.

Bezpieczeństwo i higiena pracy – kto kontroluje przestrzeganie przepisów?

Przestrzeganie przepisów BHP przez zakłady jest kontrolowane w Niemczech na dwa sposoby. Na budowach pojawiają się nie tylko pracownicy Branżowej Kasy Ubezpieczeń Społecznych w Budownictwie, lecz także przedstawiciele Urzędu ds. Bezpieczeństwa i Higieny Pracy. Kontrolerzy wizytują zakłady i budowy bez wcześniejszej zapowiedzi. Jeśli wykryją uchybienia, firmie grozi grzywna opiewająca na wiele tysięcy euro.

Co oznaczają poszczególne kolory kasków?

Rozglądając się po dużym placu budowy, szybko można zauważyć, że pracujące na nim osoby noszą kaski ochronne w różnych kolorach. Choć nie regulują tego żadne przepisy, kolor kasku bardzo często dostarcza nam informacji o funkcji noszącego go pracownika. I tak białe kaski ochronne noszone są przez architektów, kierowników budowy oraz majstrów. Biały kolor kasku informuje również, że nosząca go osoba nie jest stale na miejscu budowy. Z tego powodu białe kaski zwykle wydawane są też gościom. Klasyczny żółty kask najczęściej noszony jest przez pracowników budowlanych i murarzy. Brygadzistów oraz elektryków można rozpoznać po czerwonych kaskach. Rzemieślnicy z branży sanitarnej oraz ślusarze noszą niebieskie kaski, cieśle – zielone, a zbrojarzy-betoniarzy można rozpoznać po pomarańczowych hełmach ochronnych.