Do powstania kosztów przyczyniają się jednak nie tylko nieobecni pracownicy. Wiele osób decyduje się iść do pracy mimo choroby – ze strachu przed utratą stanowiska lub też z powodu źle rozumianej lojalności w stosunku do pracodawcy. Takie postępowanie powoduje jeszcze większe szkody, ponieważ chory pracownik jest o wiele mniej wydajny, robi więcej błędów, a dodatkowo może zarazić inne osoby w miejscu pracy. Praca w trakcie choroby zwiększa również ryzyko ewentualnego wypadku. Nasuwa się jednak pytanie, jak jest to uregulowane od strony prawnej. W jakich okolicznościach pracownik musi pójść na zwolnienie? Czy pracodawca może odesłać pracownika do domu, jeśli ten pojawił się chory w pracy? Czy można powrócić do pracy przed końcem chorobowego?

Kiedy należy powiadomić o chorobie?

Jeśli pracownik jest niezdolny do pracy, musi niezwłocznie poinformować o tym szefa – najpóźniej w momencie planowego rozpoczęcia pracy w pierwszym dniu choroby. Informacja może zostać przekazana telefonicznie, mailowo lub nawet za pomocą SMS lub komunikatora typu WhatsApp. Pracownik musi mieć jednak pewność, że pracodawca otrzymał jego wiadomość. A kiedy potrzebne jest zwolnienie lekarskie? Wystawiane przez lekarza zaświadczenie o niezdolności do pracy (niem. Arbeitsunfähigkeitsbescheinigung – AU), ze względu na swój kolor zwane również żółtym zaświadczeniem, powinno zostać przedłożone, jeśli choroba trwa powyżej trzech dni. W indywidualnych przypadkach pracodawca może jednak wymagać zaświadczenia lekarskiego już w pierwszym dniu choroby. Jeśli pracodawca chce wprowadzić wcześniejsze dostarczanie chorobowego przez wszystkich pracowników, musi uzyskać zgodę rady zakładowej.

Kiedy pracownik musi przedłożyć kontynuację zwolnienia?

W przypadku kolejnych zwolnień lekarskich musi zostać zachowana ciągłość. Jeżeli na przykład dana osoba jest niezdolna do pracy do poniedziałku włącznie i w dalszym ciągu nie wyzdrowiała, musi ona przedłożyć kolejne chorobowe, obowiązujące od wtorku. Dotyczy to również zwolnień przekraczających okres 6 tygodni, po którym pracownikowi nie przysługuje już prawo do wynagrodzenia chorobowego. Brak ciągłości zwolnienia lekarskiego może jednak spowodować utratę zasiłku chorobowego – czasem wystarczy tylko jeden dzień przerwy.

Czy pracodawca może zwolnić chorego pracownika?

Powszechne jest błędne wyobrażenie, iż w trakcie choroby obowiązuje nas ochrona przed wypowiedzeniem. Tymczasem okazuje się, że pracodawca może w każdej chwili wypowiedzieć umowę o pracę, o ile nie ma zastosowania ustawowy zakaz wypowiedzenia stosunku pracy, jak np. w przypadku członków rady zakładowej. W pewnych bardzo restrykcyjnie ograniczonych okolicznościach pracodawca może nawet wypowiedzieć umowę właśnie z powodu choroby! Do takiego obrotu sprawy może dojść np. w przypadku pracownika z chorobą alkoholową, którego rokowania na przyszłość są negatywne, a jednocześnie można się spodziewać co najmniej 6 tygodni nieobecności w ciągu roku. Oznacza to wysokie koszty wynagrodzenia chorobowego oraz odczuwalną stratę ekonomiczną dla przedsiębiorstwa.

Czy można pracować mimo zwolnienia chorobowego?

Zwolnienie chorobowe spełnia dwie funkcje w prawie pracy. Po pierwsze stwierdza ono, że w danym momencie pracownik nie jest zdolny do pracy. Po drugie – prognozuje, jak długo taki stan może się utrzymywać. Prognoza ta może być mniej lub bardziej trafna. Zwolnienie chorobowe nie jest zakazem wykonywania pracy, nic nie stoi na przeszkodzie, aby w przypadku wcześniejszego wyzdrowienia powrócić do pracy jeszcze przed upływem terminu zwolnienia lekarskiego. Zasadniczo jesteśmy nawet zobligowani do tego, aby stawić się w pracy w momencie, gdy będziemy już całkowicie zdrowi. Nawet jeśli lekarz jest zdania, że wykonywanie pracy szkodzi jeszcze naszemu zdrowiu, sami możemy zdecydować, czy pójdziemy wcześniej do pracy czy nie.

Czy pracodawca może odesłać chorego pracownika do domu?

Jeżeli pracownik chce wykonywać pracę mimo choroby, pracodawca nie jest zobowiązany do przyjęcia oferowanego świadczenia pracy. Pracodawcy mają bowiem obowiązek dbania o swój personel. Odnosi się to zarówno do chorego pracownika, jak i jego kolegów z miejsca pracy. W związku z tym pracodawca zasadniczo samodzielnie może zdecydować, czy pracownik, który otrzymał zwolnienie lekarskie, jest w stanie wykonywać pracę, czy też bezpieczniejsze będzie odesłanie go do domu. Należy przy tym pamiętać o ogromnej odpowiedzialności wobec osób trzecich, jeśli chory pracownik spowoduje ciężki błąd w trakcie wykonywania obowiązków służbowych.

Choroba w trakcie urlopu – co wtedy?

Pracownik, którego choroba zaskoczy w trakcie urlopu wypoczynkowego, ma prawo do wykorzystania go w późniejszym terminie. Jest to uregulowane w paragrafie 9. federalnej ustawy o urlopach. Konieczne jest jednak niezwłoczne powiadomienie pracodawcy – musi to nastąpić już w pierwszym dniu choroby. Poza tym niezdolność do pracy musi zostać orzeczona przez lekarza – również już pierwszego dnia choroby. W przypadku pobytu za granicą należy koniecznie zwrócić uwagę, by niezdolność do pracy została wyraźnie ujęta na wydanym przez lekarza dokumencie.