Kurzarbeit w Niemczech bardzo szybko odciąża firmy od kosztów personalnych, jeśli np. musi dojść do przejściowego wstrzymania produkcji lub zaprzestania wykonywania usług. W przypadku Kurzarbeit pracodawca po wcześniejszym uzgodnieniu tego z radą zakładową dokonuje zmniejszenia wymiaru czasu pracy. Może zredukować go nawet o 100% w przypadku tzw. Kurzarbeit „0”. W tym czasie zatrudnieni otrzymują rekompensatę wypłacaną przez Federalny Urząd Pracy (Bundesagentur für Arbeit) ze środków ubezpieczenia na wypadek bezrobocia (Arbeitslosenversicherung). Kurzarbeit jest więc swego rodzaju „częściowym bezrobociem”, którego zaletami są między innymi utrzymanie miejsca pracy oraz umożliwienie pracodawcy elastycznego działania. W przypadku pojawienia się w firmie nowych zleceń możliwe jest szybkie wznowienie pracy bez konieczności zmagania się ze zbędną biurokracją.
Jak wyglądają nowe regulacje na czas pandemii koronawirusa?
Zgodnie z dotychczasowym prawem przynajmniej 1/3 personelu musiała być dotknięta przestojem w pracy. Nowością jest, że wartość ta została obniżona do zaledwie 10% zatrudnionych w przedsiębiorstwie osób. Nie jest jeszcze jasne, czy jako minimalny wymóg zostanie dopuszczona także wartość 10% obrotu. Według nowych regulacji wysokość świadczenia z tytułu skróconego czasu pracy (Kurzarbeitergeld) uzależniona jest od stopnia zmniejszenia wymiaru czasu pracy oraz długości okresu, na jaki wprowadzono Kurzarbeit. W pierwszych trzech miesiącach wynosi ona odpowiednio 60% utraconego miesięcznego wynagrodzenia netto w przypadku bezdzietnych pracowników oraz 67% dla osób mających dzieci. Zakładając, że nastąpiła utrata co najmniej 50% miesięcznego wynagrodzenia netto, świadczenie Kurzarbeitergeld od 4. miesiąca pobierania wynosi 70/77% (bezdzietni/posiadający dzieci), a od 7. miesiąca 80/87%. Ta regulacja została wprowadzona na czas określony i obowiązuje od 1 marca do 31 grudnia 2020, w związku z czym pierwsza możliwość otrzymania wyższego świadczenia pojawiła się 1 czerwca 2020, jeśli było ono pobierane od 1 marca 2020.
Wykorzystane wszelkie możliwości
Zwykle pracodawca musi uczynić wszystko, aby uniknąć przejścia na Kurzarbeit. Niezbędne jest więc, aby najpierw zostały wykorzystane wszelkie możliwości w zakresie kont czasu pracy. Nowością jest brak konieczności „wyzerowania” ujemnego salda godzin przed skorzystaniem z Kurzarbeitergeld. Od świadczenia z tytułu skróconego czasu pracy pracodawca odprowadza jedynie składki na ubezpieczenie społeczne. W trakcie korzystania z Kurzarbeitergeld nie opłaca się składek na ubezpieczenie na wypadek bezrobocia. Zaktualizowane rozporządzenie zakłada również pełną refundację odprowadzanych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie społeczne. Kolejna nowość to także Kurzarbeitergeld dla pracowników tymczasowych, co było niemożliwe od 2012 roku. Pracodawcą jest wówczas firma udostępniająca personel, czyli najczęściej agencja pracy tymczasowej. To ona musi złożyć odpowiednie wnioski o przyznanie świadczenia. Również tu obowiązuje zasada, zgodnie z którą świadczenie z tytułu skróconego czasu pracy wypłacane jest dopiero po wykorzystaniu dodatnich godzin, zapisanych na koncie czasu pracy.
Które przedsiębiorstwa mogą wnioskować o Kurzarbeit?
O Kurzarbeit mogą ubiegać się wszystkie podmioty działalności gospodarczej, również te funkcjonujące w sferze kulturalnej czy społecznej. Na Kurzarbeit nie ma wpływu wielkość firmy – wystarczy, że zatrudnia ona przynajmniej jedną osobę w charakterze pracownika najemnego. Takim rozwiązaniem z reguły nie są objęte przedsiębiorstwa zaliczające się do tzw. służb publicznych (Öffentlicher Dienst). Jeśli jednak istnieje nieuchronna przyczyna wprowadzenia Kurzarbeit (np. zarządzony przez władze lockdown), również pracownicy tego sektora mogą liczyć na świadczenie Kurzarbeitergeld. Wymieniona wyżej nieuchronna przyczyna musi mieć jednak bezpośredni związek z działaniem danego podmiotu. Ostatecznie to urząd pracy decyduje, czy wskazane przyczyny można uznać za wystarczające.
Jak długo można pobierać Kurzarbeitergeld?
Zasadniczo świadczenie to można pobierać do 12 miesięcy. Istnieją jednak firmy, które już w ubiegłym roku przeszły na pracę w zmniejszonym wymiarze godzin i w związku z tym najprawdopodobniej przekroczą okres 12 miesięcy. Aby uniknąć związanych z tym kryzysowych sytuacji, podjęto decyzję o przedłużeniu okresu pobierania Kurzarbeitergeld do maksymalnie 21 miesięcy, najpóźniej do końca grudnia 2020. Dotyczy to jednak wyłącznie pracowników, którzy prawo do tego świadczenia nabyli najpóźniej 31 grudnia 2019.
Kto może otrzymać Kurzarbeitergeld?
Świadczenie to może być wypłacane wszystkim zatrudnionym podlegającym obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Nie przysługuje ono pracownikom, którzy bezpośrednio przed wprowadzeniem Kurzarbeit przebywali na urlopie lub otrzymywali zasiłek chorobowy. Kurzarbeitergeld otrzymać mogą również zagraniczni pracownicy, niezależnie od statusu pobytu czy obywatelstwa. Niektórzy z nich objęci są jednak specjalnymi regulacjami oraz wyjątkami, na które należy zwrócić uwagę. Kurzarbeitergeld nie przysługuje zatrudnionym w ramach Minijob, gdyż są oni zwolnieni z obowiązku ubezpieczeń społecznych. Świadczeniem tym zwykle nie są także objęci uczniowie zawodu, ponieważ ich kształcenie z reguły powinno być kontynuowane nawet przy częściowo ograniczonej produkcji.
