Tytułem wstępu: Z zatrudnieniem w strefie wynagrodzeń dozwolonych mamy do czynienia wówczas, gdy regularne miesięczne wynagrodzenie mieści się w przedziale 450,01–850 euro. Tym samym strefa wynagrodzeń dozwolonych łączy się bezpośrednio z granicą wynagrodzeń za pracę w wysokości 450 euro dla pracy w niepełnym wymiarze godzin. Poprzez wprowadzenie strefy wynagrodzeń dozwolonych podjęcie pracy podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia przez pracownika ma się stać atrakcyjniejsze – zredukowany zostanie bowiem udział pracownika w całościowej składce na ubezpieczenie społeczne.
Sposób obliczenia składki
Jednak z tego powodu, że udział pracownika rośnie nieproporcjonalnie wraz z rosnącym wynagrodzeniem za pracę, wprowadzono specjalny sposób obliczenia składki – im niższe wynagrodzenie, tym wyższe oszczędności wynikają po stronie pracownika. Przy miesięcznym wynagrodzeniu w wysokości 500 euro udział pracownika jest o 38 euro niższy w porównaniu z normalnym sposobem obliczania. Wprowadzone 1 stycznia 2015 dodatkowe składki na ubezpieczenie zdrowotne uwarunkowane wysokością wynagrodzenia odbijają się bezpośrednio na obliczeniach. Główne organizacje prowadzące ubezpieczenia społeczne uznały to za dobrą okazję, by 9 grudnia 2014 opublikować ogólne pismo dotyczące „postępowania w sprawach ubezpieczeń i składek dla stosunku zatrudnienia w strefie wynagrodzeń dozwolonych”. Przepisy weszły w życie 1 stycznia 2015 roku, ale do 31 grudnia 2014 funkcjonowało ogólne pismo z 19 grudnia 2012 roku.
Czynnik F i wzór strefy wynagrodzeń dozwolonych
Obliczenie udziału pracownika polega na wyliczeniu z faktycznego wynagrodzenia końcowego (WK) pomniejszonego wpływu objętego obowiązkiem płacenia składek. Do tego niezbędny jest wzór strefy wynagrodzeń dozwolonych i czynnik F. Czynnik F uzyskujemy poprzez podzielenie kwoty 30 przez sumę wszystkich składek na ubezpieczenie społeczne:
|
Suma wszystkich składek na ubezpieczenie społeczne od 1 stycznia 2015 |
|
|
Ubezpieczenie zdrowotne (składki ogólne) |
14,6% |
|
Ubezpieczenie zdrowotne (średnia wartość składki dodatkowej) |
0,9% |
|
Ubezpieczenie pielęgnacyjne |
2,35% |
|
Ubezpieczenie emerytalne |
18,7% |
|
Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia |
3,0% |
|
Razem |
39,55% |
Czynnik F w roku 2015 wynosi 0, 7585 (30/39,55).
Pełny wzór strefy wynagrodzeń dozwolonych znajdziemy we wspomnianym wyżej piśmie. Można jednak znaleźć łatwiejszy sposób obliczeń. Poprzez uwzględnienie czynnika F uzyskujemy następujący skrócony wzór:
Dochód objęty obowiązkiem płacenia składek = 1,2716875 × WK – 230,934375
(WK = miesięczne wynagrodzenie końcowe za pracę)
Wyliczanie składki
Wyliczenie składki odbywa się w kilku krokach:
- Wyliczenie składki całkowitej z dochodu objętego obowiązkiem płacenia składek.
- Wyliczenie udziału pracodawcy z faktycznego wynagrodzenia końcowego.
- Udział pracownika to różnica punktu 1 i 2.
- Dodatkowa składka na ubezpieczenie zdrowotne, którą odprowadza tylko pracownik oraz dodatek do składki na ubezpieczenie pielęgnacyjne w przypadku bezdzietności są wyliczane osobno.
|
|
|---|
|
Przykład Miesięczne wynagrodzenie końcowe wynosi 500 euro. Z tego wyliczamy dochód objęty obowiązkiem płacenia składek w wysokości 404,91 euro. (1,2716875 × 500 euro = 230,934375). |
|
Ze względu na uproszczenie przedstawione zostanie wyliczenie tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne. |
|
1. krok Obliczenie składki całkowitej 404,91 euro ×7,3% (14,6:2) = 29,56 euro ×2 = 59,12 euro |
|
2. krok Obliczenie udziału pracodawcy 500,00 euro ×7,3% (14,6:2) = 36,50 euro |
|
3. krok Obliczenie udziału pracownika 59,12 euro – 36,50 euro = 22,62 euro |
|
4. krok Dodatkowa składka kasy chorych uzależniona od wysokości dochodu wynosi 0,9%. 404,91 euro ×0,9 % = 3,64 euro |
|
Udział pracodawcy w ubezpieczeniu zdrowotnym wynosi 36,50 euro, a udział pracownika wynosi 26,26 euro. |
|
Przy wyliczaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne bez uwzględnienia regulacji strefy wynagrodzeń dozwolonych udział pracownika wynosiłby 41 euro. Z tego wynika, że pracownik oszczędza 14,74 euro na ubezpieczeniu zdrowotnym. |
Specjalne zgłoszenie w przypadku osób zatrudnionych na kilku stanowiskach w strefie wynagrodzeń dozwolonych zostaje zniesione.
Od 1 stycznia 2012 każdy pracownik, który był zatrudniony na kilku stanowiskach objętych obowiązkiem płacenia składek, musiał poświadczać swoje miesięczne dochody końcowe w kasie chorych (tzw. GKV Monatsmeldungen). Kiedy łączne miesięczne dochody mieściły się w strefie wynagrodzeń dozwolonych, kasa chorych informowała o tym pracodawców. W ten sposób pracodawcy mogli przeprowadzić specjalne obliczenia składek. Od 1 stycznia opisane wyżej postępowanie zostało zniesione. Pracodawca musi teraz samodzielnie zgłaszać, czy osoba zatrudniona na kilku stanowiskach mieści się w strefie wynagrodzeń dozwolonych. Pracownik jest zobowiązany do przedłożenia pracodawcy danych i dokumentów niezbędnych do obliczenia składek oraz dostarczenia zgłoszenia kasie chorych (§280 ustęp 1, Kodeks społeczny SGB IV).
Praca w niepełnym wymiarze godzin i kalkulator strefy wynagrodzeń dozwolonych
W praktyce zakładowej obliczaniem składek w strefie wynagrodzeń dozwolonych zajmuje się program obliczający wynagrodzenie końcowe.
