Prace te były w Niemczech po prostu o wiele lepiej opłacane. Dodatkowo nie można było liczyć na pracę w swoim zawodzie. Związane to było z problemami z uznawaniem dokumentów i świadectw potwierdzających zdobyte w Polsce kwalifikacje. W tej chwili rynek niemiecki z otwartymi rękoma czeka na specjalistów z zagranicy, więc i uznanie dokumentów stało się łatwiejsze.

Ustawa o uznaniu kwalifikacji zawodowych

Jak przewidują prognozy, dla Republiki Federalnej Niemiec brak fachowców będzie głównym hamulcem rozwoju gospodarczego. Na rynku światowym trwa walka o najlepszych profesjonalistów. Aby gospodarka Niemiec mogła pozostać konkurencyjna, a jej wysoka pozycja zachowana, z początkiem kwietnia 2012 roku weszła w życie ustawa o uznaniu kwalifikacji zawodowych zdobytych za granicą. Ustawa gwarantuje wszystkim zainteresowanym, niezależnie od kraju pochodzenia, wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych. Procedura uznawania dyplomów zagranicznych w Niemczech została uproszczona i ograniczona do trzech miesięcy. Możliwe jest także częściowe uznanie kwalifikacji czy dyplomu dające możliwość dalszego kształcenia.

Ustawa jednak nie reguluje uznawania:

• kwalifikacji zdobytych w toku nauki szkolnej;
• kwalifikacji nabytych po ukończeniu szkoły wyższej, której ukończenie nie prowadzi do zdobycia zawodu regulowanego;
• zawodów regulowanych wprowadzanych przepisami prawa krajów związkowych.

Możemy zatem powiedzieć, że przepisy powyższej ustawy stosuje się w momencie, kiedy inne ustawy nie zawierają regulacji uznawania konkretnych zawodów. Indywidualne regulacje zawarte są np. w ustawie o zawodzie lekarza czy pielęgniarza. Te regulacje mają pierwszeństwo w stosowaniu. Jednak opisywana ustawa będzie miała zastosowanie do zawodów nabywanych w trakcie dualnego kształcenia zawodowego.

Koszty, opłaty i czas

Wiele osób z uwagi na lęk przed biurokratycznymi procedurami oraz wysokimi kosztami nigdy nie zainteresowało się możliwością zrównania swoich polskich kwalifikacji z niemieckimi. Przyjrzyjmy się zatem, jakich opłat możemy się spodziewać i ile to może trwać w praktyce. Dyplom dyplomowi nierówny, stąd ciężko powiedzieć, jaka będzie dokładna opłata za uznanie naszego wykształcenia. Koszty uznania świadectw dyplomów oraz dokumentów wynoszą średnio od 20 € do 200 €. Procedura uznania świadectwa mistrzowskiego przez izby rzemieślnicze to wydatek 400 € do 500 €. Koszty wzrastają w momencie, gdy w celu wydania uprawnień do wykonywania zawodu konieczny jest egzamin. Za taki egzamin kwalifikacyjny możemy zapłacić średnio nawet 1500 €. Większość tych opłat można jednak odpisać od podatku, a często osoby żyjące na zasiłku są zwolnione z ponoszenia tych kosztów. Zgodnie z powyższymi informacjami czas uznania naszych kwalifikacji powinien trwać do trzech miesięcy, jeżeli są one objęte powyższą ustawą. Jednak w momencie zaistnienia konieczności sprawdzenia umiejętności i wiedzy danej osoby, zanim uznane będą jego kwalifikacje, procedura może się wydłużyć nawet do 3 lat.

Gdzie szukać pomocy

Wiemy już mniej więcej, na jaką kwotę możemy się nastawić i mamy świadomość czasu, na jaki musimy się nastawić. Jak jednak postępować w naszej sytuacji? Gdzie szukać pomocy w konkretnej sprawie? Otóż możemy zwrócić się o pomoc ekspertów już w kraju, gdzie mieszkamy, a jeżeli zajdzie potrzeba, pomocy możemy szukać:

• za kwalifikacje z sektora ekonomicznego i przemysłowo/technicznego odpowiedzialne są izby przemysłowe i handlowe;
• za zawody sektora edukacyjnego odpowiada ministerstwo edukacji lub władze oświatowe;
• za kwalifikacje w rzemiośle i handlu odpowiedzialna jest izba rzemieślnicza;
• za zawody sektora medycznego odpowiedzialne są instytucje nadzorujące zrzeszenia medyczne i ministerstwo zdrowia;
• za kwalifikacje zawodowe związane z rolnictwem odpowiada ministerstwo rolnictwa lub izba rolnictwa;
• za tytuły w szkolnictwie wyższym odpowiedzialne są władze uczelni lub ministerstwo edukacji.

Pomocny portal

Z kolei na stronie www.anerkennung-in-deutschland.de mamy do dyspozycji portal internetowy, którego zadaniem jest informacja o aktualnych ramach prawnych i procedurach uznawania kwalifikacji zawodowych. Każda osoba chcąca sprawdzić, czy posiadane przez nią kwalifikacje są równe odpowiednim kwalifikacjom niemieckim, może się na wymienionej stronie dowiedzieć, gdzie w tej sprawie może się zwrócić oraz jakich dokumentów będzie potrzebowała, by rozpocząć postępowanie. Znajdziemy tam również podstawy prawne oraz procedury postępowania w kwestii uznania kwalifikacji zawodowych. W całych Niemczech w ramach programu „Integration durch Qualifizierung” (Integracja przez kwalifikacje) osoby ubiegające się o uznanie kwalifikacji mogą skorzystać z osobistego doradztwa. Dzięki wizycie w jednym z oddziałów regionalnych programu możemy się dowiedzieć, jaka właściwa instytucja będzie odpowiedzialna za naszą sprawę, a także jakie procedury odnośnie do uznawania kwalifikacji będą nas czekały. We wszystkich krajach członkowskich UE ośrodkiem informacji o systemie uznawania kwalifikacji zawodowych jest ośrodek NARIC (National Academic Recognition Information Center).