Skręcenie sobie nogi przy wysiadaniu z autobusu czy kolizja drogowa na światłach to tylko przykłady wypadków, jakie mogą przydarzyć się w drodze do pracy. Z tego powodu wszyscy pracownicy w Niemczech w czasie drogi do i z pracy objęci są ustawowym ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków.

Wybór środka transportu

Pracownik może swobodnie decydować, jakim środkiem transportu dotrze do pracy. Oprócz drogi na pieszo w grę wchodzą między innymi następujące opcje: własny samochód, służbowy samochód lub bus, motor lub skuter, rower, rower elektryczny lub rower cargo, hulajnoga elektryczna, transport publiczny, wspólny dojazd jednym autem z innymi osobami. Droga do pracy definiowana jest jako „droga powiązana z objętą ubezpieczeniem pracą zawodową”, zarówno w tę, jak i z powrotem. Wychodzi się przy tym z założenia, iż punktem startowym oraz końcowym jest dla większości pracowników ich własny dom.

Bezpośrednia droga do pracy

Gdy tylko mówi się o drodze do pracy, zaraz pojawia się też słowo klucz, jakim jest „bezpośrednia” lub „prosta”. Nie zawsze oznacza to jednak wybór najkrótszej możliwej trasy. Często ochroną ubezpieczeniową może być też objęta dłuższa droga, jeśli można ją pokonać w krótszym czasie, jest ona dogodniejsza pod względem komunikacyjnym, jest bezpieczniejsza lub posiada lepszą infrastrukturę, jej wybór wiąże się z poniesieniem niższych kosztów.

Kiedy zostaje przerwana ochrona ubezpieczeniowa?

Nie da się tutaj dokonać jednoznacznego rozgraniczenia. Specjaliści podkreślają, że każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie. Ochrona ubezpieczeniowa ulega przerwaniu w chwili, gdy pracownik zbacza z drogi z przyczyn prywatnych. Osoba, która w drodze do domu wstąpi np. na szybkie zakupy lub zatrzyma się, żeby coś zjeść, nie podlega w tym czasie ochronie ubezpieczeniowej. Ochrona ta „powraca” dopiero wówczas, gdy pracownik znów znajdzie się na swojej bezpośredniej drodze do domu.

Kiedy mamy do czynienia z przerwaniem drogi do pracy?

Zgodnie z orzecznictwem Federalnego Sądu ds. Socjalnych (niem. Bundessozialgericht – BSG) objęta ubezpieczeniem droga do pracy zostaje przerwana, „gdy tylko zamiar zboczenia z drogi da się zauważyć z zewnątrz”. Jeśli przykładowo jedziemy autem i włączymy kierunkowskaz przed skrętem na parking supermarketu, to właśnie moment naciśnięcia kierunkowskazu uznawany jest za punkt, w którym następuje przerwanie drogi do/z pracy i jednoczesne wygaśnięcie ochrony ubezpieczeniowej.

Limit dwóch godzin

Po przerwaniu przez pracownika jego bezpośredniej drogi do/z pracy ochrona ubezpieczeniowa może ulec przywróceniu, może też jednak wygasnąć całkowicie. Wszystko zależy od czasu trwania takiej przerwy. Ustalony limit to dwie godziny.

Przerwa trwająca poniżej 2 godzin

Jeśli dana osoba zboczy ze swojej drogi z pracy w celu zrobienia prywatnych zakupów, a przerwa ta potrwa krócej niż 2 godziny, będzie to czas, w którym nie będzie obowiązywać ochrona ubezpieczeniowa. Zostanie ona przywrócona, gdy tylko pracownik znów znajdzie się na swojej normalnej drodze do domu.

Przerwa trwająca powyżej 2 godzin

W przypadku osoby, która w drodze do domu pójdzie np. na siłownię i spędzi tam więcej niż dwie godziny, to właśnie siłownia będzie końcowym punktem drogi z pracy. Droga po wyjściu z niej nie będzie już miała żadnego związku z objętą ubezpieczeniem pracą zawodową i wobec tego nie będzie też podlegać ochronie ubezpieczeniowej.

Droga zaczyna się lub kończy w innym miejscu niż w domu

Zwykle wychodzi się z założenia, iż punktem początkowym i końcowym drogi do/z pracy jest własny dom. Oczywiście pracownik może też nocować u swojego partnera czy przyjaciół, z czym związany jest wybór całkowicie innej trasy. Jeśli chodzi o ochronę ubezpieczeniową w tego rodzaju sytuacjach, miejsca trzecie otrzymują taki sam status jak własny dom, o ile pracownik zatrzymał się w nich na dłuższą chwilę (co najmniej 2 godziny). Wówczas pracownik jest objęty ochroną ubezpieczeniową na drodze z miejsca trzeciego do/z pracy.

Jeśli kolejnego dnia pracownik wyruszy do pracy również z tego samego miejsca trzeciego, znów będzie objęty ochroną ubezpieczeniową w drodze do/z miejsca pracy. Uznanie drogi z miejsca trzeciego za równorzędną drodze z własnego domu jest jednak możliwe wówczas, gdy taka trasa pozostaje w rozsądnym związku z normalną drogą do pracy. Powyższa zasada nie miałaby zastosowania przykładowo wówczas, gdy bezpośrednio z miejsca pracy dana osoba wybierałaby się na urlop do miejscowości oddalonej o setki kilometrów.

To również podlega ochronie ubezpieczeniowej

Ubezpieczeniem objęte jest również zboczenie z bezpośredniej drogi w celu dotarcia do punktu zbiórki osób, które wspólnie dojeżdżają jednym samochodem. To samo odnosi się do kombinacji wielu środków transportu i konieczności chwilowego udania się w odwrotnym kierunku w celu dotarcia np. do dworca kolejowego. Ubezpieczeniu podlegają także rodzice, którzy zbaczają z bezpośredniej drogi do pracy w celu odwiezienia dzieci do szkoły, przedszkola czy opiekunki. To samo dotyczy odebrania dzieci z tychże miejsc w drodze powrotnej do domu. Oczywiście ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków obowiązuje też wszystkich pracowników podczas służbowych przejazdów w czasie pracy. Jeśli więc rzemieślnik z rana wybiera się z domu swym transporterem bezpośrednio na plac budowy lub do klienta, jest on objęty ustawowym ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków również wtedy, gdy po drodze wstąpi np. do marketu budowlanego, by zrobić niezbędne firmowe zakupy.

Kiedy rozpoczyna się ochrona ubezpieczeniowa?

Pracownik jest objęty ochroną ubezpieczeniową w drodze do pracy dopiero w chwili opuszczenia swojego domu. Jeśli dojdzie do wypadku w drodze do pracy, obowiązują takie same procedury jak przy wypadku w czasie pracy. Pracownik, który uległ wypadkowi, musi udać się do chirurga urazowo-ortopedycznego (niem. Durchgangsarzt) oraz niezwłocznie powiadomić o zajściu swojego pracodawcę.