Ubezpieczenie pielęgnacyjne w Republice Federalnej Niemiec jest od 20 lat czwartym filarem ubezpieczenia społecznego. Dyskusje na temat jego kompleksowej modernizacji były już wielokrotnie prowadzone, a teraz reforma ma zostać zrealizowana wraz z drugim stopniem ustawy dotyczącej wzmocnienia opieki długoterminowej. Już z początkiem 2015 roku wraz z pierwszą ustawą odnoszącą się do wzmocnienia opieki długoterminowej wsparcie dla osób wymagających długotrwałej opieki oraz ich rodzin zostało rozszerzone, dotyczy to zwłaszcza osób cierpiących na demencję. Teraz druga ustawa wprowadza kolejne udogodnienia.

Nowe pojęcie zapotrzebowania na pomoc długoterminową

W centrum drugiego stopnia reformy znajduje się nowe zdefiniowanie pojęcia konieczności korzystania z opieki długoterminowej. Pięć jednolitych stopni opieki zastąpi funkcjonujący dotąd trzystopniowy system i dodatkowe stwierdzenie o znacznie ograniczonej samodzielności w życiu codziennym, głównie w związku z demencją. Ograniczenia fizyczne, intelektualne i psychiczne będą w przyszłości rejestrowane i brane pod uwagę przy ocenie stopnia zapotrzebowania na opiekę długoterminową. Podczas tej oceny stopień samodzielności zostanie zbadany i oceniony w sześciu obszarach, a następnie sprowadzony do ogólnej oceny, która będzie oznaczać przyporządkowanie do konkretnego stopnia opieki. Oceniane będą: mobilność, zdolności poznawcze i komunikatywne, sposób postępowania oraz kondycja psychiczna, samodzielność, pokonywanie trudności i radzenie sobie z wymaganiami oraz obciążeniami dotyczącymi choroby i terapii, organizacja życia codziennego, jak również kontaktów społecznych.

Automatyczne przekierowanie

Kto już korzysta z usług ubezpieczenia pielęgnacyjnego, zostanie automatycznie przekierowany do nowego systemu. Przy czym pacjenci wyłącznie z ograniczeniami fizycznymi zostaną automatycznie zakwalifikowani stopień wyżej. Natomiast pacjenci, którzy mają problemy w samodzielnym funkcjonowaniu na co dzień, trafią automatycznie dwie grupy wyżej. Przykład: jeśli pacjent ma teraz trzeci stopień, a zostanie u niego stwierdzona ograniczona samodzielność w funkcjonowaniu na co dzień, automatycznie otrzyma stopień piąty.

Zabezpieczenie dla opiekunów w postaci ubezpieczenia emerytalnego oraz ubezpieczenie na wypadek bezrobocia

Opiekunom, na przykład krewnym, już teraz odprowadzane są składki emerytalne, jeśli nakład czasu, jaki zajmują czynności pielęgnacyjno-opiekuńcze w warunkach domowych wynosi minimum 14 godzin. W przyszłości składki emerytalne będą płacone z ubezpieczenia pielęgnacyjnego każdemu, kto przez minimum 10 godzin tygodniowo (rozłożonych na co najmniej dwa dni) w warunkach domowych opiekuje się pacjentem ze stopniem 2–5. Przy czym składki emerytalne będą wyższe, im wyższy stopień zapotrzebowania na opiekę długoterminową. Na podstawie nowych obliczeń, za opiekę nad członkiem rodziny z wyjątkowo dużą koniecznością wsparcia w stopniu 5, wysokość odprowadzanej składki wzrośnie nawet o 25 procent! Nowością jest również ochrona ubezpieczeniowa dotycząca ubezpieczenia na wypadek bezrobocia. Osobom, które zrezygnują z pracy zawodowej, aby zająć się wymagającym opieki członkiem rodziny, odprowadzane będą składki ubezpieczenia na wypadek bezrobocia przez cały okres działalności opiekuńczej. Co za tym idzie, opiekunowie będą mieli prawo do pobierania zasiłku dla bezrobotnych, jeśli po zakończeniu opieki nie uda im się od razu powrócić do pracy. To samo dotyczy osób, które na czas opieki nad członkiem rodziny przerwą pobieranie świadczeń z ubezpieczenia na wypadek bezrobocia.

Dopasowanie wysokości składki

Aby sfinansować wprowadzenie nowej klasyfikacji dotyczącej zapotrzebowania na pomoc długoterminową i związanych z tym modyfikacji, od 1 stycznia 2017 składka na ubezpieczenie pielęgnacyjne wzrośnie o 0,2 punktu procentowego – do 2,55 procent, a dla osób nie mających dzieci do 2,8 procent.

Wejście ustawy w życie – 1.01.2016 r.

Nowa ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2016, z kolei nowy sposób kwalifikacji do odpowiedniego stopnia, jak również modyfikacja usług i wzrost odprowadzanych składek ubezpieczenia pielęgnacyjnego będą funkcjonować od 1 stycznia 2017 roku.