Umowa o pracę wypowiedziana, pracownik zwolniony ze swoich obowiązków, a jego dotychczasowe miejsce pracy wyporządzone – czasem właśnie tak szybko i z zaskoczenia przebiega zwolnienie z pracy i, co gorsze, w takiej formie praktykowane jest w wielu przedsiębiorstwach. Dla wielu pracowników to bardzo traumatyczne przeżycie.
Prawo do pełnego wynagrodzenia
Bardzo często pracownicy, którzy mieli dostęp do danych zakładowych zostają natychmiast po wypowiedzeniu umowy o pracę zwolnieni z pełnienia swoich obowiązków (Freistellung). Nie ma możliwości, by z tym walczyć, ponieważ nie istnieje prawo mówiące o tym, że pracownik powinien pracować do końca okresu wypowiedzenia.
Zwalniając pracownika z jego obowiązków, pracodawca dobrowolnie rezygnuje z wykonywanej przez niego pracy. Stosunek pracy (Arbeitsverhältnis) trwa jednak nadal – aż do końca okresu wypowiedzenia (Kündigungsfrist). Do tego czasu pracownik ma prawo do pełnego wynagrodzenia, jak również wszystkich należących mu się dodatków (wypłacenie tzw. „trzynastki”, używanie samochodu służbowego itd.) Dlatego nie wolno mylić zwolnienia z pełnionych obowiązków (Freistellung) z bezwarunkowym zwolnieniem (fristlose Entlassung), które automatycznie kończy stosunek pracy.
W przypadku każdego zwolnienia z pełnienia obowiązków należy spisać wszystkie postanowienia. Na co trzeba zwrócić uwagę?
– Ważną kwestią jest czas trwania zwolnienia z obowiązków oraz prawo do otrzymywania wynagrodzenia.
– Czy chodzi o całkowite zwolnienie z obowiązków czy zwolniony pracownik ma jeszcze wykonywać pewną ich część? Jeżeli pracownik ma jeszcze jakieś obowiązki, należy je jasno sprecyzować.
– Czy pozostał do wybrania jakiś urlop? Reguły prezentują się następująco: Należy wybrać swój zaległy urlop podczas trwania okresu wypowiedzenia, jeżeli jest on dłuższy niż zaległy urlop. Jeżeli jednak pracownik zwolniony z wykonywania swoich obowiązków musi zająć się poszukiwaniem nowego miejsca pracy, z wiadomych względów nie musi wybrać całego zaległego urlopu, który powinien być wypłacony z końcem trwania stosunku pracy.
– Kwestia nadgodzin – ich zamiana na dni wolne jest opcjonalna i wymaga zgody obu stron. Podczas wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca nie ma prawy wymuszać na swoim byłym pracowniku takiego rozwiązania. Jeżeli nie podjęto regulacji w tym względzie, pracownik może żądać wypłacenia przepracowanych nadgodzin (za które należy się 25 procent wynagrodzenia więcej).
Podjęcie pracy podczas trwania okresu wypowiedzenia
(Jobantritt während Kündigungsfrist)
Pracownicy zwolnieni z pełnienia swoich obowiązków mają prawo do podjęcia nowej pracy podczas trwania okresu wypowiedzenia, o ile nie zatrudnili się w konkurencyjnej firmie. Pracownik nie ma jednak prawa na otrzymywania podwójnego wynagrodzenia.
Zwolnienie z pracy – ważne różnice
Terminy: Podczas zwolnienia pracownika z pełnionych obowiązków (Freistellung) chodzi o typowe zwolnienie pracownika z zachowaniem ustalonego okresu wypowiedzenia (Kündigung unter Einhaltung der vertraglichen Kündigungsfrist). Bezterminowe zwolnienie z pracy (fristlose Entlassung) oznacza natychmiastowe zakończenie stosunku pracy, co jest równoznaczne z brakiem prawa do otrzymywania wynagrodzenia.
Uzasadnienie: W przeciwieństwie do zwolnienia, bezterminowe zwolnienie z pracy wymaga przedłożenia ważnego powodu. Przez to pojęcie rozumiana jest „każda okoliczność, której nastąpienie uniemożliwia dalsze trwanie stosunku pracy opierające się na wierności i dobrej wierze”. W kwestiach spornych pracodawca zobowiązany jest do udokumentowania ważnego powodu zwolnienia. Bezterminowe zwolnienie tłumaczą oszustwo, kradzież, napad, konkurencja, łapówkarstwo, ponawiająca się odmowa wykonywania pracy itd. W przypadku niewielkich wykroczeń pracownik musi zostać uprzedzony przed zwolnieniem.
Odwołanie: Od bezterminowego zwolnienie należy odwoływać się pisemnie. Niesłusznie zwolniony pracownik ma prawo do pobierania wynagrodzenia przez czas trwania okresu wypowiedzenia. Poza tym może żądać odszkodowania w maksymalnej wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu za sześć miesięcy pracy.
