Ustawa o unikaniu podwójnego opodatkowania.

O tym, że nasze dochody z jednego kraju nie mogą być po raz druki opodatkowane, mówi zawarta między Polską a Niemcami (a także od stycznia 2009 r. pomiędzy Polską a Austrią) umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodów i majątku. Niniejsza ustawa działa w oparciu o metodę progresywnego zaliczenia. Mówiąc obrazowo, oznacza to tyle, że osoby, które pracują w Austrii lub Niemczech, a których miejsce zamieszkania dla celów podatkowych (centrum interesów życiowych) znajduje się w Polsce, tutaj płacą podatek wyłącznie od dochodów osiągniętych na terytorium Polski. Wysokość dochodu osiągniętego w Niemczech/Austrii bierze się pod uwagę jedynie przy ustalaniu stawki podatku, jaką opodatkowane są dochody osiągnięte w kraju. Jeśli jednak podatnik nie miał żadnych dochodów w Polsce, wówczas jego podatek dochodowy w Polsce jest równy zero.

Należy jednak pamiętać, że nie zawsze jest prosto określić, w którym kraju podatek powinien być zapłacony. Jeżeli np. pracownik pracował w polskiej firmie, był ubezpieczony w Polsce, a swoją pracę wykonywał na terytorium RFN, ciężko jest określić, w którym kraju powinien on odprowadzić podatek. Spory z tytułu podwójnego opodatkowania rozstrzyga Główny Urząd Federalny ds. Podatków (Bundeszentralamt für Steuern). Ta instytucja nie zajmuje się natomiast zastosowaniem przepisów o unikaniu podwójnego opodatkowania ani ich interpretacją czy wykładnią. Jej rola to głównie międzynarodowa pomoc urzędowa w indywidualnych sprawach podatkowych związanych z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz międzynarodowa pomoc prawna w sprawach karnoskarbowych. 

Kto powinien dochody niemieckie rozliczyć w Polsce?

Obowiązek rozliczenia niemieckich dochodów w Polsce spoczywa na osobach, które w danym roku podatkowym posiadały tzw. polską rezydencję podatkową. Co to oznacza i kiedy mówimy, że ktoś jest rezydentem podatkowym danego kraju? Aby to jednoznacznie określić, ustalono dwa kryteria; spełnienie co najmniej jednego z nich skutkuje tym, iż podatnik uważany jest za rezydenta podatkowego danego kraju. Jeżeli ktoś jest polskim rezydentem podatkowym, zobowiązany jest do rozliczenia się w Polsce z dochodów niemieckich. Pierwsze kryterium to przebywanie na terenie danego kraju co najmniej 183 dni w danym roku podatkowym. Drugie kryterium to posiadanie w danym kraju tzw. ośrodka interesów życiowych. Na centrum interesów życiowych składa się centrum interesów osobistych (rodzina, przyjaciele itp.) oraz centrum interesów gospodarczych (praca, zarobkowanie, działalność gospodarcza). Spełnienie choćby jednego z tych kryteriów powoduje, że jesteśmy rezydentami danego kraju. Zatem będzie nam bardzo trudno udowodnić, że nie jesteśmy rezydentami polskimi i nie musimy tu składać zeznania podatkowego. Nie oznacza to jednak, że automatycznie przestajemy być rezydentami niemieckimi, tak samo jak nabycie rezydencji niemieckiej nie powoduje, że przestajemy nagle być rezydentami polskimi. Możemy mieć bowiem podwójną rezydencję podatkową. Opodatkowani możemy jednak być tylko w jednym kraju.

Jakie dochody niemieckie rozliczamy w Polsce?

Polski fiskus będzie zainteresowany naszymi dochodami z pracy, jak również dochodami z odsetek. Jeżeli chodzi o dochody z pracy, pomimo tego, że dochody owe są wyłączone z podatku w Polsce, to mają one wpływ na wysokość podatku od polskich dochodów. Opodatkowanie odsetek z rachunków i lokat bankowych jest konieczne i przeczytamy o tym we wspomnianej ustawie o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W którym urzędzie składamy zeznanie podatkowe?

Jeżeli jesteśmy polskimi rezydentami podatkowymi, powinniśmy rozliczyć się oczywiście w Polsce. Właściwym urzędem dla celów podatkowych – do którego powinniśmy dostarczyć zeznanie – jest urząd obowiązujący nas ze względu na nasze miejsce zamieszkania. Zazwyczaj zatem, jeżeli nie zmieniliśmy miejsca zamieszkania w Polsce, to będzie urząd, w którym rozliczaliśmy się do tej pory. Od tej reguły istnieje jednak pewien wyjątek. Mianowicie jeżeli podatnik zmienił rezydencję podatkową na niemiecką, to właściwym urzędem jest urząd dla nie-rezydentów.

Polskie dochody w Niemczech?

Spora grupa osób pracujących w Niemczech przez pewien okres osiąga również dochody w Polsce. Jak pisaliśmy wyżej, niemieckie dochody powinny być wykazane w polskim zeznaniu. Trzeba jednak pamiętać o tym, że rozliczając się z niemieckim Finanzamtem, należy także wykazać dochody osiągnięte w Polsce. Aby kwoty tu zarobione mogły zostać przedłożone urzędowi skarbowemu w Niemczech, należy zadbać o odpowiedni formularz podstemplowany przez polski urząd skarbowy (UE/EOG).