Pracownicy bardzo rzadko proszą o świadectwo dotychczasowych osiągnięć. Jest to jednak błąd. W końcu referencje to cenny dokument, który należy starannie przechowywać w domu. Świadomość ta nie dotarła jednak jeszcze wszędzie, także do rzemieślników.
Dlaczego świadectwa dotychczasowych osiągnięć są ważne?
Zwischenzeugnis to rodzaj oceny okresowej. Taka dobra ocena schlebia – często zranionej – duszy wykwalifikowanego pracownika. Dodatkowym atutem jest fakt, że pracownik może udokumentować swoje korzyści ekonomiczne, a także swój rozwój zawodowy i osobisty na przestrzeni dłuższego okresu czasu. Kluczową kwestią jest jednak to, że tego typu świadectwa są przydatne ze względów strategicznych i służą jako zabezpieczenie. Pracownicy, którzy otrzymali słabe referencje po zwolnieniu lub zmianie pracy, mogą zazwyczaj walczyć o lepszą pracę tylko wtedy, gdy przedstawią odpowiednie referencje, które zostały wystawione jeszcze w trakcie trwania zatrudnienia. Ogólnie zaleca się jednak, aby w ogóle nie przedstawiać referencji przy ubieganiu się o pracę, jeśli są one ze słabe.
Kiedy jest właściwy moment, aby poprosić o Zwischenzeugnis?
Podstawowym problemem, jeśli poprosi się o świadectwo dotychczasowych osiągnięć, jest fakt, iż wzbudza się tym podejrzenia swojego przełożonego. Zawsze istnieje podejrzenie, że pracownik chce szukać pracy gdzie indziej i wykorzystać dokument do tego celu. Nie ma również ogólnego prawa upoważniającego do otrzymania tego typu świadectwa. Musi istnieć wiarygodny powód, aby pracodawca wystawił ocenę dotychczasowych osiągnięć. Dobrymi powodami mogą być np.: zmiana przełożonego, przeniesienie do innego działu, staranie się o awans, rozszerzenie obszaru odpowiedzialności, dodatkowa odpowiedzialność personalna, długi okres zatrudnienia, przejęcie firmy, redukcja zatrudnienia, dalsze szkolenia (niektórzy szkoleniowcy wymagają tymczasowych referencji od uczestników) czy wyjazd za granicę. Jeśli pracownik korzysta z urlopu rodzicielskiego lub urlopu naukowego, niezwykle ważne może być dla niego uprzednie wystawienie świadectwa dotychczasowych osiągnięć. Wynika to z faktu, że takim tymczasowym fazom separacji często nieuchronnie towarzyszy alienacja, co często prowadzi do trwałej separacji. Dlatego lepiej jest wcześniej podjąć odpowiednie środki ostrożności.
Jak poprosić o świadectwo dotychczasowych osiągnięć?
Niektórzy prawnicy zalecają uzyskiwanie tymczasowych referencji raz w roku, jest to jednak co najmniej wątpliwe ze względów praktycznych. Prawdą jest, że wystawienie świadectwa wymaga pracy, kosztuje czas i nerwy oraz jest uciążliwe. Należy zatem starannie wybrać odpowiedni moment. Ale kiedy to jest? Dobry moment nie jest wtedy, kiedy na przykład w firmie jest duża presja zamówień. Koniec roku to lepszy czas, a spotkanie dotyczące rozwoju personelu można również wykorzystać do podjęcia tego tematu. Nigdy jednak nie należy prosić o podwyżkę wynagrodzenia w tym samym czasie. Aby uniknąć nieporozumień, pracownicy nie powinni również prosić o ocenę swoich dotychczasowych osiągnięć pod wpływem chwili. Prośbę taką należy sformułować na piśmie i pozostać przy tym bardzo uprzejmym, ale jednocześnie ustalić termin, w którym oczekuje się wystawienia świadectwa.
Jak powinny wyglądać świadectwa dotychczasowych osiągnięć?
Podobnie jak w przypadku zwykłych referencji, istnieje podstawowe rozróżnienie między zwykłymi i kwalifikowanymi świadectwami dotychczasowych osiągnięć. Kwalifikowane referencje są znacznie bardziej
kompleksowe i obejmują: główne dane firmy, stanowisko i opis stanowiska pracownika, ocenę obejmującą zachowania społeczne, formułę końcową oraz podpis przełożonego. Zdecydowanie można i powinno się poprosić o wykwalifikowaną referencję dotychczasowych osiągnięć. To duża zaleta: szansa na otrzymanie dobrej oceny jako obecny pracownik jest stosunkowo wysoka, ponieważ korzystne referencje są motywujące. Z drugiej strony zaś – po zakończeniu stosunku pracy urażona próżność lub chęć zemsty przełożonego mogą mieć katastrofalny wpływ na ocenę.
Siedem wskazówek dotyczących świadectwa dotychczasowych osiągnięć
- Zalety tymczasowych referencji
Dobra ocena kandydata, który nie został zwolniony, dobrze wpływa na jego przyszłe podania o pracę. Ale nawet ci, którzy nie myślą o szukaniu nowego zatrudnienia, mogą skorzystać z świadectwa dotychczasowych osiągnięć, ponieważ służy ono jako zabezpieczenie. Wynika to z faktu, że pracodawca nie może odbiegać od świadectwa dotychczasowych osiągnięć w ostatecznych referencjach bez uzasadnionego powodu.
- Sygnalizowanie lojalności wobec szefa
Kiedy pracownicy proszą o tymczasowe referencje, rozsądne jest założenie, że chcieliby ponownie ubiegać się o pracę. Pracownicy powinni zatem wyraźnie zaznaczyć, że jest to dla nich tylko ocena ich dotychczasowej pracy. W przeciwnym razie może pojawić się lekki niesmak.
- Właściwy moment
Najlepszą okazją do poproszenia o tymczasowe referencje jest zmiana stanowiska lub obowiązków. Dobrym momentem jest również proszenie przed lub po dłuższej nieobecności, np. urlopie rodzicielskim.
- Nie należy czekać zbyt długo
Po zmianie stanowiska pracownicy nie powinni zbyt długo zwlekać z prośbą o okresowe referencje. Gwarantuje to również, że szef pamięta o dobrych wynikach. Po upływie jakiegoś czasu może to wyglądać zupełnie inaczej.
- Zwracanie uwagi na komunikację wewnątrz firmy
Niektórzy szefowie mogą nie być zadowoleni z prośby o wystawienie świadectwa dotychczasowych osiągnięć. W takim przypadku wskazane może być skierowanie swojej prośby bezpośrednio do kierownika działu HR. Czasami wystarczy wiadomość e-mail. Jednak w firmach, w których wiele się rozmawia i dyskutuje ustnie, lepiej jest złożyć prośbę w ten sposób i powiedzieć, do czego potrzebuje się oceny.
- Należy zwrócić uwagę na treść i sformułowania
Ocena okresowa nie jest oceną ostateczną. To, co jest w niej sformułowane, ma wiążący wpływ na ostateczne referencje. Świadectwo powinno zatem obejmować działania oraz ocenę wyników i zachowania.
- Napisanie własnej oceny
Jeśli pracownik poszukuje pracy i nie ma tymczasowych referencji lub tylko takie, które nie są zbyt korzystne, może również napisać własną ocenę. Może w niej podsumować swoje najważniejsze zadania, specjalne projekty i sukcesy z własnej perspektywy. Wielu potencjalnych pracodawców akceptuje takie rozwiązanie, ponieważ wiedzą, że nie każdy posiada świadectwo dotychczasowych osiągnięć.
