Jakie prawa ma kobieta w ciąży?
Dzięki niezbędnym ustawom państwo zobowiązuje pracodawców do objęcia wyjątkowej odpowiedzialności. Ustawowy okres ochrony macierzyństwa ma chronić kobietę zatrudnioną oraz jej dziecko przed przepracowaniem, zagrożeniem zdrowia oraz problemami finansowymi w czasie trwania ciąży oraz po porodzie.
Prawo dotyczy kobiet pracujące w pełnym i niepełnym wymiarze godzin oraz uczennice.
Co dokładnie określa ustawa o ochronie macierzyństwa (Mutterschutz)?
Kobiety w ciąży oraz tuż po urodzeniu dziecka obejmują specjalna ochrona prawna:
– Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią mogą pracować maksymalnie 8,5 godzin dziennie (osoby niepełnoletnie – 8 godzin). Dłuższy czas pracy jest absolutnie zabroniony. W ciągu dwóch tygodni można przepracować maksymalnie 90 godzin (osoby niepełnoletnie – 80 godzin).
– Praca w nocy jest zabroniona – nawet w niepełnym wymiarze godzin. Za pracę w nocy uchodzi praca w godzinach od 20:00 do 6:00. Wyjątkiem jest branża gastronomiczna i hotelarska, gdzie można pracować do 22:00.
– Praca w niedziele i święta jest zabroniona. Istnieją jednak wyjątki w kilku branżach, np. w gastronomii lub przy opiece chorych.
– Matki karmiące piesią mają prawo do dwóch przerw po pół godziny lub jednej godzinnej. Jeżeli czas pracy przekracza osiem godzin, prawo ustala dwie przerwy po 45 minut.
– Przerwy wyznaczone na karmienie nie mogą skutkować pomniejszeniem zarobków. Dotyczy to również dodatków oraz premii.
Jak wygląda ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę?
Od momentu rozpoczęcia ciąży aż do czterech miesięcy po porodzie pracodawca nie ma prawa zwolnić Cię z pracy. Warunkiem jest jednak, że szef musi wiedzieć o ciąży w momencie zwalniania Cię lub najpóźniej dwa tygodnie po wypowiedzeniu umowy o pracę.
Kiedy muszę powiadomić szefa, że jestem w ciąży?
Nie masz obowiązku o poinformowaniu szefa, że jesteś w ciąży. Od Ciebie zależy, kiedy to zrobisz. Lepiej jednak poinformować nie tylko o ciąży, ale też o przewidywanym dniu porodu jak najprędzej.
Pamiętaj, że jeżeli pracodawca nie wie o Twoim stanie, nie jest w stanie zastosować się do ochrony macierzyństwa. Dla własnego dobra warto zatem poinformować szefa jak najprędzej.
Co oznacza zakaz pracy (Beschäftigungsverbot)?
Rozróżniamy pomiędzy całkowitym (generelles Beschäftigungsverbot ) a specjalnym (besonderes Beschäftigungsverbot) zakazem pracy.
Całkowity zakaz pracy rozpoczyna się na sześć tygodni przed porodem i kończy się osiem tygodni po nim. Jeżeli dziecko przyjdzie na świat wcześniej, pozostałe dni dodaje się do okresu poporodowego. Ponadto można ustalić indywidualny zakaz pracy kobiet w ciąży lub w czasie karmienia, gdy:
– lekarz stwierdzi zagrożenie życia lub zdrowia matki i dziecka,
– praca wymaga sporego wysiłku fizycznego,
– matka pracuje przy szkodliwych substancjach chemicznych lub biologicznych,
W przypadku specjalnego zakazu pracy pracodawca nadal wypłaca wynagrodzenie. Dostanie on jednak jego zwrot od kasy chorych.
Czym jest zasiłek macierzyński (Mutterschaftsgeld)?
Jak tylko rozpoczyna się okres ochrony macierzyństwa, kobieta w ciąży – o ile jest ubezpieczona w państwowej kasie chorych – otrzymuje zasiłek macierzyński w maksymalnej wysokości 13 euro na dzień pracy.
Pracodawca dodaje tyle pieniędzy, aby otrzymać kwotę wynagrodzenia netto. Dodatek ten nazywamy wynagrodzeniem macierzyńskim (Mutterschaftslohn), który zostaje obliczony na podstawie średniej wynagrodzenia netto z trzech ostatnich miesięcy.
Kobiety pracujące, które ubezpieczają się prywatnie, otrzymują jednorazowo 210 euro z Federalnego Urzędy Ubezpieczeń dla Pracowników (Bundesversicherungsamt). Pracodawca natomiast wypłaca im wynagrodzenie netto pomniejszone o 13 euro za dzień pracy.
Kobiety opłacające ubezpieczenie rodzinne nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego, chyba że wykonują pracę w niepełnym wymiarze godzin. Wtedy otrzymują też jednorazowo 210 euro. Jeżeli zarabiały miesięcznie więcej niż 390 euro, mają prawo do wynagrodzenia macierzyńskiego.
Kiedy jeszcze wypłacane jest wynagrodzenie macierzyńskie?
Wynagrodzenia macierzyńskie przysługuje również wtedy, gdy stosunek pracy ulega zmianie. Np., gdy kobiety w ciąży nie może całkowicie lub tymczasowo pracować na początku lub po ustaniu okresu ochrony macierzyństwa, jak również w przypadku, gdy zostanie przeniesiona na inne stanowisko.
A kiedy szef nie stosuje się do przepisów?
Na szczęście, to bardzo rzadkie przypadki. Pracodawcy, którzy ignorują przepisy ochrony macierzyństwa sporo ryzykują – grożą im kary pieniężne, a nawet więzienie.
