Federalne Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych przygotowało i opublikowało projekt ustawy mającej na celu wzmocnienie autonomii taryfowej (Tarifautonomiestärkungsgesetz). Oprócz tego ministerstwo chce poprzez ustawę zagwarantować wszystkim pracownikom odpowiednio dobre warunki pracy oraz obejmującą cały kraj płacę minimalną. Projekt ustawy został uchwalony w kwietniu bieżącego roku, a jego integralną częścią są wytyczne dotyczące wynagrodzeń pracowników (Art. 1, MiLoG).

Ramy prawne

Płaca minimalna ma obowiązywać od 1 stycznia 2015 roku i na początku ma wynieść 8,50 euro na godzinę. W kolejnych latach będzie ona rokrocznie dopasowywana przez specjalnie powołaną komisję ds. płacy minimalnej (Mindeslohnkommission), w skład której będą wchodzić przedstawiciele pracowników i pracodawców. Komisja przy ustalaniu wysokości wynagrodzeń ma się przede wszystkim kierować wysokością płac ustalonych według zbiorowych układów pracy (Tariflöhne). Rozporządzenie komisji będzie jednak wiążące dopiero wtedy, kiedy zostanie zaakceptowane przez rząd. W obliczu zmian można by się spodziewać, iż wynagrodzenia akordowe zostaną zniesione. W myśl nowych przepisów mają one być nadal dopuszczalne, jeśli i w tej formie wynagrodzenia, w przeliczeniu pracownik otrzyma minimum 8,50 euro na godzinę.

Odstępstwa i wyjątki

Ustawa przewiduje także odstępstwa – które będą możliwe aż do 31 grudnia 2016 roku. Dotyczą one zbiorowych układów pracy na płaszczyźnie danej branży. Odstępstwa będą miały moc prawną, jeśli będą odpowiadać przepisom ustawy o dostatecznych warunkach pracy dla transgranicznie oddelegowanych oraz pracujących regularnie w kraju pracowników (AEntG). Tym samym płaca minimalna będzie dolną granicą także dla płac branżowych od 1 stycznia 2017 roku. Nie będzie ona jednak obowiązywać dla:

• osób długotrwale bezrobotnych w pierwszych 6 miesiącach od ich ponownego zatrudnienia
• młodocianych poniżej 18. roku życia, którzy nie posiadają wykształcenia zawodowego
• praktykantów odbywających obowiązkowe praktyki uwzględnione w programie edukacji
• praktykantów odbywających tzw. Orientierungspraktikum do 6 tygodni przed zdobyciem wykształcenia zawodowego lub zakończeniem studiów
• praktykantów odbywających 6-tygodniowe praktyki podczas trwania edukacji zawodowej lub studiów oraz
• uczniów i wolontariuszy.

Za egzekwowanie przepisów o płacy minimalnej będzie odpowiedzialny Federalny Urząd Celny (Zollbehörde), a za ich nieprzestrzeganie będą grozić grzywny.

Zasadność nowej ustawy

Wprowadzenie ogólnokrajowej płacy minimalnej ma zapobiegać sytuacjom, w których pracownicy otrzymują zaniżone wynagrodzenia za swoją pracę. W ten sposób rząd chce zmusić przedsiębiorców do stosowania się do zasad uczciwej konkurencji, a w konsekwencji zaniechania praktyk związanych z wypłacaniem coraz to niższych pensji w celu polepszenia swej pozycji na rynku. Rządzący chcą tym samym zachęcić firmy do współzawodnictwa mającego swe odzwierciedlenie w jakości towarów bądź usług. Nowe przepisy mają odciążyć także politykę socjalną, gdyż rażąco niskie wynagrodzenia nie będą musiały być dłużej rekompensowane przez świadczenia państwowe. Płaca minimalna ma dodatkowo zapobiec powstawaniu kosztów obciążających finansowane z podatków zabezpieczenie dla osób poszukujących pracy (Grundsicherung), ale także uzupełnić już obowiązujące przepisy w sektorze usług na rynku pracy.

Ponadto wynagrodzenie godzinowe w wysokości 8,50 euro umożliwi np. kawalerowi zatrudnionemu na pełny etat, przy zachowaniu średniego tygodniowego czasu pracy, osiągnięcie miesięcznego wynagrodzenia przekraczającego granicę dochodów wolnych od zajęcia. Tym samym tzw. Pfändungsfreigrenze będzie stanowić swoiste minimum egzystencjalne dla pracowników.

Ramy czasowe

Konsultacje w Bundestagu mają zostać zakończone jeszcze przed przerwą wakacyjną. Podjęcie uchwały zaplanowano na wrzesień bieżącego roku, a jej wejście w życie na 1 stycznia 2015 roku.

Składki

Całkowite składki na ubezpieczenie społeczne byłyby w myśl nowych przepisów, należne już w momencie powstania roszczenia pracownika do wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2015 roku, nawet jeśli w związku ze wspomnianymi odstępstwami wynagrodzenie minimalne byłoby niższe od wspomnianych 8,50 euro, składki byłyby nadal naliczane i podlegały obowiązkowi uiszczenia. Federalny Sąd Społeczny potwierdził to wydanymi przezeń wyrokami. Na tej podstawie w ramach rewizji dokumentacji przedsiębiorstwa regularnie kontrolowano by stosowanie się do zasady tzw. Entstehungsprinzip, zgodnie z którą składki muszą być płacone.