Kryzys wywołany koronawirusem ciągle sieje zamęt na niemieckim rynku pracy. By nieco uspokoić sytuację, przedsiębiorcy mogą wprowadzić w firmach skrócony czas pracy (niem. Kurzarbeit).

Czym dokładnie jest Kurzarbeit?

Dzięki Kurzarbeit pracodawcy mogą skrócić czas pracy swoich pracowników, ze względu na przestoje w firmie, które są pokłosiem kryzysu i małej ilości zleceń. Przykładowo firma może zredukować czas pracy z 40 h miesięcznie do 20 h miesięcznie. Powodem przejścia na Kurzarbeit może być pandemia i jej skutki.

Jeśli przedsiębiorstwa zgłoszą skrócony czas pracy w Federalnym Urzędzie pracy (niem. Bundesagentur für Arbeit), mogą otrzymać dla swoich zatrudnionych świadczenie Kurzarbeitergeld. Oznacza to, że BA przejmie część kosztów wynagrodzeniowych.

Jak wypłacane jest Kurzarbeitergeld (KUG)?

O KUG pracodawca może zawnioskować w sytuacji, gdy w firmie jest zbyt mało pracy, przez co wysyła zatrudnionych do domu, co w konsekwencji obniża koszty płac (niem. Lohnkosten). By zatrudniony nie odczuł jednak zbyt mocno skrócenia czasu pracy, BA wypłaci mu 60% standardowego wynagrodzenia netto za stracony czas pracy. W przypadku rodziców stawka wynosi nawet 67%. Przy dłuższym przebywaniu na Kurzarbeit, wysokość KUG może być wyższa. Świadczenie mogą otrzymać także pracownicy tymczasowi.

Mimo skróconego czasu pracy zatrudnieni muszą opłacać składki na ubezpieczenie społeczne. Do końca czerwca 2021 państwo przejmuje jednak 100% kosztów za składki na ubezpieczenie zdrowotne, opiekuńcze i emerytalne.

Od 1 lipca 2021 do 31 grudnia 2021 składki na ubezpieczenie społeczne będą w połowie opłacane przez państwo. Wymogiem jest jednak, by zatrudnieni pracowali w formie Kurzarbeit przed 30 czerwca 2021.

Jak długo można pobierać KUG?

Zasadniczo Kurzarbeitergeld może być maksymalnie wypłacane przez 12 miesięcy. Ze względu na kryzys wywołany koronawirusem maksymalny okres pobierania świadczenia został wydłużony do 31 grudnia 2021 czyli do 24 miesięcy. Wydłużenie okresu dotyczy wszystkich przedsiębiorstw, które przeszły na Kurzarbeit do 31 grudnia 2020.

Czy uczniowie także otrzymają KUG?

Nie, uczniowie zasadniczo nie otrzymują Kurzarbeitergeld. Pracodawca musi najpierw spróbować, zapewnić uczniom inne zajęcie w firmie. Zasadniczo Azubi otrzymują dalej wynagrodzenie dla uczniów. Tylko w wyjątkowych sytuacjach pracodawca może wysłać uczniów na Kurzarbeit.

Jak zawnioskować o Kurzarbeitergeld?

O KUG wnioskuje pracodawca. W tym celu musi spełnić następujące wymogi:

• Przestój w pracy musi być tymczasowy i nieunikniony,
• Utrata zarobków o wysokości przynajmniej 10% musi dotyczyć przynajmniej 10% zatrudnionych w firmie.

Co oznacza Kurzarbeit dla mojej pensji?

Każdy pracownik wysłany na Kurzarbeit, ma do czynienia z utratą zarobku. Za nieprzepracowane godziny, nie otrzymuje bowiem wynagrodzenia, co z kolei finansowo odciąża pracodawcę. By utrata zarobku nie była zbyt uciążliwa, BA wypłaca część różnicy w stosunku do pensji netto.

Przykładowo pracownik, który pracuje na Kurzarbeit cztery dni w tygodniu zamiast pięciu, otrzyma 80% swojej standardowej pensji. BA wypłaci z kolei 60% utraconego wynagrodzenia. Rodzice otrzymają 67% utraconej pensji.

Od czwartego miesiąca pracy na Kurzarbeit stawki zostają zwiększone do 70% i 76% utraconego dochodu, lecz tylko jeśli pracownicy wykonują swoje obowiązki w 50% lub mniej standardowego czasu pracy. Od siódmego miesiąca KUG zwiększa się do 80 i 87% utraconego wynagrodzenia.

Jak mogę obliczyć wysokość KUG?

Warto skorzystać z dostępnych w Internecie kalkulatorów.

Kurzarbeitergeld a podatki

Kurzarbeitergeld jest wprawdzie nieopodatkowane, lecz pracobiorca pośrednio jest nimi obciążony w późniejszym terminie. Świadczenie podwyższa bowiem stawkę podatkową dla pozostałego dochodzu, który podlega opodatkowaniu.

Czy pracodawca może wybrać, który pracownik przejdzie na Kurzarbeit?

Przy wyborze pracowników, którzy przejdą na Kurzarbeit, decydujące są działy, których dotyczy przestój. Jeśli mimo to pozostaje większa ilość pracowników do wyboru, szef musi kierować się tzw. zasadą słuszności (niem. billiges Ermessen). Pracodawca nie może wybrać więc losowo.

W przedsiębiorstwach z radą zakładową ta ma prawo współdecydowania o przejściu na Kurzarbeit.

Kiedy pracodawca musi ogłosić Kurzarbeit?

Nie ma prawnego terminu, w którym pracodawca musi poinformować zatrudnionych o przejściu na Kurzarbeit. W zbiorowych układach pracy i umowach taryfowych zawarte są często jednak podobne regulacje.

Czy pracodawca może mnie zmusić do wykorzystania dni urlopowych?

Tak. Pracodawca może zawnioskować bowiem o Kurzarbeit dopiero wtedy, gdy przestój jest nieunikniony, a firma zrobiła wszystko, by mu zapobiec. Oznacza to, że pracownicy muszą wykorzystać godziny zebrane na koncie czasu pracy czy niewykorzystane nadgodziny.

Możliwe jest także wysłanie zatrudnionego na urlop, jeśli nie zezwolono jeszcze na urlop w konkretnym okresie. Wcześniej ustalony urlop z pracodawcą, nie może zostać przesunięty.

Czy mogę w trakcie Kurzarbeit iść na urlop?

Tak, jest to zasadniczo możliwe. Jednak niektóre firmy żądają od zatrudnionych, by ci wykorzystali swoje wolne dni dopiero po zakończeniu obowiązywania skróconego czasu pracy. Powodem tego są pieniądze. Pracodawca musi wypłacić w trakcie urlopu pełne wynagrodzenie, a nie jedynie jego część. Przez co nie ma możliwości oszczędzania pieniędzy z pomocą Kurzarbeit.

Czy osoby pracujące w formie Kurzarbeit mogą rozpocząć dodatkową pracę?

Tak. Kto wraz z rozpoczęciem Kurzarbeit w firmie miał dodatkowe zatrudnienie, nie musi z niego rezygnować. Wynagrodzenie z drugiego stosunku pracy nie będzie miało wpływu na wysokość KUG.

Czy KUG ma wpływ na wysokość przyszłej emerytury?

Osoby, które pobierają Kurzarbeitergeld, dalej mają ubezpieczenie emerytalne. Wysokość składki w trakcie Kurzarbeit jest obliczana na podstawie wypłacanego, czyli zredukowanego wynagrodzenia.

Oznacza to, że osoby na Kurzarbeit odprowadzają składki na ubezpieczenie emerytalne, lecz te są niższe niż dotychczas.