Czym jest Wohngeld i kto może otrzymać świadczenie?

Wohngeld jest państwowym dodatkiem, który ma zapewnić finansowe zabezpieczenie życia na godziwym i odpowiednim dla rodzin poziomie. Wohngeld można podzielić na Mietzuschuss, czyli dodatek do czynszu dla osób wynajmujących mieszkanie i Lastenzuschuss, czyli dodatek dla właścicieli mieszkań, którzy mają niski dochód.

Kto może pobierać dodatek mieszkaniowy w Niemczech?

Dodatek mieszkaniowy jest dostępny jako dotacja na czynsz dla najemców – Mietzuschuss, ale także jako Lastenzuschuss dla osób mieszkających we własnym domu lub mieszkaniu. W obu przypadkach część kosztów mieszkaniowych pokrywa państwo, jeśli konieczne jest wsparcie finansowe.

Można otrzymać dofinansowanie na czynsz swojego mieszkania, jeśli masz własne dochody – w tym emerytury, zasiłek dla bezrobotnych (Arbeitslosengeld) lub Kurzarbeitergeld. Około połowa osób otrzymujących dodatek mieszkaniowy Wohngeld to emeryci. Nawet ci, którzy mieszkają w domu starców, mogą go otrzymać.

Tak zwany Lastenzuschuss można otrzymać do kosztów utrzymania lub na opłacenie kredytu. Około 7% wszystkich beneficjentów dodatku mieszkaniowego mieszka we własnych nieruchomościach.

Ale: Jeśli otrzymujesz Bürgergeld (dawniej Arbeitslosengeld), to czynsz jest już uwzględniany w tym zasiłku socjalnym. Dodatek mieszkaniowy wtedy nie przysługuje. Dotyczy to również wszystkich osób, które otrzymują podstawowe zabezpieczenie na starość lub zasiłek dla osób niepełnosprawnych. Również w takich przypadkach prawo do Wohngeld jest wykluczone.

Studenci i uczniowie

Uczniowie, studenci i stażyści podlegają specjalnym przepisom dotyczącym Wohngeld, ponieważ są oni w pierwszej kolejności wspierani przez Bafög. Jeśli dana osoba ma prawo do Bafög lub dofinansowania nauki zawodu (Berufsausbildungsbehilfe), nie otrzyma się dodatku mieszkaniowego, ponieważ w Bafög wliczone są koszty wynajmu.

Jeśli osoba nie dostaje Bafög, ponieważ rodzice za dużo zarabiają lub dochody, czy majątek są zbyt wysokie, nie ma prawa do Wohngeld.

Złożenie wniosku o dodatek mieszkaniowy, jest tylko opłacalne, gdy nie uzyska Bafög z innego powodu, np. wieku, przekroczonego czasu trwania stypendium lub drugiego kierunku studiów. Ale zanim nastąpi złożenie takiego wniosku, trzeba mieć potwierdzenie odrzucenia Bafög.

Ile wynosi Wohngeld w Niemczech?

Nie ma ustalonych kwot na dodatek mieszkaniowy. W przypadku każdego wniosku Urząd ds. Zasiłków Mieszkaniowych oblicza indywidualnie, ile wypłaci Wohngeld. W 2022 r. średnie zapotrzebowanie na zasiłek mieszkaniowy dla osób otrzymujących w Bawarii wyniosło ogółem 194 euro miesięcznie. Nadrenia Północna-Westfalia zapłaciła w tym samym roku średnio 206 euro.

Jak obliczyć kwotę zasiłku mieszkaniowego

Wysokość dodatku mieszkaniowego zależy zasadniczo od trzech czynników: liczby osób mieszkających w gospodarstwie domowym, wysokości dochodów i wysokości czynszu lub obciążeń, jeśli mieszka się w nieruchomości.

Do gospodarstwa domowego liczy się wnioskodawcę, współmałżonka, partnera, z którym się mieszka, dzieci i rodziców, jeśli mieszkają pod jednym dachem. Aby otrzymać Wohngeld, miesięczny dochód nie może przekroczyć określonej kwoty. Jest on uzależniony od liczby członków gospodarstwa domowego. Całkowity dochód składa się z rocznych dochodów wszystkich członków gospodarstwa domowego. Kwota ta zostanie jednak pomniejszona o odpowiednie odliczenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zwolnień.

Zarobki

Decydujący jest roczny dochód, którego członkowie gospodarstwa domowego mogą się spodziewać w ciągu najbliższych 12 miesięcy – wliczając w to wynagrodzenie, ale także dochody z pracy na własny rachunek. Jeśli pracujesz w niepełnym wymiarze godzin, Twoje wynagrodzenie za pracę w niepełnym wymiarze godzin liczy się jako dochód. Zasiłek dla bezrobotnych lub emerytura są również dochodami, które są uwzględniane przy obliczaniu zasiłku mieszkaniowego).

Kindergeld i Kinderzuschlag nie stanowią części dochodu. Z kolei zaliczka na poczet alimentów wypłacana przez Urząd ds. Młodzieży już tak. Elterngeld trzeba podać, ale podstawowa kwota 300 euro miesięcznie nie jest uwzględniana.

Wydatki

Aby obliczyć odpowiedni dochód, trzeba odjąć od wynagrodzenia brutto miesięczną ryczałt pracowniczy w wysokości 102,50 euro (1.230 euro/dwanaście miesięcy od 1 stycznia 2023 r.). Z emerytury lub renty wdowiej można odliczyć co najmniej 102 euro rocznie, czyli 8,50 euro miesięcznie. Można również odliczyć koszty opieki nad dziećmi w wysokości dwóch trzecich wydatków, ale nie więcej niż 4000 euro na dziecko i rok kalendarzowy.

Kwota ta jest dalej pomniejszana o 10 procent dla podatków, 10 procent dla składek na ubezpieczenie zdrowotne i o kolejne 10 procent dla składek na ubezpieczenie emerytalne – jeśli takie podatki są naliczane. W sumie odlicza się do 30 procent. Jeśli otrzymujesz emeryturę podlegającą opodatkowaniu, odlicza się od niej tylko 10%, ponieważ nie musisz opłacać składek na ubezpieczenie chorobowe lub emerytalne. W przypadku Minijob nie odlicza się już niczego.

Freibeträge, czyli kwoty wolne

Istnieją ważne kwoty wolne od opłat za mieszkanie, tzw. Freibeträge, o których trzeba wiedzieć. W niektórych przypadkach robią one różnicę i pomagają zainteresowanym uzyskać prawo do dodatku mieszkaniowego Wohngeld. 

1. Można dodatkowo odliczyć od skorygowanego dochodu kwotę 1800 euro rocznie, jeśli w gospodarstwie domowym mieszka osoba niepełnosprawna o stopniu niepełnosprawności wynoszącym 100 lub osoba wymagająca opieki.
2. Jeśli jesteś samotnym rodzicem, przysługuje Ci kwota wolna w wysokości 1320 euro.
3. Jeśli Twoje dziecko mieszkające z Tobą zarabia już własne pieniądze i ma mniej niż 25 lat, nie musisz podawać jego dochodu, jeśli nie przekracza on 1200 euro rocznie.
4. Emeryci i renciści, których podstawowy okres emerytury wynosi co najmniej 33 lata, również mogą skorzystać z kwoty wolnej przy dodatku mieszkaniowym. 
5. Można również odliczyć od dochodu alimenty w wysokości do 3000 euro rocznie dla dzieci, które nie mieszkają w domu lub dla rozwiedzionego małżonka w wysokości do 6000 euro rocznie.

Majątek

Jeśli mieszka się samemu, przy obliczaniu Wohngeld nie jest brany pod uwagę majątek w wysokości 60 000 euro. Kolejne 30 000 euro na każdego członka gospodarstwa domowego. Oznacza to, że w przypadku czteroosobowej rodziny majątek w wysokości 150 000 euro nie zostanie uwzględniony. Według Federalnego Sądu Administracyjnego nie jest to znaczący majątek.

Wysokość czynszu lub opłat

Urząd ds. Zasobów Mieszkaniowych pyta o tzw. Bruttokaltmiete (czynsz brutto): czynsz i inne koszty dodatkowe, z wyłączeniem kosztów ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. Trzeba również odliczyć czynsz za miejsce parkingowe. Jednak od 1 stycznia 2023 r. w ramach reformy systemu mieszkaniowego uwzględniane są koszty ogrzewania przy obliczaniu dodatku mieszkaniowego.

Jeśli mieszka się we własnym domu lub mieszkaniu, można określić miesięczne płatności na rzecz banku finansującego. W przypadku kosztów utrzymania i eksploatacji dopuszcza się ryczałt w wysokości 36 euro za metr kwadratowy rocznie. Podatek od nieruchomości również zwiększa obciążenia, na które można następnie ubiegać się o dotację.

Wohngeld niekoniecznie uwzględnia faktyczny czynsz lub obciążenie. Jeśli czynsz przekracza maksymalną kwotę ustaloną w danej gminie, tylko ta kwota zostanie uwzględniona w obliczeniach, nawet jeśli faktycznie płaci się więcej. To nie oznacza jednak, że wniosek o dodatek mieszkaniowy zostanie odrzucony.

Jak ubiegać się o dodatek mieszkaniowy?

Wniosek o Wohngeld można złożyć w urzędzie ds. zasiłków mieszkaniowych w swojej gminie lub mieście. Często kwestia dodatku mieszkaniowego jest również rozstrzygana w urzędach socjalnych. Formularz można również znaleźć online na stronie internetowej miasta, powiatu lub właściwego ministerstwa w danym landzie.

Aby uzyskać dotację na czynsz, trzeba przedstawić dochody członków rodziny oraz kwotę i skład czynszu. Aby to zrobić, można przedstawić umowę najmu i ostatnią podwyżkę czynszu. W ten sposób właściciel lub właściciele nie dowie się o Twoim wniosku o dodatek mieszkaniowy.

W przypadku Lastenzuschuss należy przedstawić dowód obciążenia (Kapital- und Bewirtschaftungskosten) zamiast czynszu.

Jeśli nie ma się jeszcze wszystkich dokumentów, można najpierw złożyć wniosek o dodatek mieszkaniowy bez formalności – tym samym dotrzymać terminu. Oficjalny formularz wraz z dokumentami uzupełniającymi należy jednak dostarczyć najpóźniej w ciągu miesiąca od złożenia nieformalnego wniosku.

W rzeczywistości dobrze jest, aby osobiście złożyć wniosek w urzędzie po wcześniejszym umówieniu się na spotkanie. W ten sposób ktoś może wspólnie z Tobą sprawdzić, czy wszystkie dokumenty są kompletne. Pytania można rozwiązywać od razu. Trzeba być przygotowanym na to, że rozpatrzenie wniosku może zająć do sześciu miesięcy. Organy mogą jednak podjąć decyzję tymczasową.

Okres pobierania świadczenia

Urząd przyznaje dodatek mieszkaniowy zawsze na okres 12 miesięcy. Na około dwa miesiące przed końcem okresu wsparcia powinno się złożyć wniosek o przedłużenie – Weiterleistungsantrag. Urzędy mogą również przyznać dodatek mieszkaniowy na okres do 24 miesięcy.

W okresie obowiązywania zezwolenia możesz złożyć wniosek o podwyżkę w trzech przypadkach:

• więcej osób w gospodarstwie domowym (np. z powodu narodzin dziecka)
• niższe zarobki (o co najmniej 15 procent, np. z pracy krótkoterminowej)
• wzrost czynszu (co najmniej o 15 procent).

Porada dla rodzin

Rodziny otrzymujące dodatek mieszkaniowy są często uprawnione do Kinderzuschlag w wysokości do 292 euro na dziecko, oprócz Kindergeld. Najlepiej złożyć oba wnioski w tym samym czasie. Na przykład w Berlinie wniosek o dopłatę jest zawieszony na formularzu 

Wohngeld. 

Jak obliczane jest prawo do dodatku mieszkaniowego?

Dokładna kwota Wohngeld jest obliczana według skomplikowanej formuły, w której uwzględnia się czynsz, całkowity dochód i liczbę członków gospodarstwa domowego. Zwykłe obliczenia nie działają.

Tabele dodatków mieszkaniowych dają co najwyżej orientację. Nie podają jednak dokładnej kwoty pieniędzy na mieszkanie, ale przedział. Niestety, tabele są bardzo niejasne, co utrudnia odczytanie rzeczywistej wysokości Wohngeld.

Mieszkańcy otrzymują dopłaty za emisję dwutlenku węgla (Entlastung Co2-

Preis). Dopłata jest zróżnicowana w zależności od wielkości gospodarstwa domowego. Od stycznia 2023 r. Heizkosten-komponente i Klima-komponente zwiększają odpowiednie maksymalne kwoty czynszu jako dodatki.

Dopłaty do maksymalnej kwoty czynszu

Źródło: finanztip