1. Poszukuję pracy, ale dopiero teraz dowiedziałam się, że jestem w ciąży. Muszę poinformować o tym podczas rozmowy kwalifikacyjnej?

Nie, chyba że okaże się, że ciąża uniemożliwi Ci pracę na stanowisku, o które się ubiegasz – np. jest bardzo męcząca lub grozi napromieniowaniem. Twój przyszły pracodawca nie ma również prawa pytać Cię o Twoje plany rodzinne, to Twoja prywatna sprawa.

Pamiętaj również, że jeżeli przedsiębiorstwo nie zatrudni Cię tylko dlatego, że jesteś w ciąży, dopuszcza się dyskryminacji i łamie prawo o równouprawnieniu. Możesz żądać odszkodowania.

2. Mam umowę o pracę na czas nieokreślony. Kiedy muszę poinformować mojego pracodawcę, że jestem w ciąży?

Sama decydujesz, kiedy chcesz powiadomić swojego pracodawcę. Dopóki jesteś w stanie pracować, możesz wszystko zachować dla siebie. Kiedy jednak ciąża utrudnia Ci pracę lub wykonywane przez Ciebie zadania mogą zagrażać zdrowiu dziecka, powinnaś zwrócić się czym prędzej do pracodawcy. Dopiero wtedy będzie mógł podjąć odpowiednie kroki, aby chronić Twoje zdrowie i zdrowie Twojego dziecka.

3. Moja szefowa nie jest zadowolona z faktu, że jestem w ciąży. Chce, abym złożyła wypowiedzenie i odezwała się po urlopie macierzyńskim (Mutterschaftsurlaub). Co powinnam zrobić?

Podczas ciąży, jak również do 16 tygodniu po porodzie, przed zwolnieniem chroni Cię prawo (Kündigungsschutz), co oznacza, że pracodawca nie może Cię zwolnić, ani prosić Cię o złożenie wypowiedzenia. Rozwiązanie umowy jest Twoją decyzją. Pamiętaj, że nie masz gwarancji, że później zostaniesz ponownie zatrudniona.

4. Na moim stanowisku pracy muszę stać przez niemal cały czas, co wraz z rosnącym brzuchem staje się coraz trudniejsze. Jakie są moje prawa?

Prawo przewiduje specjalną ochronę kobiet w ciąży. Jeżeli musisz wykonywać swoją pracę na stojąco, od czwartego miesiąca ciąży masz prawo do dodatkowych przerw. Od szóstego miesiąca możesz pracować na stojąco tylko przez cztery godziny. Przez pozostałe cztery masz prawo zażądać możliwości pracy na siedząco. Jeżeli to niemożliwe, pracodawca może zwolnić Cię z Twoich obowiązków. Zachowasz 80 procent wynagrodzenia.

5. Na ile tygodni przed porodem mogę przestać pracować?

Prawo nie określa wymiaru urlopu przed porodem. To, czy będziesz pracować, zależy od Twojego samopoczucia. Wraz ze swoją lekarką ustalasz niezdolność do pracy. Nie jest przy tym ważne czy niezdolność wynika bezpośrednio z bycia w ciąży czy np. Twojego zachorowania na grypę. Czas wypłacania wynagrodzenia jest uzależniony od przepracowanych lat pracy. Szczegóły znajdziesz w umowie o pracę. Wiele firm zawiera umowę z kasami chorych, które wypłacają wynagrodzenie podczas niezdolności do pracy.

6. Przedsiębiorstwo, w którym pracuję, zostanie zamknięte w środku lipca. Szef zwolnił wszystkich pracowników. Jestem w ciąży, a poród planowany jest na koniec sierpnia. Jak to wygląda z ustawową ochroną przed wypowiedzeniem (Kündigungsschutz), jak nie ma dla mnie pracy?

W Twoim wypadku wypowiedzenie umowy o pracę jest nieważne. Ustawowa ochrona kobiet w ciąży przed wypowiedzeniem dotyczy również podczas zamknięcia przedsiębiorstwa lub sprzedaży firmy. Nawet jeżeli pracodawca nie jest w stanie dłużej Cię zatrudniać, masz prawo do określonego wynagrodzenia lub zasiłku macierzyńskiego (Mutterschaftsentschädigung) po porodzie. Ze swojej strony jesteś zobowiązana do przyjęcia proponowanej pracy zastępczej, dopóki Twój stan na to pozwala. Twój pracodawca musi zwolnić Cię po raz ponowny 16 tygodni po porodzie. Możesz jednak zgodzić się na rozwiązanie umowy za zgodą obu stron – na przykład tuż po zakończeniu urlopu macierzyńskiego.

7. Byłam niezdolna do pracy już na cztery tygodnie przed narodzinami dziecka. Mój pracodawca sądzi, że przez to przysługuje mi urlop macierzyński (Mutterschaftsurlaub) w krótszym wymiarze.

Prawo określa, że możesz zostać w domu po porodzie przez maksymalnie 16 tygodni. Przez 14 tygodni otrzymujesz zasiłek macierzyński (Mutterschaftsentschädigung) w wysokości 80 procent wartości Twojego wynagrodzenia. Nie tracisz tych praw, nawet jeżeli przed porodem nie byłaś w stanie pracować.

8. Jestem na urlopie macierzyńskim, moja umowa o pracę trwa do listopada. Czy otrzymując zasiłek macierzyński, mam prawo do trzynastki?

W zasiłek macierzyński jest już wliczone tzw. 13. wynagrodzenie. W momencie zakończenia stosunku pracy nie przysługuje Ci prawo do trzynastki – chyba że pracodawca wypłaca Ci pełne wynagrodzenie, zamiast 80 procent jego wartości.

9. Jestem bezrobotna i od krótkiego czasu w ciąży. Jak przedkłada się to na finanse?

Będąc na zasiłku dla bezrobotnych i jednocześnie w ciąży uchodzisz za zdolną do podjęcia pracy, dopóki jesteś w stanie pracować. Przysługuje Ci wtedy Taggeld, czyli zasiłek dla bezrobotnych, nawet jeżeli Twoje szanse na zdobycie pracy są niewielkie. Gdy w czasie ciąży staniesz się niezdolna do pracy, zasiłek zostanie wypłacony z ubezpieczenia na wypadek bezrobocia – jednak maksymalnie do 30 dni po wystąpieniu niezdolności do pracy. Po porodzie masz prawo do zasiłku macierzyńskiego, będąc jednocześnie osobą bezrobotną.

10. Od początku mówiłam mojemu pracodawcy, że po urlopie macierzyńskim chcę pracować tylko w niepełnym wymiarze godzin. Teraz szef nie chce nic na ten temat słyszeć. Powiedział, że albo będę pracowała na cały etat, albo mam złożyć wypowiedzenie.

Twoje życzenie pracy w niepełnym wymiarze godzin oznacza zmianę umowy o pracę, na którą pracodawca nie musi wyrazić zgody. Wygląda na to, że nie masz innego wyjścia jak zaakceptować warunki szefa lub się zwolnić. Kobiety w ciąży, które po urlopie macierzyńskim chcą pracować w innym wymiarze godzin niż dotychczas, powinny jak najszybciej umówić się na rozmowę z pracodawcą, a wszelkie uzgodnienia zawrzeć na piśmie.