Zimą na zewnątrz czyha wiele niebezpieczeństw. Często dochodzi do upadków z wysokości, a także potknięć i poślizgnięć. Podłogi i powierzchnie, które stają się śliskie z powodu deszczu, lodu lub śniegu. Powierzchnie dachów, po których nie można chodzić, takie jak blachy faliste lub szklane kopuły, które stają się niewidoczne przez grubą warstwę śniegu. Lub też place budowy, które stają się ryzykownym placem zabaw z powodu słabych warunków oświetleniowych – wszystko to należy wziąć pod uwagę jako potencjalne zagrożenia.

Praca zimą w Niemczech – pracodawco, pamiętaj o swoich obowiązkach

Czy zatem jest możliwa bezpieczna praca? Będąc pracodawcą, trzeba się upewnić, że ciągi komunikacyjne na terenie firmy lub na zewnętrznym placu budowy są bezpieczne dla pieszych i kierowców. Pracownicy nie powinni pracować na oblodzonych rusztowaniach i powierzchniach dachowych. Pokryte śniegiem szklane kopuły lub świetliki wymagają oznakowania. Należy również zachować szczególną ostrożność podczas odśnieżania dachów płaskich. Obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego na placu budowy spoczywa na jego właścicielu. Niemniej jednak należy zapytać, czy i kiedy drogi są odśnieżane, posypywane i oświetlane.

Podejmowanie środków ochronnych

Na pracodawcy spoczywa obowiązek ochrony pracowników przed zimnem, jeśli pracują oni na zewnątrz. Pracownicy muszą mieć możliwość bezpiecznego dotarcia na plac budowy i opuszczenia go bez ryzyka dla zdrowia w każdych warunkach pogodowych. W związku z tym konieczne jest posypywanie piaskiem lub odśnieżanie – to ostatnie również na wszystkich dachach, aby zapobiec lawinom dachowym. Ogrodzenia lub namioty robocze pomagają chronić przed śniegiem i wiatrem. Na terenie własnej firmy pomocne są zadaszone rampy, które są jak najbardziej odporne na warunki klimatyczne, ogrzewane kabiny kierowców wózków widłowych lub tymczasowe magazyny.

Ustalenie czasu pracy i czasu na ogrzanie

Normalny ośmiogodzinny dzień pracy nie jest możliwy lub dozwolony także zimą na zewnątrz. Pracownicy muszą mieć możliwość rozgrzania się i ewentualnej zmiany odzieży w międzyczasie. Norma DIN 33403-5 zawiera wytyczne dotyczące częstotliwości i czasu trwania takich „rozgrzewek”. Czas ekspozycji na zimno i czas na ogrzanie zgodnie z normą DIN 33403-5 są ustalone w pięciostopniowej klasyfikacji, która wygląda następująco: 

• I stopień zimna – obejmuje temperatury powietrza od +15°C do +10°C, maksymalna ekspozycja na zimno wynosi bez przerwy 150 minut, następnie zaleca się 10 minut przerwy.
• II stopień zimna – obejmuje temperatury poniżej +10°C do -5°C, maksymalna ekspozycja na zimno wynosi bez przerwy 150 minut, następnie zaleca się 10 minut przerwy.
• III stopień zimna – obejmuje temperatury poniżej -5°C do -18°C, maksymalna ekspozycja na zimno wynosi bez przerwy 90 minut, następnie zaleca się 15 minut przerwy.
• IV stopień zimna – obejmuje temperatury poniżej -18°C do -30°C, maksymalna ekspozycja na zimno wynosi bez przerwy 90 minut, następnie konieczne jest 30 minut przerwy.
• V stopień zimna – obejmuje temperatury poniżej -30°C, maksymalna ekspozycja na zimno wynosi bez przerwy 60 minut, następnie konieczne jest 60 minut przerwy w cieple.

Zapewnienie ogrzewanych pomieszczeń socjalnych

Możliwość ogrzania się i wypicia gorącego napoju podczas przerw jest ważna, aby zapobiec przeziębieniu pracowników. Dlatego też ogrzewane pomieszczenia do odpoczynku, rozgrzewki i przebierania są obowiązkowe na placach budowy. Należy również zapewnić dozownik napojów lub urządzenia do parzenia kawy lub herbaty. Temperatura w pokojach socjalnych i sanitarnych powinna wynosić co najmniej +21°C, a minimalna temperatura w wysokości +24°C jest zalecana dla sanitariatów z prysznicami. Pracownicy powinni mieć również możliwość zdjęcia i wysuszenia odzieży ochronnej.

Zapewnienie bezpłatnej odpowiedniej odzieży ochronnej i obuwia

Praca na placach budowy lub innych obszarach zewnętrznych oznacza ekstremalne warunki w śniegu, lodzie i zimnie. Aby z jednej strony chronić się przed zimnem, a z drugiej zapobiegać poceniu się, pracownicy powinni ubierać się w kilka cienkich warstw. Nowoczesna odzież chroniąca przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi wykonana z mikrowłókien odprowadza wilgoć na zewnątrz i wraz z odpowiednią bielizną zapewnia optymalną wymianę powietrza i ciepła. W zimnych porach roku pracodawca musi bezpłatnie zapewnić swoim pracownikom zimową odzież ochronną i, w razie potrzeby, obuwie ochronne – oba te elementy są uważane za środki ochrony indywidualnej. Sensowne jest połączenie ich z odzieżą o wysokiej widoczności zgodnie z normą DIN EN 471. Twarz, dłonie i stopy muszą być specjalnie chronione. Przemysłowe hełmy ochronne zgodne z normą DIN EN 397 są przeznaczone do pracy w temperaturach do 10 stopni poniżej zera i mogą być noszone również w niskich temperaturach w połączeniu z maskami. Buty ochronne mają zazwyczaj noski odporne na przebicie, antypoślizgowe podeszwy o grubym profilu, które zapewniają pewny chwyt nawet na oblodzonych lub zamarzniętych podłogach. Rękawice to bardziej skomplikowany element garderoby, ponieważ mają chronić przed zimnem, ale nie mogą ograniczać sprawności manualnej. 

Instruowanie pracowników i oferowanie porad lekarza zakładowego

Co najmniej raz w roku należy poinstruować pracowników o wszystkich możliwych zagrożeniach, niezbędnych środkach ochronnych i stosowaniu odzieży ochronnej. Należy również opracować instrukcje obsługi, które wyjaśniają, jak prawidłowo używać środków ochrony indywidualnej. Obejmuje to także sprawdzanie przez pracowników odzieży ochronnej pod kątem widocznych wad przed każdym użyciem. Ponadto należy regularnie sprawdzać (lub zlecać sprawdzanie), czy środki ochrony indywidualnej są nadal w odpowiednim stanie.