1. Ile urlopu przysługuje pracownikowi?

Prawo pracy ustala 24 dni wolne dni robocze. Dokładna ilość przysługującego Ci urlopu zostaje ustalona w umowie o pracę. Należy tylko pamiętać, że prawo operuje sześciodniowym tygodniem pracy. Oznacza to, ze soboty są traktowane jako dni robocze, więc też trzeba brać je pod uwagę wybierając urlop. W ten sposób otrzymujemy cztery tygodnie urlopu wypoczynkowego na rok.

Jeżeli pracujesz 40 godzin tygodniowo, a szef ustali twój urlop na 15 dni, umowa o pracę nie traci swojej ważności. Masz jednak w dalszym ciągu prawo do minimalnego urlopu, który wynosi 24 dni robocze.

Młodzież ma prawo do urlopu wypoczynkowego i wynosi on:

– przynajmniej 30 dni roboczych, jeżeli z początkiem roku kalendarzowego osoba nie ukończyła 16 lat,

– przynajmniej 27 dni roboczych, jeżeli z początkiem roku kalendarzowego osoba nie ukończyła 17 lat,

– przynajmniej 25 dni roboczych, jeżeli z początkiem roku kalendarzowego osoba nie ukończyła 18 lat.

Osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do dodatkowych 5 dni płatnego urlopu na rok.

2. Na ile dni mogę wyjechać będąc bezrobotnym?

Z punktu widzenia prawa, bezrobotnym nie przysługuje żaden urlop. Możesz zatem wyjechać, o ile wskażesz miejsce pobytu urzędowi pracy. Masz prawo do opuszczenia miejsca zamieszkania łącznie na trzy tygodnie w ciągu roku, nie tracąc części składek. Kiedy rozpoczniesz 22 dzień, zasiłek dla bezrobotnych zostaje wstrzymany, a na Ciebie spadnie również obowiązek opłacenia składek społecznych. Jeżeli Twoja nieobecność potrwa 7 tygodni, tracisz prawo do zasiłku dla bezrobotnych.

Warto pamiętać, że jeżeli wyjeżdżasz na dłużej niż 24 godziny w dzień roboczy, musisz zgłosić to w urzędzie pracy. W momencie, gdy będziesz nieosiągalny dla urzędu, ryzykujesz zmniejszeniem świadczenia.

3. Kto decyduje o moim urlopie?

Ogólnie rzecz biorąc, każdy może sam zdecydować, kiedy bierze urlop.

Pracodawca może jednak nie zezwolić Ci na urlop, w momencie wyjątkowego zapotrzebowania przedsiębiorstwa (np. czas przedświąteczny w sklepach) lub w momencie, gdy inni pracownicy są na chorobowym. Jeżeli więcej pracowników chce wziąć urlop w tym samym terminie, pracodawca musi wybrać jednego lub kilku z nich, biorąc pod uwagę kryteria socjalne, takie jak ferie i wakacje dzieci szkolnych, urlop małżonka pracownika, rekonwalescencja po przebytej chorobie, wiek pracownika czy terminy urlopu w minionych latach. Jeżeli pracodawca ustaki czas wolny w całym zakładzie, pracownik musi wtedy skorzystać ze swojego urlopu.

W przypadku bezrobotnych decyduje urząd pracy. Z reguły urząd daje zielone światło, wyjątkiem są sytuacje, kiedy zaplanował dla Ciebie jakieś spotkanie w sprawie pracy itp.

4. Kiedy muszę złożyć podanie o urlop?

Prawo pracy przewiduje składanie podania o urlop na dwa tygodnie przed planowaną datą urlopu, jednak terminy te może ustalać każdy przedsiębiorca według własnego uznania. Czasem trzeba rozplanować urlop na cały rok – warto wtedy poprosić pracodawcę o pisemne potwierdzenie zaplanowanego urlopu.

Bezrobotni nie mają tyle swobody, dlatego wystarczy poprosić o zgodę na wyjazd na tydzień przed. Wtedy urząd pracy nie może mieć pretensji, że przeoczysz rozmowę o pracę czy udział w szkoleniu.

5. Co dzieje się, kiedy zachoruję podczas trwania urlopu?

Urlop, który w tym momencie wypadł, należy wybrać ponownie u pracodawcy. Absolutnie nie wolno ustalać go samowolnie lub po prostu wykorzystać po powrocie z chorobowego – może kosztować Cię to pracę.

W przypadku osób bezrobotnych liczy się tyko to, że jesteś poza miejscem zamieszkania. Fakt, że zachorowałeś, niczego nie zmienia.

6. Ile dniu urlopowych przysługuje osobom pracującym w niepełnym wymiarze godzin?

Urlop osób pracujących w niepełnym wymiarze godzin uzależniony jest od ilości przepracowanych dni roboczych.

Uwaga: Jeżeli pracujesz w niepełnym wymiarze godzin, ale chodzisz do pracy pięć dni w tygodniu, masz prawo do takiej samej ilości dni urlopowych, co pracownik zatrudniony na pełen etat. Urlop wypoczynkowy uzależniony jest od przepracowanych dni, a nie godzin.

7. Czy mogę wziąć urlop w czasie urlopu wychowawczego?

W czasie urlopu wychowawczego pracownikowi nie przysługuje prawo do urlopu. Podczas trwania urlopu wychowawczego suma normalnie przysługujących dni urlopowych zostaje pomniejszana o jedną dwunastą miesięcznie.

Inaczej sprawa wygląda w przypadku kobiet w ciąży. W momencie, gdy nie mogą pracować, ilość przysługującego urlopu nie zmienia się.

8. Czy niewykorzystany urlop przechodzi automatycznie na następny rok?

Nie. Prawo wymaga, że urlop zostaje wybrany do końca danego roku kalendarzowego. W innym wypadku przepada.

Przeniesienie urlopu na drugi rok jest możliwe tylko wtedy, gdy nie mógł zostać wykorzystany z ważnych powodów zakładowych lub osobistych pracownika.

Jeżeli dojdzie do przeniesienia urlopu, należy go wykorzystać do 31 marca następnego roku – inaczej bezzwrotnie przepada. Bardzo często zdarza się, że umowa o pracę zawiera korzystniejsze pod tym względem warunki dla pracownika.

Szczególnie traktowane są osoby, które zachorowały. Po dojściu do zdrowia wracają do pracy i wtedy muszą wybrać swój urlop w bieżącym roku kalendarzowym. W przypadku przewlekłej choroby, urlop nie może kumulować się w nieskończoność. Jeżeli pracownik jest niezdolny do pracy, jego dni urlopowe przepadają 15 miesięcy od roku, w którym przysługiwały.

9. Jak wygląda rozliczenie urlopu w przypadku zakończenia stosunku pracy?

Pracownik, który nie może wybrać swojego urlopu z powodu ustania stosunku pracy, ma prawo do jego wypłacenia. Powody zakończenia stosunku pracy nie mają żadnego znaczenia. W grę wchodzą zwolnienie, wypowiedzenie umowy, wygaśnięcie umowy w przypadku zatrudnienia na czas określony.

Ogólnie warto trzymać się następującej zasady: jeżeli pracownik opuszcza przedsiębiorstwo do 30 czerwca, przysługuje mu jedna dwunasta całego urlopu za przepracowany miesiąc. Po 30 czerwca ma prawo do wszystkich dni urlopowych, jeżeli był zatrudniony przynajmniej od 1 stycznia.