Ile wynosi ustawowa płaca minimalna w Niemczech w 2024 roku?

Ustawowa płaca minimalna w Niemczech wzrosła 1 stycznia 2024 roku i wynosi obecnie 12,41 euro za godzinę brutto. 1 stycznia 2025 roku ma ponownie wzrosnąć, tym razem do 12,82 euro.

Przy 40-godzinnym tygodniu pracy zarobki brutto z płacą minimalną wynoszą około 2 080 euro miesięcznie. Suma netto, która pozostaje po odliczeniu podatków i składek na ubezpieczenie społeczne, różni się w zależności od osoby i zależy od takich czynników, jak klasa podatkowa, stan cywilny, liczba dzieci, przynależność religijna i kraj związkowy.

Kto otrzymuje Mindestlohn w Niemczech?

Ustawowa płaca minimalna jest ogólną, ogólnokrajową płacą minimalną dla zatrudnionych w Niemczech. Z kilkoma wyjątkami ma ona charakter powszechny, niezależnie od kraju związkowego, w którym mieszkają lub pracują.

Oprócz krajowej ustawowej płacy minimalnej niektóre sektory mają własne płace minimalne, znane jako minimalne stawki branżowe. Są one negocjowane przez związki zawodowe i pracodawców, określone w zbiorowych układach pracy i uznane za wiążące. 

Oznacza to, że minimalna stawka branżowa ma zastosowanie do wszystkich pracowników w danej branży, nawet jeśli firma nie jest objęta zbiorowym układem pracy. Z kolei ustawowa płaca minimalna, czyli Mindestlohn w Niemczech to bezwzględna dolna granica płac minimalnych w branży.

Jakie są wyjątki od płacy minimalnej?

Nadal istnieją wyjątki od ustawowej płacy minimalnej. Nie ma ona zastosowania u:

• młodych ludzi w wieku poniżej 18 lat, którzy nie ukończyli szkolenia zawodowego,
• praktykantów – niezależnie od ich wieku – w ramach szkolenia zawodowego,
• osób długotrwale bezrobotnych w ciągu pierwszych sześciu miesięcy zatrudnienia po uzyskaniu statusu bezrobotnego,
• stażystów, jeśli staż jest obowiązkową częścią programu szkolnego lub uniwersyteckiego,
• stażystów, jeśli staż jest dobrowolny i trwa do trzech miesięcy oraz służy jako przygotowanie do szkolenia zawodowego lub rozpoczęcia studiów,
• młodych ludzi biorących udział we wstępnym programie szkoleniowym jako przygotowanie do szkolenia zawodowego lub innego przygotowania zawodowego zgodnie z ustawą o szkoleniu zawodowym,
• wolontariuszów.

Czy płaca minimalna w Niemczech dotyczy również osób na tzw. Minijob?

Ogólnokrajowa płaca minimalna ma zastosowanie niezależnie od tego, jak często lub ile godzin ktoś pracuje – dotyczy więc również osób zatrudnionych na umowach Minijob.

W 2023 roku ustawowa płaca minimalna wynosiła 12 euro brutto za godzinę, a próg dochodowy dla Minijob 520 euro. 1 stycznia 2024 roku próg dochodowy wzrósł ze względu na wzrost płacy minimalnej z 520 euro do 538 euro miesięcznie. Każdy, kto otrzymuje ustawową płacę minimalną, może zatem przepracować do 43 godzin miesięcznie – lub 10 godzin tygodniowo – jeśli jest zatrudniony na umowie Minijob. Jeśli płaca jest wyższa niż ogólna ustawowa płaca minimalna, liczba możliwych godzin pracy odpowiednio spada.

Czy istnieje minimalne wynagrodzenie dla stażystów i praktykantów?

Stażyści i praktykanci nie otrzymują płacy minimalnej, lecz minimalny dodatek szkoleniowy. Jest on często potocznie nazywany „płacą minimalną dla stażystów” (niem. Mindestlohn für Azubis), jednak nie należy go mylić z ustawową płacą minimalną.

W 2024 roku minimalny dodatek szkoleniowy wynosi:

• 649 euro w 1. roku szkolenia,
• 766 euro w 2. roku szkolenia,
• 876 euro w 3. roku szkolenia,
• 909 euro w czwartym roku szkolenia.

Co dzieje się w przypadku naruszenia ustawy o płacy minimalnej?

Jednostka Kontroli Finansowej Nielegalnego Zatrudnienia Federalnej Administracji Celnej (niem. Finanzkontrolle Schwarzarbeit der Bundeszollverwaltung – FKS), jest odpowiedzialna za monitorowanie pracodawców pod kątem wypłacania płacy minimalnej. Sprawdza między innymi, czy pracodawcy płacą prawnie uzgodnioną płacę minimalną lub obowiązującą branżową płacę minimalną i wypełniają swoje obowiązki dokumentacyjne.

W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin oraz w sektorach, w których występuje często tzw. praca na czarno, czyli nielegalne zatrudnienie (np. takich jak budownictwo lub gastronomia, logistyka lub sprzątanie budynków) pracodawcy muszą rejestrować godziny pracy swoich pracowników. Jeśli nie wywiążą się z tego obowiązku, grozi im grzywna w wysokości do 30.000 euro. Za naruszenie regulacji dot. płacy minimalnej mogą natomiast zostać nałożone grzywny w wysokości do 500.000 euro.

Warto także pamiętać, że jeśli firma zleca innym firmom wykonanie pracy lub usługi, jest odpowiedzialna za zapewnienie, że podwykonawca przestrzega ustawy o płacy minimalnej w ramach odpowiedzialności klienta.

Jaka kształtowała się ustawowa płaca minimalna w Niemczech od momentu jej wprowadzenia?

Ustawowa płaca minimalna w Niemczech została wprowadzona w 2015 roku i wynosiła wówczas 8,50 euro. A tak zmieniała się na przestrzeni lat:

• 2015: 8,50 euro/h
• 2016: 8,50 euro/h
• 2017: 8,84 euro/h
• 2018: 8,84 euro/h
• 2019: 9,19 euro/h
• 2020: 9,35 euro/h
• 2021: (01.01.-30.06.) 9,50 euro/h
• 2021: (01.07.-31.12.) 9,60 euro/h
• 2022: (01.01.-30.06.) 9,82 euro/h
• 2022: (01.07.-30.09.) 10,45 euro/h
• 2022: (01.10.-31.12.) 12,00 euro/h
• 2023: 12,00 euro/h
• 2024: 12,41 euro/h
• 2025: 12,82 euro/h

Kiedy nastąpi kolejna podwyżka płacy minimalnej?

Kolejna podwyżka ustawowej płacy minimalnej nastąpi 1 stycznia 2025 roku. 26 czerwca 2023 roku Komisja ds. płacy minimalnej większością głosów i przy sprzeciwie przedstawicieli związków zawodowych podjęła uchwałę w sprawie poziomu, na jakim należy dostosować płacę minimalną. W związku z tym ustawowa płaca minimalna w Niemczech wzrosła do 12,41 euro 1 stycznia 2024 roku i wzrośnie ponownie 1 stycznia 2025 roku do 12,82 euro. Odpowiada to procentowemu wzrostowi odpowiednio o 3,4 i 3,3%.