Przyjrzyjmy się następującemu przypadkowi: Urząd Skarbowy poprosił młodą matkę o złożenie deklaracji podatkowej za rok 2014. Kobieta próbowała wytłumaczyć, że nie przedłożyła zeznania, ponieważ była wówczas bezrobotna. Nie miała czego rozliczać. Jednak urząd obstawał przy swoim, wskazując na obowiązek złożenia deklaracji podatkowej nawet w wypadku bezrobocia. Okazało się, że kobiecie przysługiwał zwrot w wysokości 970 euro, który Skarbówka czym prędzej wypłaciła.

Czy bezrobotni muszą zatem składać zeznanie podatkowe? Z ustawy o podatku dochodowym (Einkommensteuergesetz, EStG), paragraf 46. możemy dowiedzieć się, że „gdy dochód pochodzi częściowo lub wyłącznie z przychodów z niesamodzielnej pracy, podatek można odliczyć tylko wtedy, gdy dodatnia suma dochodów i świadczeń przekracza 410 euro”. Oznacza to, że osoby, które w danym roku otrzymywały wynagrodzenie i ponad 410 euro zasiłku dla bezrobotnych – a więc pracowały i zostały zwolnione – muszą złożyć zeznanie podatkowe.

Do świadczeń należą zasiłek dla bezrobotnych (Arbeitslosengeld), zasiłek chorobowy (Krankengeld), świadczenie Elterngeld, zasiłek macierzyński (Mutterschaftsgeld), wynagrodzenie za pracę tymczasową (Kurzarbeitergeld) itp.

Wracając do przykładu – kobieta pobierała przez 7 miesięcy świadczenie Elterngeld, następnie została zwolniona z pracy i przez 4 miesiące pobierała zasiłek dla bezrobotnych. Podczas urlopu wychowawczego i w międzyczasie otrzymywała jednak wynagrodzenie przez ok. dwa miesiące, za które odprowadzała podatek.

Przysługujące jej kwoty wolne od podatku – w szczególności nieopodatkowane minimum egzystencjalne (podstawowa kwota wolna od podatku wynosi 8,354 euro), nakład finansowy związany z wykonywaniem pracy (koszty uzyskania przychodu, ryczałt w wysokości 1 000 euro), jak również ryczał za ubezpieczenia zdrowotne (wysokość zależna od rocznych dochodów brutto) zostały rozliczane przez pracodawcę jednostronnie przez okres dwóch miesięcy. Urząd skarbowy musiał wziąć pod uwagę pozostałe 10/12, co zaniżyło dochody do tego stopnia, że choć indywidualna wartość podatkowa przychodów wolnych od podatku (zasiłek dla bezrobotnych, Elterngeld) została podniesiona przez tzw. progresję, to i tak wymiar podatku za 2015 rok uplasował się wyraźnie poniżej odliczonego podatku dochodowego. Z tego powodu Urząd Skarbowy musiał zwrócić pobrany podatek dochodowy.

W większości podobnych przypadków warto złożyć zeznanie podatkowe, nawet za kilka lat wstecz. Okres przedawnienia wynosi siedem lat. Dobrowolnie złożona deklaracja podatkowa zwykle się opłaca.